Müslüman bilim insanlarının keşifleri, hem kendi bölgelerinde hem de Avrupa'da bilimsel gelişmelerin temelini oluşturmuştur.
İslâm dünyası, ortaçağ döneminde bilimsel çalışmaların merkezi olmuştur. Bu dönemde Müslüman bilim insanları, astronomi, matematik, tıp ve diğer alanlarda önemli katkılarda bulunmuştur.
İslâm dünyasında astronomi alanında yapılan çalışmaların en önemli merkezlerinden biri Semerkant Gözlemevi'dir. Bu gözlemevi, Uluğ Bey tarafından XV. yüzyılda inşa ettirilmiştir. Gözlemevinde bulunan özel araçlar sayesinde gezegenlerin ve yıldızların hassas gözlemleri yapılmıştır. Bu gözlemler sonucunda Zîc-i Uluğ Bey adlı eser yazılmıştır. Bu eser, uzun yıllar boyunca hem İslâm dünyasında hem de Avrupa'da temel kaynak olarak kullanılmıştır.
İslâm astronomisi, Batı dünyasındaki astronomi çalışmalarını da etkilemiştir. Kopernik, Güneş'i evrenin merkezine alan "Güneş Merkezli Evren" teoremini ortaya atmıştır. Bu teoremin oluşmasında Batlamyus'un "Yer Merkezli Evren" teoremini eleştiren İslam astronomlarının alternatif modeller ortaya koyması etkili olmuştur.
İslâm dünyasında denizcilik alanında da önemli çalışmalar yapılmıştır. Müslüman tüccarlar, Hindistan, Çin ve Japonya'ya kadar ulaşmışlardır. Ayrıca, Müslümanlar kendi filolarıyla Akdeniz'in doğusundaki adaları fethetmiş ve Akdeniz'de güçlü bir deniz gücü hâline gelmiştir.
İslâm dünyası, ortaçağ döneminde bilimsel çalışmaların merkezi olmuştur. Bu dönemde Müslüman bilim insanları, astronomi, matematik, tıp ve diğer alanlarda önemli katkılarda bulunmuştur. Bu çalışmalar, hem İslâm dünyasında hem de Batı dünyasında bilimsel düşüncenin gelişmesine katkıda bulunmuştur.
Ek Kaynaklar:Orta Çağ'da İslam dünyası, denizcilik alanında önemli ilerlemeler kaydetmiştir. Müslüman denizciler, yön bulma, konum belirleme ve açık denizlerde mesafe ölçümü gibi konularda bilgi ve metotları geliştirmişlerdir. Bu teknikler, daha sonra Avrupalı denizcilere öncülük etmiştir.
Müslüman denizcilerin denizcilik alanındaki teknikleri, daha sonra Portekizli Vasco da Gama ve diğer Avrupalı denizcilere öncülük etmiştir. Bu teknikler sayesinde Avrupalı denizciler, Hint Okyanusu'na ulaşmış ve yeni ticaret yolları keşfetmişlerdir.
Müslüman denizcilerin denizcilik alanındaki teknikleri, dünya denizciliğinin gelişmesinde önemli bir rol oynamıştır. Bu teknikler, daha sonra Avrupalı denizcilere öncülük etmiş ve yeni ticaret yollarının keşfedilmesine yol açmıştır.
Osmanlı Devleti, dünyanın en güçlü imparatorluklarından biriydi ve haritacılıkta önemli bir yere sahipti. Osmanlı haritacıları, dünyanın çeşitli bölgelerini içeren haritalar çizdiler ve bu haritalar Avrupa'daki haritacılığın gelişimine katkıda bulundu.
Pîrî Reis, 1513 tarihli Birinci Dünya Haritası'nı yirmiye yakın haritadan yararlanarak çizmiştir. Önemli kısmı Müslümanlara ait olan bu haritalar arasında Kolomb’un 1489 yılında hazırlattığı harita da vardır.
Pîrî Reis'in enlem ve boylam çizgileri bulunmayan, kıyı ve adaları içine alan por- tolan tipi Birinci Dünya Haritası çok başarılı bir izdüşüm sistemi sergilemektedir. Parşömen üzerine çizilmiş olan ve Güneybatı Avrupa, Kuzeybatı Afrika, Atlas Okyanusu ile Güneydoğu ve Orta Amerika'yı gösteren bu haritanın Hint Okyanusu'nu kapsayan kısmı da dâhil olmak üzere üçte ikisi kayıptır.
Pîrî Reis'in İkinci Dünya Haritası ya da Kuzey Atlantik Haritası olarak tanınan haritası 1528'de tamamlanmıştır. Ceylan derisi üzerine çizilmiş, sekiz renge boyan- mış ve Osmanlı tarzı süslemelerle bezenmiş bu haritanın ancak altıda biri bugün eli- mizdedir. Bu haritada yalnızca Atlas Okyanusu'nun kuzeyi, Grönland Adası, Kuzey ve Orta Amerika'nın son keşfedilmiş yerleri yer almaktadır. Enlem ve boylam çiz- gileri olmayan kıyıları, adaları ve görünmeyen kayalıkların tanıtılmasını amaçlayan portolan tipi bu haritada biri kuzeyde diğeri güneyde olmak üzere iki pusula gülü bulunmaktadır.
Pîrî Reis'in 1521'de tamamladığı, Akdeniz'in tam bir portolanı olarak tarif edilen Kitab-ı Bahriye adlı kitabı gemicilik hayatındaki gözlem ve tecrübelerini aktardığı bir eserdir. Bu eserde çeşitli yerlere ait haritalar, akıntılar, sığ yerler, tehlikeli kayalık yer- lere ait bilgilere yer verilmiştir.
Osmanlı Devleti, haritacılıkta önemli bir yere sahipti ve Osmanlı haritacıları, dünyanın çeşitli bölgelerini içeren haritalar çizerek Avrupa'daki haritacılığın gelişimine katkıda bulundular. Pîrî Reis, Osmanlı haritacılığının en ünlü isimlerinden biridir ve dünya haritaları hala günümüzde bilimsel ve tarihsel açıdan büyük önem taşımaktadır.