9.Sınıf Türk Kültür ve Medeniyet Tarihi Dersi (3. ÜNİTE TÜRKLERDE HUKUK) Özeti

Tanzimat ve Meşrutiyet Dönemlerinde Hukuk

Tanzimat ve Meşrutiyet dönemlerinde hukuk alanında birçok yenilik ve değişiklik yapılmıştır. Bu dönemde kanunlaştırma hareketleri hız kazanmış ve yeni mahkemeler kurulmuştur.

Tanzimat Dönemi

Tanzimat Dönemi'nde yapılan hukuki yenilikler şunlardır:

• Tanzimat Fermanı ile padişahın mutlak yetkileri sınırlandırılmış ve kanun üstünlüğü ilkesi kabul edilmiştir.
• Ceza kanunu çıkarılmış ve cezalandırma yetkisi mahkemelere verilmiştir.
• Meclis-i Vâlâ-yı Ahkâm-ı Adliye kurulmuş ve bu kurum yasama ve yargı yetkilerini üstlenmiştir.
• Mecelle (Medeni Kanun) çalışmaları başlamıştır.

Meşrutiyet Dönemi

Meşrutiyet Dönemi'nde yapılan hukuki yenilikler şunlardır:

• Kanun-i Esasi (1876) kabul edilmiş ve yasama yetkisi Meclis-i Umumiye'ye verilmiştir.
• Meclis-i Ahkâmı Adliye ve Şûra-yı Devlet kurulmuştur.
• Usul-i Muhakemat-ı Cezaiye Kanunu ve Usul-i Muhakemat-ı Hukukiye Kanunu yürürlüğe konulmuştur.
• Mekteb-i Hukuk-ı Sultani bünyesinde, Mekteb-i Hukuk-ı Şahane açılmıştır.

Sonuç

Tanzimat ve Meşrutiyet dönemlerinde yapılan hukuki yenilikler, Osmanlı hukuk sisteminin modernleşmesini sağlamıştır. Bu dönemde kurulan yeni mahkemeler, şerî mahkemelerin görev alanlarını daraltmış ve hukukun eşitliği ilkesi güçlendirilmiştir.

Cumhuriyet Dönemi'nde Hukuk Anlayışı

Giriş: Osmanlı Devleti'nde Tanzimat Fermanı'nın ilan edilmesiyle birlikte kanun üstünlüğü kabul edilmiştir. XIX. yüzyılın ikinci yarısına gelindiği zaman Türklerin ilk anayasası olan Kanun-i Esasi kabul edilerek Meşruti Monarşi'ye geçilmiştir. 23 Nisan 1920'de Büyük Millet Meclisi açılınca tam anlamıyla milli hâkimiyet ilkesi kabul edilerek Türkiye Cumhuriyeti kurulmuştur.

Cumhuriyet Dönemi'nde Hukuk Anlayışı:

Cumhuriyet Dönemi'nde hukuk anlayışı, kanun üstünlüğü, laiklik, eşitlik ve adalet ilkelerine dayanmaktadır. Kanun üstünlüğü ilkesi, devletin de kanunlara bağlı olduğu ve kanunların herkes için eşit olarak uygulandığı anlamına gelir. Laiklik ilkesi, devletin din işlerine karışmadığı ve din özgürlüğünün güvence altına alındığı anlamına gelir. Eşitlik ilkesi, herkesin kanun önünde eşit olduğu ve hiçbir ayrımcılığa uğramayacağı anlamına gelir. Adalet ilkesi ise, herkesin haklarının korunması ve adil bir şekilde yargılanması anlamına gelir.

Cumhuriyet Dönemi'nde Hukuk Reformları:

Cumhuriyet Dönemi'nde hukuk alanında önemli reformlar yapılmıştır. Bu reformlar arasında şunlar yer almaktadır:

• 1926 yılında Medeni Kanun kabul edilmiştir. Bu kanun, aile hukuku, miras hukuku, eşya hukuku ve borçlar hukuku gibi konularda düzenlemeler içermektedir.
• 1927 yılında Ceza Kanunu kabul edilmiştir. Bu kanun, suçların tanımını, cezaları ve ceza infaz sistemini düzenlemektedir.
• 1930 yılında Ticaret Kanunu kabul edilmiştir. Bu kanun, şirketler hukuku, ticaret hukuku ve deniz ticareti hukuku gibi konularda düzenlemeler içermektedir.
• 1934 yılında İcra ve İflas Kanunu kabul edilmiştir. Bu kanun, borçların tahsili ve iflas sürecinin düzenlenmesini içermektedir.

Sonuç:

Cumhuriyet Dönemi'nde yapılan hukuk reformları, Türkiye'nin modern bir hukuk devletine dönüşmesinde önemli bir rol oynamıştır. Bu reformlar sayesinde, kanun üstünlüğü, laiklik, eşitlik ve adalet ilkeleri güvence altına alınmış ve vatandaşların hakları korunmuştur.

• Cumhuriyet Dönemi'nde Hukuk Reformları
• Türkiye'de Hukukun Gelişimi

• Medeni Kanun
• Ceza Kanunu
• Ticaret Kanunu
• İcra ve İflas Kanunu