Tanzimat Sonrası Osmanlı Eğitim Sistemi
Tanzimat Fermanı sonrası Osmanlı Devleti'nde eğitim sisteminde yenileşme çalışmaları başlatılmıştır. Bu dönemde Batı etkisiyle birçok okul açılmış ve eğitim sistemi Batı tarzına göre düzenlenmiştir.
Medreseler ve Okullar
Tanzimat öncesi eğitim hayatında önemli bir yere sahip olan medreseler, son dönemde gerilemiş ve yerini müspet ilimlerden uzak, deney ve gözleme önem vermeyen ezberci bir yapıya bırakmıştır.
Tanzimat Dönemi'nde modern eğitim veren okullar açılmış ve eğitim sistemi Batılı anlamda düzenlenmiştir.
Eğitim Kurumları
- İptidaî Mektepler: 1862 yılında 36 sıbyan mektebinden 36 tanesi ibtidai mektep hâline getirilmiştir.
- Rüştiyeler: Bugünkü ortaokulların karşılığı olan rüştiye mektebi ilk kez Sultan II. Mahmut tarafından 1839'da açılmıştır.
- İdadîler: Bugünkü liselerin karşılığıdır. Dört yıllık rüştiyelerin üzerine üç yıl eğitim vermek amacıyla açılmış ve tüm Osmanlı vatandaşlarının bu okullarda eğitim alabilmeleri planlanmıştır.
- Sultaniler: Fransız okulları örnek alınarak açılan bu okulların eğitim öğretim süresi altı yıldı.
- Dârülfünun: 1863 yılında ilk defa İstanbul'da açılmıştır ve üç fakültesi vardı: felsefe, edebiyat, tabii bilimler ve hukuk.
- Dârülmuallimât: 1870 yılında kız ilkokulları ve kız rüştiyelerine bayan öğretmen yetiştirmek amacıyla açılmıştır.
- Mekteb-i Hukuk: Hukuk fakültesi olarak 1880 yılında kurulmuştur.
- Sanayi-i Nefise Mektebi: 1883 yılında ilk güzel sanatlar okulu olarak açılmıştır.
Tanzimat Dönemi'nde Eğitim Alanındaki Yenilikler
- Batı tarzında eğitim veren okullar açılması
- Eğitim sisteminin Batılı anlamda düzenlenmesi
- Eğitimde kızların da yer alması
- Meslek okullarının açılması
- Yüksekokulların sayısının artırılması
- İlköğretimin zorunlu hale getirilmesi
- Eğitim teşkilatının modernleştirilmesi
- Yeni ders araç ve gereçlerinin kullanılması
- Yeni öğretim yöntemlerinin denenmesi
Sonuç
Tanzimat Dönemi'nde eğitim alanında yapılan yenilikler, Türk eğitim sisteminin modernleşmesi ve gelişmesi açısından önemli bir adımdır. Bu dönemde açılan okullar ve eğitim kurumları, günümüzdeki eğitim sisteminin temelini oluşturmuştur.
Tanzimat Döneminde Eğitim | TarihCumhuriyet Dönemi’nde Eğitim ve Bilim Alanındaki Gelişmeler
Cumhuriyetin ilanıyla birlikte, Türkiye'de eğitim ve bilim alanında birçok önemli gelişme yaşanmıştır. Bu gelişmelerin temelleri, Mustafa Kemal Atatürk'ün eğitim ve bilime verdiği önemle atılmıştır. Atatürk, Millî Mücadele sırasında bile, eğitimin önemini vurgulamış ve Maarif Kongresi'ni toplamıştır. Cumhuriyetin ilanından sonra ise, eğitimin çağdaş ilkeler üzerine oturtulması için çalışmalara başlanmıştır.
Eğitim Alanında Yapılan Değişiklikler
- Eğitim, laik bir hale getirilmiştir.
- Karma eğitim sistemine geçilmiştir.
- Öğretim, bilimsel yöntemlere dayandırılmıştır.
- Eğitim, disiplinli bir şekilde yürütülmeye başlanmıştır.
- Eğitim, daha erişilebilir hale getirilmiştir.
Bilim Alanında Yapılan Değişiklikler
- Bilimsel araştırmalar desteklenmeye başlanmıştır.
- Üniversiteler açılmıştır.
- Bilimsel yayınlar yapılmaya başlanmıştır.
- Bilim adamları yetiştirilmiştir.
- Bilimsel çalışmalar, kalkınma planlarının temelini oluşturmaya başlamıştır.
Sonuç
Cumhuriyet döneminde yapılan eğitim ve bilim alanındaki çalışmalar, Türkiye'nin kalkınmasında önemli bir rol oynamıştır. Eğitim, daha erişilebilir hale getirilmiş ve bilimsel yöntemlere dayandırılmıştır. Bilimsel araştırmalar desteklenmiş ve üniversiteler açılmıştır. Bu çalışmalar, Türkiye'nin çağdaş bir devlet haline gelmesinde önemli bir rol oynamıştır.
Kaynaklar:
Cumhuriyet Dönemi'nde Eğitim ve Bilim
Cumhuriyet'in ilanından itibaren eğitim ve bilim alanında önemli çalışmalar yapılmış ve bu alanlarda köklü değişiklikler gerçekleştirilmiştir.
Eğitim Alanında Yapılan Değişiklikler
Cumhuriyet Dönemi'nde eğitim alanında yapılan değişiklikler şunlardır:
- Çağdaş, demokratik ve laik bir sistem benimsenmiştir.
- Tevhid-i Tedrisat (Öğretim birliği) Kanunu ile bütün okullar Eğitim Bakanlığı'na bağlanmış ve bu sayede eğitim-öğretim birliği sağlanmıştır.
- Medreseler kaldırılmış, din görevlileri yetiştirmek için imam-hatip okulları ve ilahiyat fakülteleri açılmıştır.
- Okuma yazmayı kolaylaştırmak ve okuryazar oranını artırmak amacıyla yeni Türk harfleri kabul edilmiştir (1 Kasım 1928).
- Tarih ve dil konularında millîleşme hız kazanmıştır.
- Kadınların eğitimine de önem verilerek karma eğitim sistemi uygulanmıştır.
Bilim Alanında Yapılan Çalışmalar
Cumhuriyet Dönemi'nde bilim alanında yapılan çalışmalar şunlardır:
- Astronomi, matematik ve fizik alanlarında önemli çalışmalar yapılmıştır.
- Tıp alanında da önemli gelişmeler olmuştur.
- Kimya alanında yaşanan gelişmelere İstanbul Üniversitesi'ne bağlı Kimya Enstitüsü öncülük etmiştir.
- Tarih Bilimi’nde ise, daha çok Osmanlı Devleti ile ilgili çalışmalarıyla tanınmış olan ve 25’ten fazla kitap, 300’den fazla makale ile ömrünü tarih araştırmalarına vakfeden Halil İnalcık ön plana çıkmıştır.
Sonuç
Cumhuriyet Dönemi'nde eğitim ve bilim alanında yapılan çalışmalar, Türkiye'nin kalkınması ve çağdaşlaşması için büyük önem taşımaktadır. Bu çalışmalar, Türkiye'nin bugün ulaştığı eğitim ve bilim seviyesinin temelini oluşturmuştur.
Kaynaklar