Lise 11.Sınıf TDE 2.Dönem 1.Sınav (Klasik)

Doğru Cevap: Üç perdelik oyun, müzikli ve danslı, gerçekçi dekorlar

---

Açıklama:

Sönmeyen Ateş adlı oyun, üç perdelik bir oyun olup müzikli ve danslıdır. Gerçekçi dekorlar kullanılmıştır.

Doğru Cevap: Roman, antik dönemden bugüne kadar gelişen, gerçek ya da gerçeğe uygun olay veya durumları kişi, yer ve zaman unsurlarına bağlı olarak anlatan uzun ve edebî bir hikâyedir. Romantik akımın öncülerinden kabul edilen Victor Hugo’nun Notre Dame’ın Kamburu adlı eseri de bu akıma örnek olarak verilebilir.

---

Açıklama:

Romantik akım, 18. yüzyılın sonlarında Avrupa’da ortaya çıkan ve 19. yüzyılın başlarında zirve noktasına ulaşan bir edebiyat akımıdır. Romantik akım, duygu, hayal gücü ve özgürlük gibi kavramlara önem vermektedir.

Doğru Cevap: Ahmet Hamdi Tanpınar

---

Açıklama:

"Huzur" adlı roman, Türk edebiyatının en önemli eserlerinden biridir ve Cumhuriyet Dönemi'nin önemli yazarlarından biri olan Ahmet Hamdi Tanpınar tarafından yazılmıştır.

Doğru Cevap: Télémaque (Telemak)

---

Açıklama:

Télémaque (Telemak), Fransız yazar Fénelon tarafından yazılmış bir romandır ve Türk edebiyatına roman türünün girişini sağlayan eser olarak kabul edilir.

Doğru Cevap: Turgut, kendini sorgulamaya ve keşfetmeye başladığı süreçte evini ve ailesini terk ederek arabasıyla bir yolculuğa çıkar. Yolculuğu sırasında sürekli olarak yazmaya başlar. Daha sonra motelden ayrılır ve bir şehre gelir, bankaya uğrayarak bütün parasını çeker. Tren istasyonuna yakın bir yerde arabasını terk eder. Bir trenden inip bir başkasına binerek sürekli yolculuk yapmaya başlar.

---

Açıklama:

Oğuz Atay'ın Tutunamayanlar romanında Turgut, kendini sorgulamaya ve keşfetmeye başladığı süreçte evini ve ailesini terk ederek arabasıyla bir yolculuğa çıkar. Yolculuğu sırasında sürekli olarak yazmaya başlar. Daha sonra motelden ayrılır ve bir şehre gelir, bankaya uğrayarak bütün parasını çeker. Tren istasyonuna yakın bir yerde arabasını terk eder. Bir trenden inip bir başkasına binerek sürekli yolculuk yapmaya başlar. Bu yolculuk sırasında Turgut, iç dünyasını sorgular, geçmişini ve yaşadıklarını düşünür ve hayatının anlamını aramaya çalışır.

Doğru Cevap: Ahmet Rasim'in sohbet türünde yazdığı eserleri, günlük hayattaki olayları ve gözlemlerini içten bir dille, okuyucuyla karşılıklı konuşma havasında işler. Yazar, kişisel düşüncelerini kanıtlama ihtiyacı duymaz. Mizahi fıkralardan, atasözlerinden yararlanabilir; anekdotlara ve şiirlere yer verebilir. Kendine ya da okuruna yönelttiği sorulara cevaplar vererek canlı ve akıcı bir üslup yakalayabilir.

---

Açıklama:

Ahmet Rasim'in sohbet türünde yazdığı eserleri, Türk edebiyatında bu türün ilk örnekleri arasında yer alır. Yazar, bu eserlerinde toplumsal fayda ilkesini gözetmiş ve dönemine göre sade bir dil kullanmaya çalışmıştır.

Doğru Cevap: Refik Halit Karay, mizahın bir yaradılış ve yetenek işi olduğunu düşünmektedir. Herkesin nitelikli mizah yapamayacağını vurgulamaktadır.

---

Açıklama:

Refik Halit Karay, Türk edebiyatının önemli mizah yazarlarından biridir. Mizah anlayışı, incelikli ve nüktelidir.

Doğru Cevap: Akından Akına, Âşıklar Yolu, Cenk Ufukları, Yanardağ, Bir Selvi Gölgesi, Bir Rüzgâr Esti (şiir); Binnaz, Nikâhta Keramet (tiyatro); Üç Katlı Ev (roman); Beşik, Ocak (fıkra); Göz Ucuyla Avrupa (gezi yazısı); Halk Edebiyatı Antolojisi (antoloji)

---

Açıklama:

Yusuf Ziya Ortaç'ın eserleri hakkında bilgi veriniz. Cevap: Akından Akına, Âşıklar Yolu, Cenk Ufukları, Yanardağ, Bir Selvi Gölgesi, Bir Rüzgâr Esti (şiir); Binnaz, Nikâhta Keramet (tiyatro); Üç Katlı Ev (roman); Beşik, Ocak (fıkra); Göz Ucuyla Avrupa (gezi yazısı); Halk Edebiyatı Antolojisi (antoloji)a Ortaç'ın eserleri hakkında bilgi veriniz. Cevap: Akından Akına, Âşıklar Yolu, Cenk Ufukları, Yanardağ, Bir Selvi Gölgesi, Bir Rüzgâr Esti (şiir); Binnaz, Nikâhta Keramet (tiyatro); Üç Katlı Ev (roman); Beşik, Ocak (fıkra); Göz Ucuyla Avrupa (gezi yazısı); Halk Edebiyatı Antolojisi (antoloji)

Doğru Cevap: Araştırmada elde edilen bulguları yorumlamak ve tartışmak.

---

Açıklama:

Sonuç ve tartışma bölümünde, araştırmacı elde ettiği bulguları yorumlar ve tartışır. Ayrıca, araştırmanın bilim dünyasına katkısını belirtir.

Doğru Cevap: Mehmet Fuat Köprülü (1890-1966), İstanbul’da doğan Türk bilim ve devlet adamı, tarihçi ve edebiyatçıdır. Ayasofya Merkez Rüştiyesini ve Mercan İdadisini bitirdikten sonra Mekteb-i Hukukta (Hukuk Fakültesi) başladığı yükseköğrenimini yarıda bırakarak edebiyat ve tarih alanlarına yöneldi. Fransızca öğrendi, Batı edebiyatını yakından takip etti. Çeşitli okullarda Türkçe ve edebiyat dersleri okuttu. Edebiyat Fakültesi dekanlığı yaptı. Atatürk’ün isteğiyle Maarif Vekâleti (Millî Eğitim Bakanlığı) müsteşarlığına getirildi. Türkiyat Enstitüsünün kurulmasını sağladı. Birçok uluslararası kongreye Türkiye’yi temsilen katıldı. Harvard (Harvırd) ve Columbia (Kolombiya) gibi üniversitelerde çeşitli konferanslar verdi. Türk Tarih Encümeni başkanlığı görevinde bulundu. İlim ve devlet adamı, Ordinaryüs Profesör Doktor Fuat Köprülü; araştırmalarıyla dünya çapında tanındı. Kendisine dünyanın saygın üniversiteleri, akademileri ve kuruluşları tarafından fahri doktorluk, muhabir üyelik, şeref üyeliği gibi unvanlar verildi. Milletvekilliği yaptı, bu görevi sırasında İstanbul ve Ankara Üniversitelerinde pek çok bölümde dersler verdi. Dışişleri bakanlığı yaptı. Türkolojinin Türkiye’deki kurucusu kabul edilen Köprülü, Türkiyat Mecmuası’nın çıkarılmasına öncülük etti. İslam Ansiklopedisi’nin yayımlanmasında görev aldı. Türk tarihi ve edebiyatı alanındaki araştırmalarıyla tanındı, bu alanda pek çok makale ve kitap yazdı. Edebiyat Araştırmaları, Türk Edebiyatında İlk Mutasavvıflar, Türkiye Tarihi, Türk Edebiyatı Tarihi, Türk Dili ve Edebiyatı Hakkında Araştırmalar, Divan Edebiyatı Antolojisi, Türk Saz Şairleri Antolojisi yazarın başlıca eserleridir.

---

Açıklama:

Mehmet Fuat Köprülü, Türk edebiyatı ve tarihi alanlarında önemli çalışmalar yapmış bir bilim adamıdır. Türkiye’de Türkolojinin kurucusu olarak kabul edilir.

Doğru Cevap: 1. Y 2. D 3. D 4. D 5. D 6. D 7. D 8. D 9. D 10. D

---

Açıklama:

1. İlk Türk romanı, Şemsettin Sami'nin Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat adlı eseridir. 2. Ahmet Hamdi Tanpınar'ın Huzur adlı romanı, Cumhuriyet aydınları bağlamında Türk toplumunun tarihî, kültürel, sosyal dokusuna ait değerleri tartışır. 3. Yakup Kadri Karaosmanoğlu'nun Yaban adlı romanı, Kurtuluş Savaşı'nı konu alan bir romandır. 4. Türk edebiyatında roman, Tanzimat Dönemi'nde Yusuf Kâmil Paşa'nın Telemak adlı eseriyle başlamıştır. 5. Recaizade Mahmut Ekrem'in Araba Sevdası adlı eseri, Servetifünun Dönemi'nin tanınmış romanlarından biridir. 6. Sami Paşazade Sezai'nin Sergüzeşt adlı eseri, Tanzimat Dönemi'nin önemli romanlarından biridir. 7. Hüseyin Rahmi Gürpınar'in Şıpsevdi adlı eseri, Millî Edebiyat Dönemi'nin tanınmış romanlarından biridir. 8. Mehmet Rauf'un Eylül adlı eseri, Servetifünun Dönemi'nin tanınmış romanlarından biridir. 9. Halit Ziya Uşaklıgil'in Aşk-ı Memnu adlı eseri, Servetifünun Dönemi'nin tanınmış romanlarından biridir. 10. Halide Edip Adıvar'ın Ateşten Gömlek adlı eseri, Millî Edebiyat Dönemi'nin tanınmış romanlarından biridir.

Doğru Cevap: 1. e 2. f 3. d 4. i 5. i 6. h 7. ı 8. g 9. c 10. b

---

Açıklama:

Bu soruda yazarlar ve eserleri eşleştirilmiştir.

Doğru Cevap: 1. türüdür 2. eleştirmen 3. usûl-i tetkikten 4. mükemmelen 5. düşüncelerinden 6. tetkikat ve tetebbuat 7. fenne 8. değerlendirilen 9. öznel eleştiri, nesnel eleştiri 10. şiirleri

---

Açıklama:

Eleştiri, bir sanat yapıtının iyi ve kötü yönlerini inceleyerek bir yargı ile belirten yazı türüdür. Eleştiri türünde eser veren kişiye eleştirmen denir. Küçük hikâyelerde bile Flaubert bu usûl-i tetkikten ayrılmaz. Yürüdüğü zeminin her noktasını mükemmelen bilmek arzusundadır. Ahmet Şuayp, Gustave Flaubert Nazariyat-ı Edebiye ve Felsefiyesi adlı metinden alınan aşağıdaki parçada olduğu gibi sanatçıya dönük eleştiride sanatçının yaşamından, kişiliğinden, düşüncelerinden izler aranır. Eserlerini yazmak için icra ettiği tetkikat ve tetebbuat muhayyer-ı ukuldür. Meselâ ziraate dair bir şeyden bahs edeceği zaman bu fenne müteallik en aşağı otuz kırk cilt eser okumaktan çekinmez. Esere dönük eleştiride, değerlendirilen eserin kendine özgü özellikleri esas alınır. Eleştirmenin tutumuna göre eleştiriler, öznel eleştiri ve nesnel eleştiri diye ikiye ayrılır. Mehmet Kaplan, Rabia Hatun Şiirleri adlı eleştiri yazısında İsmail Hami Danişmend’in Rabia Hatun takma adı ile yazdığı şiirleri değerlendirmiştir.