10.Sınıf Felsefe Dersi (4 ÜNİTE: FELSEFİ OKUMA VE YAZMA) Özeti

Felsefi Metin Analizi

Felsefi metin, filozofun bir sorun hakkındaki fikri doğrultusunda oluşur. Filozof, o sorun üzerindeki sorgulama ve akıl yürütmeleriyle metnini adım adım örer. Felsefi metin, pek çok kurucu ögeden oluşur. Problem, kavram, iddia, karşı iddia, gerekçe, açıklama ve eleştiriler bunlar arasında öne çıkanlardır.

Felsefi Metin Analizi İçin Öneriler

• Felsefi metin, kavram ve problemlere dikkat edilerek okunur.
• Felsefi metinde geçen temel görüşler bulunur.
• Felsefi metnin ana fikrine destek olan temel bileşenler anlamlarıyla beraber belirlenir.
• Felsefi metin dilsel açıdan incelenerek ifadelerin anlamsal kontrolü yapılır.
• Felsefi metindeki çıkarımlar mantıksal açıdan incelenir. Bunların akıl ve mantık ilkeleriyle olan tutarlılığı kontrol edilir.
• Temel görüşün ikna ediciliği ve sağlamlığı ortaya konur.

Sonuç

Felsefi metin analizi, genel olarak o metni oluşturan ögeleri ayrıştırma ve aralarındaki ilişkileri ortaya koyma işlemidir. Analiz yapılırken o analizin yol ve yönteminin açıklıkla ifade edilmesi gerekir. Ancak hangilerinden yararlanılacağı sınırlandırılamaz, farklı veya yeni yollar da mümkündür.

Felsefe ve Üst Düzey Düşünme

Felsefe ve üst düzey düşünme, daha önceki ünitelerde işlendiği üzere her şeyden önce “üzerine düşünme”dir (refleksif düşünme). Bilgi veya metnin “düz” okunmasından daha çok her bir bilginin farklı açılardan farklı yol ve yöntemlerle okunması ve analizini, yeni bir anlam oluşturulmasını, farklı sonuçlara ulaşılmasını içerir.

Metin Okumada Analiz ve Sentez

Metin okunurken metinde geçen olgular, sayısal veriler, bilgi ve görüşler önce ayrıştırılarak analiz edilir.

Yeniden birleştirerek sentezlenir, genellenir, yeniden anlamlandırılır ve yeni düşünceler, kavramsal veya pratik problemlerin çözümlenmesine uygulanır.

Metin Okuma ve Yeni Fikirler Geliştirme

Dolayısıyla her metin okuma, özünde yeni fikirler geliştirme, yaşamı ve eylemleri yeniden gözden geçirme ve düzenleme sürecidir.

Sonuç

Metin okuma, üst düzey düşünme becerilerinin geliştirilmesinde önemli bir rol oynar. Metin okurken eleştirel düşünme, yaratıcı düşünme ve problem çözme becerilerimiz gelişir.

Yararlı Kaynaklar

• Felsefe ve Üst Düzey Düşünme: Giriş
• Eleştirel Düşünme Becerileri
• Yaratıcı Düşünme Becerilerini Geliştirmek İçin 5 Aktivite
• Problem Çözme Sitesi

Felsefi Deneme Yazma

Felsefi deneme yazma, bir fikri ya da argümanı geliştirmenin en düzenli yoludur. Yazmak, aynı zamanda düşüncenin kalıcı bir şekilde ifade edilmesini de sağlar. Bir konu üzerine oluşturulan düşünce, çeşitli şekillerde ifade edilir. Deneme yazıları bu türlerden biridir.

Felsefi Deneme Türleri

• Bilimsel Deneme
• Edebi Deneme
• Tarihsel Deneme
• Seyahatname
• Kişisel Deneme

Felsefi Deneme Yazmanın Aşamaları

1. Konu Seçimi
2. Araştırma
3. Ana Fikrin Belirlenmesi
4. Taslak Hazırlama
5. Yazma
6. Düzenleme

Felsefi Deneme Yazarken Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Açık ve anlaşılır bir dil kullanın.
• Konudan sapmayın.
• Özgün olun.
• Eleştirel düşünün.
• Kaynakça kullanın.

Sonuç

Felsefi deneme yazma, bir düşünceyi geliştirmenin ve ifade etmenin önemli bir yoludur. Felsefi deneme yazarken, açık ve anlaşılır bir dil kullanmalı, konudan sapmamalı, özgün olmalı, eleştirel düşünmeli ve kaynakça kullanmalıdır.

Kaynaklar

• Felsefi Deneme Nasıl Yazılır?
• Felsefi Deneme Yazma Rehberi
• Felsefi Deneme Yazma Teknikleri

Felsefe ve Dilin Önemi

Felsefe, çeşitli alanlarda bilgi ve anlayış araştıran bir disiplindir. Felsefenin genel yapısı, felsefenin bütün dallarında tanımların yenilenmesini gerektirmiştir. Felsefe dili, gündelik dildekinden daha geniş anlamlar taşır.

Felsefe Dilinin Önemi

Felsefe dili, felsefi kavramları ve fikirleri ifade etmek için kullanılır. Felsefe dilinin önemi, felsefenin genel yapısıyla ilgilidir. Felsefenin genel yapısı, felsefenin bütün dallarında tanımların yenilenmesini gerektirmiştir. Bu durum, felsefe dilinde gündelik anlamlarını aşan kavramların mutlak bir terminoloji oluşturamamasına neden olmuştur.

Felsefi Kavramlara Örnekler

• Özgürlük
• Erdem
• Bilgi

Felsefe Dilinde Kavramsal Yapı

Felsefi kavramlar, belirli bir felsefi sistem veya okulun içinde anlam kazanırlar. Bu nedenle, bir kavramın anlamını anlamak için, öncelikle o kavramın hangi felsefi sistem veya okulun içinde kullanıldığını bilmek gerekir.

Felsefe Dilinin Zorlukları

Felsefe dili, anlaşılması zor bir dildir. Bunun nedeni, felsefe dilinin teknik bir dil olmasıdır. Felsefe dili, gündelik dildekinden daha geniş anlamlar taşır. Bu nedenle, felsefe dilini anlamak için, felsefe terimlerine ve kavramlarına aşina olmak gerekir.

Felsefi Kavramların Anlamı

• Özgürlük: Bir kişinin istediğini yapma yeteneği.
• Erdem: Bir kişinin iyi ve doğru olanı yapma yeteneği.
• Bilgi: Bir kişinin bir şey hakkında doğru inanç sahibi olmasıdır.

Sonuç

Felsefe dili, felsefi kavramları ve fikirleri ifade etmek için kullanılan özel bir dildir. Felsefe dilinin önemi, felsefenin genel yapısıyla ilgilidir. Felsefenin genel yapısı, felsefenin bütün dallarında tanımların yenilenmesini gerektirmiştir. Bu durum, felsefe dilinde gündelik anlamlarını aşan kavramların mutlak bir terminoloji oluşturamamasına neden olmuştur.

• Felsefe Nedir?
• Felsefe Tarihi
• Felsefe Terimleri

Sporun Uluslararası Politikadaki Etkisi

Spor, geçtiğimiz yüzyılda etkileri giderek artan en önemli olgulardan biridir.

Spor ve Siyaset

Spor ve siyaset, günümüzde birbirinden ayrılamaz olgulardır.

• Sporun siyasi ve kültürel boyutları yaygın olarak tanınmış ve uluslararası sporun bir uluslararası ilişkiler unsuru olduğu genel ölçülerde kabul edilmiştir.
• Ancak geçmişte durum böyle değildi.
  1. On dokuzuncu yüzyılın sonlarına kadar spor genelde askerî gayeler için yapılmıştır.
  2. Bunda amaç, askerlerin daha atletik bir yapıya kavuşmasını ve formda kalmasını sağlamak olmuştur.
  3. Aslında o günlerde yapılan işi, amacı dolayısıyla ‘spor’ yerine ‘idman’ yahut ‘tatbikat’ şeklinde değerlendirmek daha doğru olacaktır.
• İlerleyen zamanla birlikte spor, kışladan çıkıp halka inmeye başlamıştı.
• Endüstrileşme ve kentleşmenin etkisi ve refah seviyesinin yükselmesi özellikle Avrupa’da bu geçişi hazırlayan etkenlerdi.
• Yirminci yüzyılın başlarında turnuvalar düzenlenmeye başlanmıştı.
• Birinci Dünya Savaşı arifesinde ve sırasında spor, yeni milli kimliklerin oluşturulması sürecinde bir araç olarak kullanılmaya başlanmıştı.
• Nihayet Birinci Dünya Savaşı’ndan sonra uluslararası turnuvalar başlamış, milletlerarası mücadele, sportif arenada da görünürlük kazanmıştır.

Sonuç

Spor, günümüzde küreselleşmenin en somut örneği olarak değerlendirilebilecek bir olgudur. Sporun gerek yerel gerekse bölgesel ve uluslararası politikaya etkisi oldukça geniştir.

İnsansı (Humanoid) Robotlar

Robotlar, son yıllarda bilim ve teknoloji dünyasında popüler hale gelmişlerdir.

Gelişim aşamaları

• İlk robotlar, C3P0 ve filmlerde gördüğümüz robotlar gibi insana hiç benzemez ve zekaları zayıftı.
• İşlemcilerin hız ve kapasiteleri üzerindeki önemli gelişim, yapay zekâ ve mekatronik alanındaki gelişmeler, iki bacaklı yürüme mekanizmaları üzerindeki araştırmalar ve robotik görüntüleme sistemlerindeki ilerlemeler, artık insansı robotlar üzerinde araştırmalar yapılmasına izin vermiş ve ileride bu yönde ciddi gelişmeler olabileceğini göstermiştir.

Yapım

• İnsansı robotların yapılması teknolojik gelişmelere bağlı olmakla birlikte bunun ötesinde insan taklit edilmeye çalışıldığı için insanın zekâ, psikolojik ve fonksiyonel olarak çözümlenmesi gerekmektedir.
• Bu yüzden insan beyni, psikolojisi ve anatomisi üzerinde yapılan çalışmalar; insansı robotların tasarımında ve yapımında çok büyük önem taşırlar.
• Bu konulardaki gelişmeler insansı robot yapımına büyük katkılarda bulunmuştur ve bulunmaya devam etmektedir.

Asimo

• Şu anda dünyada en çok bilinen insansı robot, Honda firmasının yapmış olduğu Asimo'dur.
• Asimo yaklaşık olarak 20 yıllık bir çalışmanın ürünüdür.
• Asimo insan gibi yolda yürüyebilen, basamak çıkabilen ve bir eşyayı bir yerden bir yere taşıyabilen bir robottur ve insansı robotların geldiği son noktayı bizlere göstermektedir.

Tepkiler

• İnsansı robotların Asimo'da olduğu gibi insan gibi görünmenin, yürümenin ve basamak çıkmanın yanı sıra insan gibi tepki vermesi de beklenmektedir.
• Üzüntü, sevinç, kızgınlık, şaşkınlık, mutluluk, heyecan vb. davranışlar artık robotlar için de kabul edilen iletişim ve davranış biçimleri olmuştur.

Kismet

• MIT Üniversitesi, Yapay Zekâ Laboratuvarı'nda yapılmakta olan Kismet adlı, ayakları olmayan sadece kafadan oluşan insansı bir robot, bu tepkileri verebiliyor.
• Kismet, Asimo'dan farklı olarak insan gibi bir yüze sahip ve yüzü sayesinde de kızdığını, sevindiğini ve üzüldüğünü gösterebiliyor.
• Kismet üzerine takılmış olan mikrofon sayesinde sesleri işitebiliyor ve kamera sayesinde çevresini görebiliyor.

Sonuç

İnsansı robotların gelişimi, teknolojinin ilerlemesiyle birlikte hızla devam etmektedir.

İnsansı robotlar, gelecekte birçok alanda kullanılmaları beklenmektedir. Ancak, insansı robotların kullanımıyla ilgili olarak etik ve hukuki sorunlar da bulunmaktadır

Kaynaklar