Alt Öğrenme Alanı-Konu: X. Yüzyılda Coğrafya Alanındaki Gelişmeler
Süre: 2 saat
BÖLÜM II
Kazanımlar: İslam coğrafyacılarının matematik ve beşerî coğrafya biliminin gelişmesine katkılarını örneklerle vurgulamak. İslam coğrafî atlasları ve haritaları hakkında bilgi vermek ve haritacılığın teknik özellikleri üzerinde durmak. Stereografik izdüşümü metodu hakkında bilgi vermek ve öğrencilerin harita çizimi yapmalarını sağlamak. El-Mes'ûdî'nin beşeri coğrafya çalışmasına değinmek. Yedi iklim (coğrafi bölgeler) ve "yeryüzü suretleri" terimlerini vurgulamak. İslam haritacılarının kartografyaya katkılarını açıklamak.
Öğretim Yöntemleri: Düz anlatım Soru-cevap Örnek olay Video canlandırma Drama Rol oynama
Araç-Gereçler ve Kaynaklar: Ders kitabı Etkileşimli tahta Slaytlar Video Harita projeksiyonları
Öğrenme Öğretme Süreci:
1. Giriş Öğrencilere X. yüzyılın İslam dünyasındaki coğrafya alanındaki gelişmelerin konusu hatırlatılır. 2. İslam Coğrafyacılarının Katkıları El-Harezmî ve El-Birûnî'nin matematiksel coğrafya çalışmalarından, İbn Havkal ve El-İstahrî'nin beşerî coğrafya araştırmalarından örnekler verilir. 3. İslam Coğrafî Atlasları ve Haritalar El-Mukaddesî'nin "Ahsenu't-Takâsîm fî Ma'rifeti'l-Ekâlîm" atlası ve El-Belhî'nin dünya haritası incelenir. Haritacılığın teknik özellikleri üzerinde durulur. 4. Stereografik İzdüşümü Metodu Video canlandırmasıyla stereografik izdüşümü metodu anlatılır. Öğrenciler kendi haritalarını çizme alıştırması yaparlar. 5. El-Mes'ûdî'nin Beşerî Coğrafya Çalışması El-Mes'ûdî'nin "Mürûc ez-Zeheb ve Meâdin el-Cevher" adlı eserinden beşeri coğrafya çalışmaları hakkında bilgi verilir. 6. Yedi İklim ve Yeryüzü Suretleri Orta Çağ İslam coğrafyasında kullanılan yedi iklim (coğrafi bölgeler) ve "yeryüzü suretleri" kavramları açıklanır. 7. İslam Haritacılarının Kartografyaya Katkılar El-Belhî ve El-Makdisî haritacılık ekolleri ele alınır. El-İstahrî ve İbn Havkal'in "Sûretu'l-Arz" adlı eserlerinin önemine değinilir.
BÖLÜM III
Ölçme Değerlendirme: Öğrencilerden X. yüzyılın İslam coğrafyacılarının çalışmalarının önemi hakkında kısa bir özet yazmaları istenir. Öğrencilere dönem ödevi olarak bir İslam coğrafî atlası veya haritası seçip onun özelliklerini analiz etmeleri verilir.
..................... İslam Bilim Tarihi Öğretmeni