11.Sınıf Türk Kültür ve Medeniyet Tarihi Dersi (2. ÜNİTE TÜRKLERDE TOPLUM) Özeti

Tanzimat Sonrası Osmanlı Toplumu

Tanzimat Dönemi'nde Osmanlı Devleti, Batı'nın siyasi ve ekonomik üstünlüğünü kabul ederek Batı tarzı reformlar uygulamaya başladı. Bu reformlar, toplumun yaşam tarzını, kültürünü ve değerlerini derinden etkiledi.

Tanzimat Dönemi'nde Toplumun Yaşam Tarzı

• İnsanlar, geleneksel yaşam tarzı yerine modern Batı tarzı yaşama geçmeye çalıştılar.
• İstanbul gibi büyük şehirlerde insanların hayatında mağaza, kafeterya, pastane, restoran, otel ve apartman hayatı yer almaya başladı.
• Yaşanan bu tüketim zevki ve sefasıyla bambaşka bir insan ve toplum modeli ortaya çıktı.
• Bu yeni hayat tarzında ahşap konaklar, Avrupa mobilyası ve alafranga sofra, insanların hayatında yer almaya başladı.
• Kadınlar sosyal hayatın içinde yer almaya başlamış, yabancı gazete, dergi, roman ve makale okumak moda olmuştur.

Tanzimat Dönemi'nde Toplumun Kültürü

• Toplumda Doğu ve Batı medeniyetleri arasında gelgitler yaşandı.
• Tedavi konusunda bir yandan eczane ve hekim tercih edilirken diğer yandan eski usul tedavilere başvuruldu.
• Mahkeme ve okulların da çeşitlenmesiyle birlikte toplumdaki bu ikilem daha da belirginleşmiştir.
• Dil, din, mezhep ve ırk bakımından oldukça farklı milletlerden ve topluluklardan oluşan Osmanlı Devleti’nde Tanzimat Dönemi fikirlerinin etkisi artınca, halk Batı medeniyeti ile Doğu medeniyeti arasında kalmıştır.

Tanzimat Dönemi'nde Toplumun Değerleri

• Tanzimat Dönemi'nde Batı'nın etkisiyle geleneksel değerler ve inançlar zayıflamaya başladı.
• İnsanlar, Batı'nın daha üstün olduğunu düşünerek kendi kültür ve değerlerini küçümsemeye başladılar.
• Bu durum, toplumsal bir kimlik bunalımına yol açtı.

Sonuç

Tanzimat Dönemi, Osmanlı toplumunun tarihinde önemli bir dönüm noktasıdır. Bu dönemde gerçekleşen değişimler, toplumun yapısını ve değerlerini derinden etkilemiştir. Tanzimat Dönemi'nin etkileri, günümüzde bile hala hissedilmektedir.

Meşrutiyet ve Cumhuriyet Dönemi’nde Toplumsal Yapıdaki Değişim

Meşrutiyet ve Cumhuriyet Dönemi’nde Türkiye toplumu, birçok önemli değişim yaşadı. Bu değişimler, toplumun yapısını, kültürünü ve yaşam tarzını etkiledi.

Tanzimat ve Meşrutiyet Dönemi’nde Toplumsal Değişim

Tanzimat Dönemi’nde, Osmanlı İmparatorluğu'nda bir dizi reform yapıldı. Bu reformlar, Osmanlı toplumunun yapısında önemli bir etki yarattı. Tanzimat Dönemi’nde yapılan reformlardan bazıları şunlardır:

• Gayrimüslimlere eşit haklar tanındı.
• Eğitim sistemi modernleştirildi.
• Basın özgürlüğü tanındı.
• Meclis-i Mebusan kuruldu.

Meşrutiyet Dönemi’nde, Osmanlı İmparatorluğu'nda anayasal bir yönetim kuruldu. Bu, Osmanlı toplumunda önemli bir değişim yarattı. Meşrutiyet Dönemi’nde yapılan reformlardan bazıları şunlardır:

• Kanun-i Esasi kabul edildi.
• Meclis-i Mebusan'ın yetkileri arttırıldı.
• Siyasi partiler kuruldu.
• Kadınlara seçme ve seçilme hakkı tanındı.

Cumhuriyet Dönemi’nde Toplumsal Değişim

Cumhuriyet Dönemi’nde, Türkiye toplumu, birçok önemli değişim yaşadı. Bu değişimler, toplumun yapısını, kültürünü ve yaşam tarzını etkiledi. Cumhuriyet Dönemi’nde yapılan reformlardan bazıları şunlardır:

• Saltanat kaldırıldı.
• Cumhuriyet ilan edildi.
• Laiklik ilkesi kabul edildi.
• Kadınlara seçme ve seçilme hakkı tanındı.
• Eğitim sistemi modernleştirildi.
• Sağlık sistemi modernleştirildi.
• Ekonomi sistemi modernleştirildi.

Sonuç

Meşrutiyet ve Cumhuriyet Dönemi’nde yapılan reformlar, Türkiye toplumunda önemli bir değişim yarattı. Bu değişimler, toplumun yapısını, kültürünü ve yaşam tarzını etkiledi. Türkiye toplumu, bu dönemde modern bir toplum haline geldi.

Türklerde Anayasalcılık ve Vatandaşlık

Türklerde anayasalcılığın başlangıcı Tanzimat Fermanı’nın ilanı olarak kabul edilse de ilk anayasal süreç 1876 yılında ilan edilen Kanun-i Esasi ile başlamıştır.

1876 Kanun-i Esasi

Madde 8 - Bütün Osmanlı vatandaşları dini, mezhebi ve ırkı ne olursa olsun Osmanlı’dır.

Madde 9 - Kişi hürriyeti getirilmiştir.

Madde 11 - Herkese ibadet hakkı tanınmıştır.

1921 Anayasası (Teşkilat-ı Esasiye)

Madde 11. - Her vatandaş istediği yeri serbestçe seyahat edebilir ve seçebilir.

Madde 13. - Yasalar karşısında bütün vatandaşlar birdir. Hiçbir kişiye veya sınıfa özel imtiyaz veya ayrıcalık verilemez.

1924 Anayasası

Madde 8. - Türkiye halkı din, ırk, cinsiyet farkı olmaksızın kanun önünde eşittir.

Madde 11. - Herkesin vicdan, ibadet ve dinî inanç hürriyeti dokunulmazdır.

Sonuç

Türklerde anayasalcılık ve vatandaşlık anlayışı, Osmanlı Devleti’nden Türkiye Cumhuriyeti’ne kadar çeşitli aşamalardan geçerek olgunlaşmıştır.

1921 Anayasası ve 1924 Anayasasının Temel Hak ve Hürriyetler Açısından İncelenmesi

1921 Anayasası, Millî Mücadele Dönemi'nde yapılmış bir anayasadır. Bu nedenle, temel hak ve hürriyetlere yer verilmemiş ve vatandaşlık tarif edilmemiştir. Eksik olan konularda ise Kanun-i Esasi dikkate alınmıştır. 1924 Anayasası ise, Cumhuriyetin ilk anayasasıdır. Bu anayasada, temel hak ve hürriyetlere yer verilmiş ve vatandaşlık tanımı yapılmıştır. Bu sayede, vatandaşların hak ve ödevleri belirlenmiş ve hukuki olarak korunmuştur.

1921 Anayasası'nın Temel Hak ve Hürriyetler Açısından Değerlendirilmesi

1921 Anayasası'nda, temel hak ve hürriyetlere yer verilmemiştir. Bunun nedeni, anayasanın Millî Mücadele Dönemi'nde yapılmış olmasıdır. Bu dönemde, ülke savaş halinde olduğundan, temel hak ve hürriyetlerin güvence altına alınması mümkün olmamıştır. Ancak, anayasada bazı maddeler bulunmaktadır. Bu maddeler sayesinde vatandaşlar belirli hak ve özgürlüklere sahip olmuştur.

1924 Anayasası'nın Temel Hak ve Hürriyetler Açısından Değerlendirilmesi

1924 Anayasası, Cumhuriyetin ilk anayasasıdır. Bu anayasada, temel hak ve hürriyetlere yer verilmiş ve vatandaşlık tanımı yapılmıştır. Bu sayede, vatandaşların hak ve ödevleri belirlenmiş ve hukuki olarak korunmuştur. Anayasada, aşağıdaki temel hak ve hürriyetler yer almaktadır:

Sonuç

1921 Anayasası ve 1924 Anayasası, temel hak ve hürriyetler açısından farklılıklar göstermektedir. 1921 Anayasası'nda temel hak ve hürriyetlere yer verilmemiştir. Ancak, 1924 Anayasası'nda temel hak ve hürriyetlere yer verilmiş ve vatandaşlık tanımı yapılmıştır. Bu sayede, vatandaşların hak ve ödevleri belirlenmiş ve hukuki olarak korunmuştur.

İlgili Kaynaklar

• 1921 Anayasası Metni
• 1924 Anayasası Metni
• 1921 Anayasası ve 1924 Anayasasının Temel Hak ve Hürriyetler Açısından İncelenmesi