10.Sınıf Biyoloji 2.Dönem 1.Test

Cevap Anahtarı: D) Savunma mekanizmaları. Organizmalar, yaşadıkları habitatlarda hayatta kalmak ve üreme şanslarını artırmak için çeşitli uyum özellikleri geliştirmişlerdir. Bu uyum özellikleri, adaptasyon olarak adlandırılır. Savunma mekanizmaları da bu uyum özelliklerinden biridir. Organizmalar, avcılarından korunmak veya avlarını yakalamak için çeşitli savunma mekanizmaları geliştirebilirler. Örneğin, dikenli bitkiler, zehirli hayvanlar, kamuflaj yetenekleri, sürüngenlerin kuyruk koparma gibi savunma stratejileri, organizmaların hayatta kalma şansını artırmak için evrimsel olarak geliştirdikleri özelliklerdir.

Bu sorunun cevap anahtarı "B) Pistil" olarak verilmiştir. Pistil, bitkilerde üreme için kullanılan çiçek organlarının tamamını içerir. Bitkilerde üreme organları çiçeklerde bulunur. Bu organlar arasında stamen (erkek organ), pistil (dişi organ), çanak yapraklar ve taç yapraklar bulunur. Stamenler, polen üreten erkek organlardır. Pistil ise dişi organ olup yumurtalık, stigmaya ve stile sahiptir. Pistilin içinde yer alan yumurtalık, tohum oluşumunu sağlar. Dolayısıyla, bitkilerde üreme için kullanılan çiçek organlarının tamamını içeren yapı pistildir.

Bu sorunun cevap anahtarı "B) Sindirim sürecinde hareket sağlama" olarak verilmiştir. Enzimler, sindirim sürecinde hareket sağlamak için önemli bir işleve sahiptir. Enzimler, biyokimyasal reaksiyonlarda katalizör olarak görev yaparlar. Sindirim sürecinde, enzimler besinleri parçalamak ve sindirim sürecini hızlandırmak için kullanılır. Enzimler, sindirim enzimleri olarak adlandırılan özel enzim grupları tarafından üretilir ve bağırsaklarda besinlerin sindirimini sağlamak için aktif rol oynarlar. Sindirim sürecindeki enzimler, besin moleküllerini daha küçük parçalara ayırarak emilimlerini kolaylaştırır ve enerji sağlar.

Bu sorunun cevap anahtarı "A) Şeker" olarak verilmiştir. Fotosentez sırasında bitkiler tarafından üretilen organik moleküllerden biri şekerdir. Fotosentez, bitkilerin enerji üretmek için güneş ışığını kullanarak su ve karbondioksiti kullanmasıyla gerçekleşen bir süreçtir. Bu süreçte bitkiler, güneş enerjisini kullanarak karbondioksiti atmosferden alır, suyla birleştirir ve organik moleküller üretir. Bu organik moleküller arasında en önemlisi şekerdir. Şeker, bitkilerin enerji kaynağıdır ve bitki hücrelerinde depolanır veya enerjiye dönüştürülerek kullanılır.

Cevap anahtarı: C) Algler. Fotosentez yapabilen organizmalar, atmosferden karbondioksit (CO2) alarak fotosentez süreciyle oksijen (O2) üretirler. Bu süreç, bitkilerin ve bazı diğer organizmaların yapabildiği bir özelliktir. Algler, fotosentez yapabilen organizmalardandır ve atmosferdeki karbondioksiti uzaklaştırarak oksijen seviyesini artırırlar. Diğer seçenekler arasında virüsler, bakteriler, fungiler ve protozoalar fotosentez yapma yeteneğine sahip olmadıkları için doğru cevap değillerdir.

Bu sorunun cevap anahtarı "D) Salyangoz" olarak verilmiştir. Salyangoz, bir omurgalı türü değildir. Omurgalılar, omurgalı iskelete sahip hayvanları ifade eder. Köpek balığı, kertenkele, kedi ve balina omurgalı türlerine örnek olarak verilebilir. Ancak salyangozlar omurgasız hayvanlar arasında yer alır. Salyangozlar, yumuşakçalar familyasından olan kabuksuz veya kabuklu canlılardır ve omurgaları bulunmaz.

Bu sorunun cevap anahtarı "A) Doğal seleksiyon" olarak verilmiştir. Doğal seleksiyon, bir türün çevresel şartlara uyum sağlamasında mutasyonlardan daha hızlı bir şekilde gerçekleşir. Doğal seleksiyon, bir populasyonda bulunan genetik çeşitlilik arasında en uyumlu olan bireylerin hayatta kalma ve üreme avantajına sahip olmalarıdır. Bu süreçte, çevresel faktörler bireylerin hayatta kalma ve üreme şanslarını belirler. Uyumlu özelliklere sahip bireylerin daha fazla üreme şansı olduğunda, bu özellikler daha sık görülmeye başlar ve türün uyum sağlaması hızlanır. Bu nedenle, doğal seleksiyon, çevresel şartlara uyum sağlamada mutasyonlardan daha hızlı bir mekanizmadır.

Cevap anahtarı: D) Atmosferik gazlar alışverişi yapmak. Epidermis hücreleri, bitkinin dış yüzeyini kaplayan bir doku tabakasıdır. Bu hücreler, bitkinin gaz alışverişini gerçekleştiren stomaları (gözenekleri) içerir. Stomalar, bitkinin atmosferden karbondioksit almasını ve oksijenin atmosfere salınmasını sağlar. Bu nedenle epidermis hücreleri, bitkinin atmosferik gazlarla etkileşimini ve gaz alışverişini düzenlemekten sorumludur.

Bu sorunun cevap anahtarı "C) Kaplumbağalar" olarak verilmiştir. Kaplumbağalar, kendi vücut ısısını ayarlayamazlar ve çevresel sıcaklığa göre yaşarlar. Bu nedenle, yaşam alanlarının sıcaklık açısından uygun olması önemlidir. Bazı hayvanlar, endotermik olmayan yani soğukkanlı (ekzotermik) hayvanlar olarak bilinir. Bu tür hayvanlar, kendi vücut ısısını üretme yeteneğine sahip olmadıkları için çevresel sıcaklığa bağımlıdır. Kaplumbağalar, bu tür hayvanlardan bir örnektir. Onlar için yaşam alanlarının sıcaklık açısından uygun olması hayati öneme sahiptir. Sıcak çöllerden soğuk dağlık bölgelere kadar farklı iklim ve sıcaklık koşullarında yaşayabilirler.

Bu sorunun cevap anahtarı "C) Glisin" olarak verilmiştir. Glisin, DNA nükleotitlerinde yer alan bazlardan biri değildir. DNA, dört farklı nükleotit bazından oluşur: adenin (A), timin (T), guanin (G) ve sitozin (C). Bu bazlar, DNA molekülünün zincirlerinde tekrarlayarak DNA'nın genetik bilgisini taşırlar. Ancak "Glisin" bir amino asittir ve DNA nükleotitlerinde yer alan bir baz değildir.

Cevap anahtarı: C) Mutajenik faktörlerden kaçınmak. Bir canlının mutasyona uğramış genetik materyalini korumanın en etkili önlemi, mutajenik faktörlerden kaçınmaktır. Mutajenik faktörler, genetik materyalin hasar görmesine veya değişmesine neden olabilen etkenlerdir. Bunlar arasında radyasyon, kimyasal maddeler, bazı virüsler ve çevresel faktörler yer alabilir. Bu nedenle, mutasyonlardan korunmak için bu faktörlerden uzak durmak veya maruz kalınma riskini minimize etmek önemlidir.

Cevap anahtarı: D) Elektron taşıma sistemi. ATP sentezi için gereken enerji, hücrelerde elektron taşıma sistemi aracılığıyla elde edilir. Elektron taşıma sistemi, mitokondri içinde bulunan protein komplekslerinden oluşur ve elektronların yüksek enerjili bileşiklerden başlayarak düşük enerjili bileşiklere doğru taşınmasını sağlar. Bu süreç sırasında proton gradienti oluşturulur ve bu gradientin kullanılmasıyla ATP sentezi gerçekleşir. Elektron taşıma sistemi, solunum zinciri olarak da bilinir.

Cevap anahtarı olarak, vücudun hücresel savunmasına örnek olarak "B) T hücreleri" verilebilir. Vücudun savunma sistemi, enfeksiyonlara ve patojenlere karşı bir dizi mekanizmadan oluşur. Hücresel savunma ise, bağışıklık sisteminin hücre tabanlı bileşenlerinin enfeksiyonlara ve yabancı maddelere karşı savaşmasını içerir. T hücreleri, bağışıklık sisteminin önemli bir bileşenidir ve enfekte olmuş veya kanser hücrelerini tanıyarak ve yok ederek bağışıklık tepkisini yönlendirirler.

Cevap anahtarı olarak, çevresel faktörlerin etkisiyle popülasyonda bir değişiklik olmazsa meydana gelen evrimsel süreç "C) Şans faktörü" olarak verilebilir. Evrimsel süreçlerde çevresel faktörlerin etkisi önemli bir rol oynar. Doğal seçilim, mutasyon, gen kayması ve göç gibi faktörler genellikle popülasyonda değişikliklere neden olurken, şans faktörü ise rastlantısal olaylar sonucunda popülasyonun genetik yapısında değişiklik olmadan gerçekleşebilir. Şans faktörü, doğal seçilim veya diğer evrimsel süreçlerin etkisi olmadan, tesadüfi olarak popülasyonda meydana gelen değişiklikleri ifade eder.

Sorunun cevap anahtarı "A) Hücresel yapı" seçeneğidir. Tüm canlı organizmaların ortak bir özelliği, hücrelerden oluşmalarıdır. Hücreler, yaşamsal süreçleri gerçekleştiren ve organizmanın yapısal birimlerini oluşturan temel yapı taşlarıdır. Hücreler, canlı organizmaların temel işlevlerini yerine getirmek için bir araya gelerek dokuları, organları ve sistemleri oluştururlar. Seçenekler incelendiğinde, B) Hareketlilik, C) Fotosentez yapabilme, D) Sinir sistemi ve E) Vücut ısısını sabit tutabilme seçenekleri tüm canlı organizmalar için geçerli olmayan özelliklerdir. Bununla birlikte, A) Hücresel yapı seçeneği, tüm canlı organizmaların ortak bir özelliği olduğu için doğru cevaptır.

Sorunun cevap anahtarı "D) Besin kaynakları" şeklindedir. Besin kaynakları, bir türün popülasyonunu artıran faktörlerden biri değildir. Besin kaynakları, popülasyon büyümesi için gerekli olan kaynaklardır, ancak bu kaynakların mevcut olması popülasyon artışına doğrudan neden olmaz. Popülasyon artışını etkileyen faktörler genellikle doğal seçilim, göç ve üreme gibi faktörlerdir. Soruda bir türün popülasyonunu artıran faktörleri değerlendirmemiz gerekiyor. Doğal seçilim, uyumlu genotiplerin popülasyonda daha yaygın hale gelmesini sağlayarak popülasyonun adaptasyonunu artırabilir. Göç, başka bir bölgeden gelen bireylerin popülasyona katılmasıyla popülasyonu artırabilir. Üreme, yeni bireylerin doğmasıyla popülasyonu artırır. İklim şartları da popülasyon büyümesini etkileyebilir, örneğin uygun iklim koşullarında popülasyon artabilir.

Sorunun cevap anahtarı "B) Besinleri parçalar ve ince bağırsak tarafından oluşturulur" seçeneğidir. Sindirim sistemi, besinleri parçalayarak sindirim sürecini gerçekleştirir ve ince bağırsak tarafından oluşturulur. Sindirim sistemi, besinlerin alınması, parçalanması, emilimi ve atılması gibi görevleri yerine getirir. Bu süreçte ağız, yemek borusu, mide, ince bağırsak, kalın bağırsak, karaciğer ve pankreas gibi organlar sindirim sisteminin bir parçasıdır. Seçenekler değerlendirildiğinde, A) Besinleri emer ve dalak tarafından oluşturulur, C) Oksijeni emer ve akciğer tarafından oluşturulur, D) Boşaltım yapar ve karaciğer tarafından oluşturulur, E) Hormon üretir ve pankreas tarafından oluşturulur seçeneklerinin sindirim sistemiyle ilgili yanlış ifadeler olduğu görülür. Buna karşılık, B) Besinleri parçalar ve ince bağırsak tarafından oluşturulur seçeneği, sindirim sisteminin temel işlevlerini ve organları doğru bir şekilde ifade ettiği için doğru cevaptır.

Sorunun cevap anahtarı "B) Ribozom" seçeneğidir. Ribozomlar, ökaryotik hücrelerde ve prokaryotik hücrelerde bulunan, protein sentezini gerçekleştiren organellerdir. Dolayısıyla, ribozomlar ökaryotik hücrelere özgü bir organel değildir. Diğer seçenekler değerlendirildiğinde, A) Mitokondri, ökaryotik hücrelerde enerji üretiminden sorumlu bir organeldir. C) Golgi aygıtı, hücre içinde proteinlerin ve diğer maddelerin taşınması, modifikasyonu ve paketlenmesinden sorumludur. D) Lysosome, hücre içinde sindirim ve atık maddelerin parçalanmasından sorumludur. E) Sentrozom, hücre bölünmesinde rol alan yapıları içerir. Bu nedenle, B) Ribozom seçeneği, ökaryotik hücreye özgü bir organel olmadığı için doğru cevaptır.

Sorunun cevap anahtarı "C) Paleozoyik" şeklindedir. Paleozoyik dönem, geolojik zaman ölçeğinde en eski dönemdir. Geolojik zaman ölçeği, dünya tarihini belirli dönemlere ayırarak sınıflandıran bir sistemdir. Paleozoyik dönem, yaklaşık 541 ila 251 milyon yıl öncesine kadar uzanan bir dönemi ifade eder. Mezozoik, Tersiyer, Kuvaterner ve Orta Geçiş dönemleri, Paleozoyik dönemden daha yeni dönemlerdir. Soruda en eski dönemi belirlememiz gerekiyor. Paleozoyik dönem, diğer seçeneklere kıyasla daha eski bir dönemi ifade eder. Mezozoik dönem, yaklaşık 251 ila 65 milyon yıl öncesine kadar uzanır. Tersiyer dönem, 65 ila 2.6 milyon yıl öncesine kadar sürer. Kuvaterner dönem, 2.6 milyon yıl öncesinden günümüze kadar devam eder. Orta Geçiş dönemi ise belirli bir geolojik dönemi ifade etmez.

Sorunun cevap anahtarı "D) Proteinler" seçeneğidir. DNA molekülünün yapısında bulunan bileşenler arasında baz çiftleri, şeker molekülleri, fosfat grupları ve hidrojen bağları yer alırken, proteinler DNA molekülünün yapısında doğrudan bulunmazlar. DNA molekülünün temel yapı birimi nükleotidlerden oluşur. Nükleotidler, bir baz (adenin, timin, guanin veya sitozin), bir şeker molekülü (deoksiriboz) ve bir fosfat grubunu içerir. Bu üç bileşen bir araya gelerek DNA'nın çift sarmal yapısını oluşturur. Ayrıca, DNA'nın stabilize edilmesinde hidrojen bağları da önemli bir rol oynar. Proteinler ise DNA'nın yapısında doğrudan yer almazlar. DNA molekülü, genetik bilginin depolandığı ve aktarıldığı bir moleküldür, protein sentezinin gerçekleştirildiği ribozomlar tarafından çevrili olabilir, ancak DNA molekülü kendisi protein değildir.

Sorunun cevap anahtarı "B) Transkripsiyon" şeklindedir. Protein sentezi, genetik bilginin DNA'dan mRNA'ya aktarılması ve ardından mRNA'nın ribozomlar tarafından kullanılarak amino asitlerin birleştirilmesi sürecidir. Bu süreçte, transkripsiyon adı verilen DNA'nın mRNA'ya kopyalanması işlemi gerçekleşir. Dolayısıyla, protein sentezinde meydana gelen olay "B) Transkripsiyon" olarak belirlenir. Soruda protein senteziyle ilişkili bir olayın belirlenmesi gerekmektedir. DNA çoğalması (A) DNA'nın kendini çoğaltması işlemidir ve direkt olarak protein sentezine katılmaz. Mitoz bölünme (C) hücre bölünmesi sürecini ifade eder ve protein sentezine doğrudan bağlı değildir. Osmoz (D) su moleküllerinin geçişini ifade eder ve protein sentezine ilişkisi yoktur. Fotosentez (E) ise bitkilerde güneş enerjisini kullanarak organik moleküllerin sentezlendiği bir süreçtir ve protein senteziyle doğrudan ilişkili değildir.