Yunus Emre Anadolu lisesi 1.dönem 2.yazılı sınavı 9.Sınıf kategorisinin Türk Dili ve Edebiyatı alt kategorisinin, 1 dönemine ait. Bu sınav Zor derecede zorluktadır. Toplamda 28 sorudan oluşmaktadır.
Üniversitede Azeri biriyle tanışan Mustafa konuşurken Azeri arkadaşının söylediklerini anlamasına rağmen konuşmasının farklı olduğunu gözlemlemiştir.
Mustafa'nın arkadaşının konuşmasının bize göre farklı konuşması aşağıdakilerden hangisi ile açıklanabilir?
A) Lehçe B) Argo C) Ağız
D) Jargon E) Şive
Bir ülke içerisinde dilin bölgelere göre ses, şekil, söz dizimi ve anlam olarak farklı bir şekilde kullanılması biçimine ne denir?
A) Lehçe B) Argo C) Ağız
D) Jargon E) Ölçünlü Dil
Aşağıda verilen sanat metinlerinden hangisi coşku ve heyecanı dile getirmek için kullanılır?
A) Masa B) Manzum C) Destan
D) Şiir E) Roman
I. Ortaoyunu
II. Karagöz
III. Meddah
Yukarıda verilen tiyatrolardan hangisi veya hangileri geleneksel Türk tiyatrosuna örnektir?
A) Yalnız III B) Yalnız II
C) I ve II D) I ve III
E) I, II ve III
Aşağıda verilen metinlerden hangisi öğretici metin kategorisinde gösterilemez?
A) Mesnevi B) Mülakat C) Günlük
D) Tarihi metinler E) Bilimsel metinler
I. Resim
II. Mimari
III. Bale
IV. Heykel
Yukarıda verilenlerden hangisi veya hangileri plastik sanatlara örnek gösterilebilir?
A) I, II ve III B) I, II ve IV
C) II, III ve IV D) I ve IV
E) III ve IV
Aşağıda verilenlerden hangisi ritmik güzel sanatlara örnek değildir?
A) Müzik B) Tiyatro C) Sinama D) Dans E) Opera
I. Tanzimat Dönemi Edebiyatı
II. Anonim Halk Edebiyatı
III. Milli Edebiyat Dönemi
Yukarıda verilenlerden hangisi veya hangileri batı etkisinde gelişen Türk edebiyatı dönemleri arasındadır?
A) I, II ve III B) I ve III
C) I ve II D) II ve III
E) Yalnız III
Aşağıdakilerden hangisi İslamiyet etkisinde gelişen Türk edebiyatı dönemlerinden biri değildir?
A) Anonim halk edebiyatı B) Divan edebiyatı
C) Aşık edebiyatı D) Fecriati Topluğu
E) Tekke halk edebiyatı
Edebiyatla uğraşan, edebi eser veren kimselere aşağıdakilerden hangi isim verilir?
A) Nazım B) Yazın C) İnşa D) İmge E) Edip
Olay, düşünce ve hayallerin dil aracılığıyla sözlü veya yazılı olarak biçimlendirilmesine ............... denir.
Yukarıda verilen boşluğa hangisi gelmelidir?
A) Nazım B) Yazın C) İnşa D) İmge E) Edip
* Edebiyatın asıl işlevinin estetik yaşantı uyandırmak olduğunu savunurlar.
* Ancak yapısal ölçütlerle değerlendirilir.
Yukarıda açıklaması verilen edebiyat kuramı hangisidir?
A) Duygusal etkiciler. B) Biçimciler
C) Anlatımcılar D) Yansıtmacılar.
E) Biçemcileri
Sanatçının duygularını dile getirmesinin, aktarmasının önemli olduğunu öne sürerler. Burada da okuru eğitme söz konusudur ama bu duygusal bir eğitmedir. Böyle olunca anlatım ve aktarım ile aktarılan duygunun ahlaki açıdan değeri ölçüt olarak kullanılmaktadır.
Yukarıda açıklaması verilen edebiyat kuramı hangisidir?
A) Duygusal etkiciler. B) Biçimciler
C) Anlatımcılar D) Yansıtmacılar.
E) Biçemcileri
Bir eser hangi dönemde yazılmışsa, o dönemden izler taşır. Şairlerin şiirlerinde de yaşadıkları dönemin sosyal ve siyasal olaylarını, kültürünü, ilişkilerini, inançlarını, sanat zevklerini görebiliriz.
Yukarıdaki parçada edebî metinlerin hangi özelliğini görmekteyiz?
A) Edebî metinler kültürün taşıyıcısıdır.
B) Edebiyat ile tarih arasında sıkı bir ilişki vardır.
C) Edebî metinlerde sağlam bir dil vardır.
D) Edebî metinler yazıldığı dönemin sanat zevkini yansıtır.
E) Sosyal çevre edebî metinleri sanatçıyı etkisi altına alır.
Şiir yazan kişiye……………….., sanatçının ortaya koyduğu edebî esere…………., bir dilin kurallarına ve zevkine uyarak yazılan, ölçülü ve uyaklı anlatım şekline ise …………… denir.
Yukarıdaki boşluklara sırası ile aşağıdaki seçeneklerden hangisi getirilmelidir?
A) Şair-sanat eseri-şiir B) Şair-edebiyat-şiir
C) Sanat eseri-şair-şiir D) Şiir-kurmaca metin-zihniyet
E) Şair-şiir-sanat eseri
……………bir dönemdeki sosyal, siyasî, idarî, adlî, dinî, ticarî hayatın birlikte oluşturduğu ortamdır. Yani devrin belirgin ve kabul edilmiş sanat zevki ve hâkim anlayışıdır.
Yukarıdaki boşluğa aşağıdaki seçeneklerden hangisi getirilmelidir?
A) Şair B) Şiir C) Zihniyet D) Sanat E) Düzen
Ok değmiş yara sızlar
Yaralının hâlinden
Ne bilsin yarasızlar
Bu dizelerdeki en belirgin söz sanatı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Kişileştirme B) Benzetme
C) Cinas D) Tezat
E) Hüsn-i ta'lil
(I)Heyacanla yüzümü yalayan deli rüzgârlar eşliğinde, yeşil sessizliği keşfetmeye koyuluyoruz vakti geçirmeden. (II)Orman yangınlarını önlemek amacıyla göletler yapılmış. (III) Yol boyunca karşılaştığımız göletler, gökyüzünü kıskandırırcasına mavi mavi göz kırpıyor bize. (IV)Kiraz, badem ve armut ağaçlarının renk renk çicekleri, üzerinde arılar vızıldaşıyor. (V)Her ağacın üzerinde arı görmek mümkün burada.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangilerinde kişileştirme sanatı vardır?
A) I. ve II. B) I. ve III.
C) III. ve IV. D) I. ve V.
E) IV. ve V.
Bir çiçek üşüyor, karlar altında
Bir kartal, kanadında yavrusunu taşıyor
Rüzgarda yapraklar fısıldaşıyor
Bir mağara ağlıyor Anadolu'da
Bu dizelerde kişileştirilen varlıklar bütünüyle aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir?
A) Çiçek - kar B) Kartal - kanat
C) Kartal- kar -rüzgâr D) Çicek - yapraklar - mağara
E) Yapraklar - Anadolu - kanat
Aşağıdakilerden hangisi edebi metinlerin özellikleri arasında gösterilmez?
A) Yaratıcısının anlatım özelliklerini yansıtmaları
B) Yazıldıkları dönemin kültürel özelliklerini gösterebilmeleri
C) Okuyucuda güzel duygular uyandırabilmeleri
D) Herkese aynı derecede hitap eden bir dille oluşturulmaları
E) Dilin anlatım olanaklarının zenginleştirilmesinde rol almaları
Aşağıdakilerden hangisi dilin kültür taşıyıcısı olduğunu gösterir?
A) Dilin seslerden örülmüş bir yapının olması
B) İnsanların iletişim kurabilmek için genellikle dili kullanması
C) Bazı dillerin zamanla unutulması
D) Atasözlerinin kulaktan kulağa çağımıza ulaşması
E) Her milletin dilinin farklı olması
Aşağıdakilerden hangisi güzel sanatların özelliklerinden değildir?
A) Her an genişlemekte, değişmekte ve zenginleşmektedir.
B) İnsanda bulunan güç ve yeteneğin sonucu ortaya çıkar.
C) Özgün bir çalışmanın ürünüdür.
D) Yeni bir yapı kurma ve şekil verme girişimidir.
E) Güzel sanatların dış dünya ile ilişkisi yoktur.
Edebiyat her şeyden önce tarihî ve kültürel olandan hareketle dille gerçekleştirilen güzel sanat etkinliğidir. Bu etkinlik ile insan olan her yerde ve zamanda karşılaşıldığını, insanı konu alan çalışma alanlarının yetkinlikleri dile getirilmektedir. Öyleyse güzel sanatların kaynağı ve özelliklerinden söz edebilmek için somut olarak insanı tanımak gerekir.
Yukarıda güzel sanatların hangi yönü üzerinde durulmaktadır?
A) Evrensel bir özelliğe sahip olması
B) Kaynağının insan olması ve insanı konu alması
C) Zamanla gelişme göstermesi
D) Tarihi ve kültürel konuları işlemesi
E) Edebiyatla içli dışlı olması
Bir sözün söz konusu edebi eserde veya cümlede benzetme amacı güdülmeden, başka bir sözün yerine kullanılmasına ..................... denir.
Yukarıda verilen boşluğa hangisi getirilmelidir?
A) Hüsnütalil B) Telmih C) Mecazımürsel
D) Teşbih E) İstiare
Kişilerin veya toplumda oluşan aksamaların eleştirel bir dille anlatılmasıdır. Kişi, olay veya durumların; iğneliyici sözlerle, alaylı ifadelerle eleştirilir.
Yukarıda açıklaması verilen şiir türü aşağıdakilerden hangisidir?
A) Lirik Şiir B) Epik Şiir C) Pastoral Şiir
D) Satirik Şiir E) Didaktik Şiir
Tam otların sarardığı zamanlar,
Yere yüzükoyun uzanıyorum
Toprakta bir telâş, bir telâş
Karıncalar öteden beri dostum.
Ellerime hanımböcekleri konuyor
Ne şeker şey onlar!
Uç böcek, uç böcek diyorum
Uçuyorlar.
Yukarıda verilen şiirde daha çok hangi türde yazılmıştır?
A) Lirik Şiir B) Epik Şiir C) Pastoral Şiir
D) Satirik Şiir E) Didaktik Şiir
Aşağıda verilen cümlelerdeki boş bırakılan yerleri uygun kelimelerle tamamlayınız.
1. Birbirine zıt olan durumları bir arada kullanma sanatına ………………………………
denir.
2. İnsan dışındaki varlıklara insan kişiliği verilerek bu varlıkların insanmış gibi konuşturulmasına …………………………… denir.
3. Divan edebiyatında şairler şiirlerinde nazım birimi olarak ………………………….kullanmışlardır.
4. Halk edebiyatı şairleri şiirlerinde nazım birimi olarak ………………………
kullanmışlardır.
5. Her şair az çok dönemindeki ……………………..yapıdan etkilenir ve bunu …………………… yansıtır.
Manzume ve şiirle ilgili olarak verilen cümlelerin karşısına doğru ise “D”, yanlış ise “Y” yazınız.
Şiirde anlatılanları düzyazıyla ifade ederiz, manzumede anlatılanları düzyazıyla ifade edemeyiz. ( )
Şiirde olay örgüsü yoktur, manzumede olay örgüsü vardır. ( )
Şiirde bireysellik duygu ve çağrışım geri plandadır. ( )
Manzumede toplumsal konular yaşanmış ya da yaşanabilecek olaylar işlenir. ( )
Şiirde çok anlamlılık ve imge ağır basarken manzumede sözcükler genellikle mecaz anlamında kullanılır. ( )
Manzumeler genellikle didaktik metinlerdir ( )
Yapı ve dil-anlatım yönüyle manzumeler hikayeye daha yakındır. ( )
Manzum hikâyeler birer manzumedir. ( )
Üniversitede Azeri biriyle tanışan Mustafa konuşurken Azeri arkadaşının söylediklerini anlamasına rağmen konuşmasının farklı olduğunu gözlemlemiştir.
Mustafa'nın arkadaşının konuşmasının bize göre farklı konuşması aşağıdakilerden hangisi ile açıklanabilir?
A) Lehçe B) Argo C) Ağız
D) Jargon E) Şive
Cevap Anahtarı: E) Şive Mustafa'nın Azeri arkadaşının konuşmasının farklı olduğunu gözlemlemesi, arkadaşının farklı bir "şiveye" sahip olmasından kaynaklanabilir. Şive, bir dilin belirli bir bölge veya topluluk içerisinde kullanılan özel bir lehçe veya ağız biçimidir. Her coğrafi bölge veya topluluk kendi şive özelliklerine sahip olabilir ve bu da konuşmalarda farklılık yaratır.
Bir ülke içerisinde dilin bölgelere göre ses, şekil, söz dizimi ve anlam olarak farklı bir şekilde kullanılması biçimine ne denir?
A) Lehçe B) Argo C) Ağız
D) Jargon E) Ölçünlü Dil
Sorunun cevap anahtarı "C) Ağız" olarak ifade edilir. Dilin bölgelere göre ses, şekil, söz dizimi ve anlam olarak farklı bir şekilde kullanılması biçimine "ağız" denir. "Ağız", bir ülke içerisindeki belirli bir bölge veya topluluk içinde dilin farklı şekilde kullanılmasını ifade eder. Bu farklılıklar, ses özellikleri, kelime şekilleri, dilbilgisi yapıları ve kavramların anlamında değişiklikler içerebilir. Her bölge veya topluluk kendi ağzına sahip olabilir, bu nedenle ağızlar yerel dil çeşitliliklerini temsil eder.
Aşağıda verilen sanat metinlerinden hangisi coşku ve heyecanı dile getirmek için kullanılır?
A) Masa B) Manzum C) Destan
D) Şiir E) Roman
Doğru cevap "D) Şiir" olmalıdır. Şiir, coşku, heyecan, duygu ve düşünceleri yoğun bir şekilde dile getirmek için kullanılan bir sanat metnidir. Şairler, şiirlerinde duygularını, hayallerini ve düşüncelerini estetik bir dil ve ritimle ifade ederler. Bu nedenle, coşku ve heyecanı dile getirmek için en uygun sanat metinlerinden biri şiirdir. Şiir, dilin estetik ve ritmik kullanımıyla duyguları, düşünceleri ve hayalleri ifade etmek için kullanılır. Şairler, şiirlerinde coşku ve heyecanı, kelimelerin ve dizelerin özenle seçilmesi ve ritmik bir şekilde sıralanmasıyla aktarır. Destanlar da heyecan ve coşkuyu anlatma eğiliminde olabilir, ancak genellikle uzun epik öyküleri anlatmak için kullanılırken, şiir daha yoğun ve duygusal bir ifade sunar.
I. Ortaoyunu
II. Karagöz
III. Meddah
Yukarıda verilen tiyatrolardan hangisi veya hangileri geleneksel Türk tiyatrosuna örnektir?
A) Yalnız III B) Yalnız II
C) I ve II D) I ve III
E) I, II ve III
Verilen tiyatrolardan "Ortaoyunu," "Karagöz," ve "Meddah," geleneksel Türk tiyatrosuna örnek olarak verilebilir. Bu üç tiyatro türü, Türk halk kültürü içinde önemli bir yere sahiptir ve geleneksel olarak uzun yıllardır sahnelenen türler arasında yer almaktadır.
Aşağıda verilen metinlerden hangisi öğretici metin kategorisinde gösterilemez?
A) Mesnevi B) Mülakat C) Günlük
D) Tarihi metinler E) Bilimsel metinler
I. Resim
II. Mimari
III. Bale
IV. Heykel
Yukarıda verilenlerden hangisi veya hangileri plastik sanatlara örnek gösterilebilir?
A) I, II ve III B) I, II ve IV
C) II, III ve IV D) I ve IV
E) III ve IV
Aşağıda verilenlerden hangisi ritmik güzel sanatlara örnek değildir?
A) Müzik B) Tiyatro C) Sinama D) Dans E) Opera
I. Tanzimat Dönemi Edebiyatı
II. Anonim Halk Edebiyatı
III. Milli Edebiyat Dönemi
Yukarıda verilenlerden hangisi veya hangileri batı etkisinde gelişen Türk edebiyatı dönemleri arasındadır?
A) I, II ve III B) I ve III
C) I ve II D) II ve III
E) Yalnız III
Aşağıdakilerden hangisi İslamiyet etkisinde gelişen Türk edebiyatı dönemlerinden biri değildir?
A) Anonim halk edebiyatı B) Divan edebiyatı
C) Aşık edebiyatı D) Fecriati Topluğu
E) Tekke halk edebiyatı
Edebiyatla uğraşan, edebi eser veren kimselere aşağıdakilerden hangi isim verilir?
A) Nazım B) Yazın C) İnşa D) İmge E) Edip
Cevap Anahtarı: E) Edip "Edebiyatla uğraşan, edebi eser veren kimselere" Edip denir. Edip, edebiyatla ilgilenen ve edebi eserler meydana getiren kişileri ifade eder. Bu terim genellikle yazarlar, şairler ve edebiyatçılar için kullanılır. Edip kelimesi, edebiyatla ilgilenenlerin sanat ve estetik değerler doğrultusunda eserler meydana getirdiği anlamında kullanılır.
Olay, düşünce ve hayallerin dil aracılığıyla sözlü veya yazılı olarak biçimlendirilmesine ............... denir.
Yukarıda verilen boşluğa hangisi gelmelidir?
A) Nazım B) Yazın C) İnşa D) İmge E) Edip
Yukarıdaki boşluğa "B) Yazın" gelmelidir. Yazın, olayların, düşüncelerin ve hayallerin dil aracılığıyla sözlü veya yazılı olarak biçimlendirilmesini ifade eder. Yazın, edebiyatın bir alt dalıdır ve şiir, hikaye, roman gibi farklı türlerde eserler üretilmesini kapsar. Yazın terimi, edebiyatın bir alt dalıdır ve olayların, düşüncelerin ve hayallerin dil aracılığıyla sözlü veya yazılı olarak biçimlendirilmesini ifade eder. Yazarlar, farklı edebi türlerde eserler oluşturarak duygularını, düşüncelerini ve hayallerini yazın yoluyla ifade ederler. Bu terim, edebiyatın çeşitliliğini ve insanların yazarak iletişim kurma yeteneğini vurgular.
* Edebiyatın asıl işlevinin estetik yaşantı uyandırmak olduğunu savunurlar.
* Ancak yapısal ölçütlerle değerlendirilir.
Yukarıda açıklaması verilen edebiyat kuramı hangisidir?
A) Duygusal etkiciler. B) Biçimciler
C) Anlatımcılar D) Yansıtmacılar.
E) Biçemcileri
Sanatçının duygularını dile getirmesinin, aktarmasının önemli olduğunu öne sürerler. Burada da okuru eğitme söz konusudur ama bu duygusal bir eğitmedir. Böyle olunca anlatım ve aktarım ile aktarılan duygunun ahlaki açıdan değeri ölçüt olarak kullanılmaktadır.
Yukarıda açıklaması verilen edebiyat kuramı hangisidir?
A) Duygusal etkiciler. B) Biçimciler
C) Anlatımcılar D) Yansıtmacılar.
E) Biçemcileri
Anlatımcılar, edebiyat eserlerinde anlatılan olayların ve karakterlerin gerçek hayattan alınarak aktarıldığına inanırlar. Bu kurama göre, sanatçıların eserlerinde gerçekçi ve nesnel bir anlatım kullanması önemlidir. Anlatımcılar, okuru bilgi ve gerçeklerle donatarak edebiyatın eğitici ve aydınlatıcı bir rolü olduğunu vurgularlar. Anlatımcılar kuramı, edebiyat eserlerinin gerçek hayattan alınarak aktarıldığına ve sanatçıların gerçekçi bir anlatım kullanması gerektiğine inanır. Bu kurama göre, edebiyatın eğitici ve aydınlatıcı bir rolü vardır ve okuru bilgi ve gerçeklerle donatarak onu eğitir. Anlatımcılar, edebiyatın objektif ve gerçekçi bir anlatımla toplumu anlamak ve anlatmak için kullanılması gerektiğini düşünürler.
Bir eser hangi dönemde yazılmışsa, o dönemden izler taşır. Şairlerin şiirlerinde de yaşadıkları dönemin sosyal ve siyasal olaylarını, kültürünü, ilişkilerini, inançlarını, sanat zevklerini görebiliriz.
Yukarıdaki parçada edebî metinlerin hangi özelliğini görmekteyiz?
A) Edebî metinler kültürün taşıyıcısıdır.
B) Edebiyat ile tarih arasında sıkı bir ilişki vardır.
C) Edebî metinlerde sağlam bir dil vardır.
D) Edebî metinler yazıldığı dönemin sanat zevkini yansıtır.
E) Sosyal çevre edebî metinleri sanatçıyı etkisi altına alır.
Soruda edebî metinlerin hangi özelliğinin görüldüğü soruluyor, bu nedenle cevabın "Edebî metinler kültürün taşıyıcısıdır." şeklinde olması gerekir. Çünkü edebî metinler, bir toplumun, bir dönemin kültürel değerlerini ve yaşantısını aktaran taşıyıcılardır. Bu yüzden doğru cevap A şıkkıdır. Cevap Anahtarı: A) Edebî metinler kültürün taşıyıcısıdır.
Şiir yazan kişiye……………….., sanatçının ortaya koyduğu edebî esere…………., bir dilin kurallarına ve zevkine uyarak yazılan, ölçülü ve uyaklı anlatım şekline ise …………… denir.
Yukarıdaki boşluklara sırası ile aşağıdaki seçeneklerden hangisi getirilmelidir?
A) Şair-sanat eseri-şiir B) Şair-edebiyat-şiir
C) Sanat eseri-şair-şiir D) Şiir-kurmaca metin-zihniyet
E) Şair-şiir-sanat eseri
……………bir dönemdeki sosyal, siyasî, idarî, adlî, dinî, ticarî hayatın birlikte oluşturduğu ortamdır. Yani devrin belirgin ve kabul edilmiş sanat zevki ve hâkim anlayışıdır.
Yukarıdaki boşluğa aşağıdaki seçeneklerden hangisi getirilmelidir?
A) Şair B) Şiir C) Zihniyet D) Sanat E) Düzen
Metinde verilen açıklamalara göre, belirli bir dönemdeki sosyal, siyasal, idari, adli, dinî ve ticarî hayatın bir arada oluşturduğu ortam ve kabul edilmiş sanat zevki ve anlayışı kastedilmektedir. Dolayısıyla bu ortamı ve anlayışı ifade etmek için "sanat" kelimesi doğru cevaptır.
Ok değmiş yara sızlar
Yaralının hâlinden
Ne bilsin yarasızlar
Bu dizelerdeki en belirgin söz sanatı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Kişileştirme B) Benzetme
C) Cinas D) Tezat
E) Hüsn-i ta'lil
Cevap Anahtarı: C) Cinas. Dizedeki "Ok değmiş yara sızlar" ifadesinde "Ok" ve "yara" kelimeleri birbirleriyle zıtlık (tezat) oluşturacak şekilde kullanılmıştır. "Ok" genellikle yaralama veya acı verme anlamında kullanılırken, "yara" ise acı verilmiş veya incinmiş bir durumu ifade eder. Bu kullanım cinas (tezat) adı verilen bir söz sanatıdır. Diğer seçeneklerde böyle bir zıtlık veya tezat ifadesi bulunmamaktadır.
(I)Heyacanla yüzümü yalayan deli rüzgârlar eşliğinde, yeşil sessizliği keşfetmeye koyuluyoruz vakti geçirmeden. (II)Orman yangınlarını önlemek amacıyla göletler yapılmış. (III) Yol boyunca karşılaştığımız göletler, gökyüzünü kıskandırırcasına mavi mavi göz kırpıyor bize. (IV)Kiraz, badem ve armut ağaçlarının renk renk çicekleri, üzerinde arılar vızıldaşıyor. (V)Her ağacın üzerinde arı görmek mümkün burada.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangilerinde kişileştirme sanatı vardır?
A) I. ve II. B) I. ve III.
C) III. ve IV. D) I. ve V.
E) IV. ve V.
Doğru cevap B) I. ve III. cümlelerdir. Kişileştirme sanatı, cansız varlıklara insan özellikleri veya insan gibi davranışlar atfetmektir. Parçadaki cümleler incelendiğinde, kişileştirme sanatının kullanıldığı cümleler şunlardır: I. cümlede "deli rüzgârlar" ifadesi ile rüzgârların insan gibi "heyacanla yüzümü yalayan" davranışı atfedilmiştir. III. cümlede "göletler, gökyüzünü kıskandırırcasına mavi mavi göz kırpıyor bize" ifadesiyle göletlerin insan gibi "göz kırpma" eylemiyle nitelendirildiği görülmektedir.
Bir çiçek üşüyor, karlar altında
Bir kartal, kanadında yavrusunu taşıyor
Rüzgarda yapraklar fısıldaşıyor
Bir mağara ağlıyor Anadolu'da
Bu dizelerde kişileştirilen varlıklar bütünüyle aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir?
A) Çiçek - kar B) Kartal - kanat
C) Kartal- kar -rüzgâr D) Çicek - yapraklar - mağara
E) Yapraklar - Anadolu - kanat
Aşağıdakilerden hangisi edebi metinlerin özellikleri arasında gösterilmez?
A) Yaratıcısının anlatım özelliklerini yansıtmaları
B) Yazıldıkları dönemin kültürel özelliklerini gösterebilmeleri
C) Okuyucuda güzel duygular uyandırabilmeleri
D) Herkese aynı derecede hitap eden bir dille oluşturulmaları
E) Dilin anlatım olanaklarının zenginleştirilmesinde rol almaları
Cevap Anahtarı: D) Herkese aynı derecede hitap eden bir dille oluşturulmaları. Edebi metinler, herkese aynı derecede hitap eden bir dille oluşturulmazlar. Tam tersine, edebi metinlerde dilin anlatım olanaklarının zenginleştirilmesi ve yaratıcısının anlatım özelliklerini yansıtması önemlidir. Edebi metinler, yazıldıkları dönemin kültürel özelliklerini yansıtarak okuyucuda güzel duygular uyandırabilirler. Farklı üsluplar ve dil kullanımları, edebi metinleri çeşitlendirir ve onları etkileyici kılar.
Aşağıdakilerden hangisi dilin kültür taşıyıcısı olduğunu gösterir?
A) Dilin seslerden örülmüş bir yapının olması
B) İnsanların iletişim kurabilmek için genellikle dili kullanması
C) Bazı dillerin zamanla unutulması
D) Atasözlerinin kulaktan kulağa çağımıza ulaşması
E) Her milletin dilinin farklı olması
Aşağıdakilerden hangisi güzel sanatların özelliklerinden değildir?
A) Her an genişlemekte, değişmekte ve zenginleşmektedir.
B) İnsanda bulunan güç ve yeteneğin sonucu ortaya çıkar.
C) Özgün bir çalışmanın ürünüdür.
D) Yeni bir yapı kurma ve şekil verme girişimidir.
E) Güzel sanatların dış dünya ile ilişkisi yoktur.
Cevap Anahtarı: E) Güzel sanatların dış dünya ile ilişkisi yoktur. Güzel sanatlar, dış dünya ile güçlü bir ilişki içindedirler. Güzel sanatlar, insanın iç dünyasını dışa yansıtma ve ifade etme çabasının ürünüdür. Sanat eserleri, sanatçının duygularını, düşüncelerini, gözlemlerini ve hayal gücünü yansıtarak özgün bir çalışma oluşturur. Güzel sanatlar, sürekli olarak gelişen, değişen ve zenginleşen bir alandır ve insanın güç ve yeteneğinin bir ifadesidir. Sanatçılar, yeni bir yapı kurma ve şekil verme girişiminde bulunarak sanat eserleri yaratırlar.
Edebiyat her şeyden önce tarihî ve kültürel olandan hareketle dille gerçekleştirilen güzel sanat etkinliğidir. Bu etkinlik ile insan olan her yerde ve zamanda karşılaşıldığını, insanı konu alan çalışma alanlarının yetkinlikleri dile getirilmektedir. Öyleyse güzel sanatların kaynağı ve özelliklerinden söz edebilmek için somut olarak insanı tanımak gerekir.
Yukarıda güzel sanatların hangi yönü üzerinde durulmaktadır?
A) Evrensel bir özelliğe sahip olması
B) Kaynağının insan olması ve insanı konu alması
C) Zamanla gelişme göstermesi
D) Tarihi ve kültürel konuları işlemesi
E) Edebiyatla içli dışlı olması
Cevap anahtarı B) Kaynağının insan olması ve insanı konu almasıdır. Metinde güzel sanatların temel özelliği üzerinde durulmaktadır. Güzel sanatlar, tarihî ve kültürel olandan hareketle dil aracılığıyla gerçekleştirilen etkinliklerdir ve insanı konu alan çalışma alanlarının yetkinlikleri dile getirilir. Dolayısıyla, güzel sanatların kaynağının insan olması ve insanı konu alması vurgulanmaktadır.
Bir sözün söz konusu edebi eserde veya cümlede benzetme amacı güdülmeden, başka bir sözün yerine kullanılmasına ..................... denir.
Yukarıda verilen boşluğa hangisi getirilmelidir?
A) Hüsnütalil B) Telmih C) Mecazımürsel
D) Teşbih E) İstiare
Doğru cevap C) Mecazımürsel'dir. Mecazımürsel, bir sözün gerçek anlamında değil de benzetme amacı güdülmeden, yerine başka bir sözün kullanılmasıdır. Bu retorik figürde, gerçek anlamıyla kullanılan kelime veya ifade bir benzetme amacı gütmeksizin farklı bir bağlamda yer almış olur. Bu tür kullanımlar yazı veya konuşmada çeşitli etkiler yaratmak amacıyla kullanılır ve dilin zenginliğini artırır.
Kişilerin veya toplumda oluşan aksamaların eleştirel bir dille anlatılmasıdır. Kişi, olay veya durumların; iğneliyici sözlerle, alaylı ifadelerle eleştirilir.
Yukarıda açıklaması verilen şiir türü aşağıdakilerden hangisidir?
A) Lirik Şiir B) Epik Şiir C) Pastoral Şiir
D) Satirik Şiir E) Didaktik Şiir
Doğru cevap D) Satirik Şiir'dir. Satirik şiir, kişilerin veya toplumda oluşan aksamaların eleştirel bir dille anlatıldığı şiir türüdür. Bu türde, alaylı ifadeler ve iğneli sözler kullanılarak eleştiri yapılır. Şair, toplumsal sorunları veya bireysel zaafları alaycı bir dille yansıtarak okuyucuya düşündürücü mesajlar verir. Satirik şiir, toplumun veya kişilerin hatalarını, çelişkilerini ve eksikliklerini yüzlerine vurmayı amaçlar.
Tam otların sarardığı zamanlar,
Yere yüzükoyun uzanıyorum
Toprakta bir telâş, bir telâş
Karıncalar öteden beri dostum.
Ellerime hanımböcekleri konuyor
Ne şeker şey onlar!
Uç böcek, uç böcek diyorum
Uçuyorlar.
Yukarıda verilen şiirde daha çok hangi türde yazılmıştır?
A) Lirik Şiir B) Epik Şiir C) Pastoral Şiir
D) Satirik Şiir E) Didaktik Şiir
Verilen şiir, doğanın ve hayvanların tasvirine dayalıdır. Doğaya, karıncalara, hanımböceklerine, uç böceklere vurgu yaparak doğal unsurların öne çıktığı görülmektedir. Bu pastoral bir temayı yansıtırken, lirik şiirlerde duygular ve içsel düşünceler ön planda olur. Diğer türlerden farklı olarak, verilen şiir epik, satirik veya didaktik bir yapıya sahip değil.
Aşağıda verilen cümlelerdeki boş bırakılan yerleri uygun kelimelerle tamamlayınız.
1. Birbirine zıt olan durumları bir arada kullanma sanatına ………………………………
denir.
2. İnsan dışındaki varlıklara insan kişiliği verilerek bu varlıkların insanmış gibi konuşturulmasına …………………………… denir.
3. Divan edebiyatında şairler şiirlerinde nazım birimi olarak ………………………….kullanmışlardır.
4. Halk edebiyatı şairleri şiirlerinde nazım birimi olarak ………………………
kullanmışlardır.
5. Her şair az çok dönemindeki ……………………..yapıdan etkilenir ve bunu …………………… yansıtır.
Bu soruda, farklı edebi terimlerin tanımlarını ve kullanımlarını belirtmeniz gerekmektedir. Her bir boşluğa doğru kelimenin yerleştirilmesi gerekmektedir. Sorunun cevapları aşağıda açıklanmıştır: 1. **Tezat:** Zıt anlamlı kelimelerin veya düşüncelerin bir arada kullanılmasıdır. 2. **Teşhis:** İnsan dışındaki varlıklara insan özellikleri vererek konuşturma sanatıdır. 3. **Beyit:** Divan edebiyatında iki mısradan oluşan nazım birimidir. 4. **Dörtlük:** Halk edebiyatında dört mısradan oluşan nazım birimidir. 5. Şairler döneminin kültürel, sosyal ve siyasi yapılarından etkilenir ve bu etkileri eserlerine yansıtarak eserlerini zenginleştirirler.
Manzume ve şiirle ilgili olarak verilen cümlelerin karşısına doğru ise “D”, yanlış ise “Y” yazınız.
Şiirde anlatılanları düzyazıyla ifade ederiz, manzumede anlatılanları düzyazıyla ifade edemeyiz. ( )
Şiirde olay örgüsü yoktur, manzumede olay örgüsü vardır. ( )
Şiirde bireysellik duygu ve çağrışım geri plandadır. ( )
Manzumede toplumsal konular yaşanmış ya da yaşanabilecek olaylar işlenir. ( )
Şiirde çok anlamlılık ve imge ağır basarken manzumede sözcükler genellikle mecaz anlamında kullanılır. ( )
Manzumeler genellikle didaktik metinlerdir ( )
Yapı ve dil-anlatım yönüyle manzumeler hikayeye daha yakındır. ( )
Manzum hikâyeler birer manzumedir. ( )
Bu soruda verilen cümlelerde manzume ve şiirle ilgili farklı özellikler karşılaştırılmıştır. Doğru veya yanlış ifadelerin belirlenmesi istenmektedir. Doğru ifadeleri "D" ile yanlış ifadeleri "Y" ile belirtmeniz gerekmektedir. İşte cevaplar ve açıklamaları: 1. Şiirde anlatılanları düzyazıyla ifade edemeyiz çünkü şiirin özgün yapısı ve ritmi düzyazı ile aynı şekilde ifade edilemez. 2. Şiirde olay örgüsü genellikle olmasa da manzumede olay örgüsü, hikayelerin anlatıldığı manzumelerde bulunabilir. 3. Bireysellik duygu ve çağrışım şiirde ön planda olurken manzumede toplumsal konular ve olaylar daha belirgin olabilir. 4. Manzumeler genellikle toplumsal konuları işler, özellikle tarihsel veya toplumsal olaylara dair anlatılar manzume türünde olabilir. 5. Şiirde imge ve çok anlamlılık önemlidir, manzumede ise genellikle sözcükler mecaz anlamda kullanılır. 6. Manzumelerin didaktik yönü olabilir, yani öğretici bir amacı da bulunabilir. 7. Manzumelerin dil ve anlatımı, hikayelerin anlatımına daha yakın olabilir. 8. Manzum hikayeler, hikaye anlatımı kullanarak manzumelerdir.
sorular çok zor bune ben profesör müyüm biraz kolay sorun sonra annem bana kızıyor sizin yüzünüzden n olur
Dilin farklı coğrafi bölgeler veya topluluklar arasında farklı şive özellikleri gösterebileceğini anlamak.
Öğrenciler, dilin farklı bölgeler ve topluluklar arasında nasıl farklılaşabileceğini ve ağızların dilbilgisi ve sözcük kullanımında nasıl değişiklikler içerdiğini anlarlar.
Öğrenciler, farklı sanat metinlerinin duygu ve tema ifade etme amaçlarına göre farklılaşabileceğini anlarlar.
Geleneksel Türk tiyatrosu türlerini tanımak ve farklı tiyatro türlerinin özelliklerini ayırt etmek.
Öğrenciler, farklı metin türlerinin amaçlarını ve içeriklerini tanırken, öğretici metinlerin bilgi ve bilgi aktarımı amacıyla kullanıldığını ve bu tür metinlerin diğer edebi ve kurgusal metinlerden farklı olduğunu anlarlar.
Plastik sanatların çeşitlerini ve bu sanatların üç boyutlu formların yaratılmasında nasıl kullanıldığını anlamak.
Öğrenciler, ritmik güzel sanatlar kavramını anlar ve bu tür sanatların müzik, dans ve opera gibi performanslarla bağlantılı olduğunu fark ederler.
Batı etkisinde gelişen Türk edebiyatı dönemlerini tanımak ve bu dönemlerin özelliklerini anlamak.
İslamiyet etkisinde gelişen Türk edebiyatının farklı dönemlerini tanımak ve bu dönemlerin özelliklerini ayırt edebilmek.
Edebiyatla uğraşan kişilerin adının ne olduğunu ve bu terimin edebiyatçıları ifade ettiğini bilmek.
Öğrenciler, yazının olayları, düşünceleri ve hayalleri dil aracılığıyla ifade etme şekli olduğunu anlarlar ve edebiyatın farklı türlerinde bu ifade biçimlerine örnekler verirler.
Biçimcilerin edebiyatı nasıl değerlendirdiğini ve estetik yaşantıyı önemsediklerini bilmek.
Öğrenciler, Anlatımcılar kuramının edebiyatın gerçek hayattan alınarak aktarıldığına ve sanatçıların gerçekçi bir anlatım kullanmasının önemine vurgu yaptığını anlarlar.
Edebiyat metinlerinin, bir toplumun kültürel değerlerini ve yaşantısını taşıma özelliğini anlamak.
Bir edebiyat metninin türü ve temel unsurlarını anlamak.
Öğrenciler, bir dönemdeki sosyal, siyasal, idari, adli, dinî ve ticarî hayatın bir arada oluşturduğu ortamı ve kabul edilmiş sanat zevkini ifade etmek için "sanat" kelimesinin kullanıldığını kavrarlar.
Şiirde kullanılan söz sanatlarını tanımak ve anlamak.
Öğrenciler, kişileştirme sanatının cansız varlıklara insan özellikleri veya davranışları atfetmek olduğunu anlar ve metindeki I. ve III. cümlelerde bu sanatın kullanıldığını fark ederler.
Şiirde kullanılan kişileştirme (insanlaştırma) söz sanatını tanımak ve anlamak.
Edebi metinlerin özellikleri arasında dilin zenginleştirilmesi ve yazarın anlatım özelliklerini yansıtması.
Öğrenciler, dilin kültürel mirasın taşıyıcısı olduğunu ve atasözlerinin bu bağlamda önemli bir rol oynadığını anlarlar.
Güzel sanatların dış dünya ile güçlü bir ilişkiye sahip olduğu ve insanın iç dünyasını ifade etme çabasının ürünü olduğu.
Kazanım: Öğrenciler, güzel sanatların temel özelliğinin insanı konu alması olduğunu ve sanatın insanı anlama ve ifade etme sürecine odaklandığını anlarlar.
Bu soru, öğrencilerin farklı şiir türlerini ayırt etme yeteneklerini ölçmeyi amaçlar.
Edebiyat alanındaki terimleri ve kavramları anlama ve kullanma becerinizi ölçer. Ayrıca farklı edebi dönemlerin özelliklerini kavrama yeteneğinizi de test eder.
Edebiyatın farklı türlerini ve özelliklerini ayırt etme yeteneğinizi ölçer. Edebî terimlerin ve kavramların yanı sıra farklı türler arasındaki farkları anlama kabiliyetinizi test eder.
etiketlerini kapsamaktadır.Değerli öğretmenlerimiz, isterseniz sistemimizde kayıtlı binlerce sorudan 9.Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı dersi için sınav-yazılı hazırlama robotu ile ücretsiz olarak beş dakika içerisinde istediğiniz soru sayısında, soru tipinde ve zorluk derecesinde sınav oluşturabilirsiniz. Yazılı robotu için Sınav Robotu tıklayın.