Hızır orucu, şubat ayında tutulan Allah'ın rızası için, muharrem ayı Hz. Hüseyin'in şehadetini anmak ve günahlardan arınmak için matem ayı olarak bilinir.
İslam dünyasında, inanç ve fıkıh alanlarında yorumlar yapılmıştır. Bu yorumlar, İslam âlimlerinin görüş ve düşüncelerine dayanmaktadır.
İtikadi yorumlar, dinin inanç esaslarını konu edinir. İslam dünyasında iki ana itikadi yorum vardır: Maturidilik ve Eş'arilik.
Maturidilik, İmam Maturidi'nin görüşlerine dayalı bir itikadi yorumdur. İmam Maturidi, İslam'ın inanç esaslarını aklî delillerle temellendirmeye çalışmıştır.
Eş'arilik, İmam Eş'ari'nin görüşlerine dayalı bir itikadi yorumdur. İmam Eş'ari, İslam'ın inanç esaslarını delilleriyle birlikte ortaya koymaya çalışmıştır.
Fıkhi yorumlar, İslam hukukunu konu edinir. İslam dünyasında dört ana fıkhi yorum vardır: Hanefilik, Malikilik, Şafiilik ve Hanbelilik.
Hanefilik, Ebu Hanife'nin görüşlerine dayalı bir fıkhi yorumdur. Ebu Hanife, dinî sorunlara çözüm getirirken Kur'an ve sünneti esas almıştır. Bunun yanında hüküm verirken aklını kullanmaya da büyük önem vermiştir.
Malikilik, İmam Malik'in görüşlerine dayalı bir fıkhi yorumdur. İmam Malik, dinî konularda açıklamalarda bulunurken Peygamberimizin sünnetine ve sahabilerin görüşlerine büyük önem vermiştir.
Şafiilik, İmam Şafii'nin fikirleri çerçevesinde oluşmuş bir fıkhi yorumdur. İmam Şafii, farklı bölge ve coğrafyalara ait şehirlerde bulunmuştur. O, buralardaki insanların sorularına verdiği cevaplarla İslam âlimlerine örnek olmuştur.
Hanbelilik, Ahmed bin Hanbel'in görüş ve düşünceleri çerçevesinde ortaya çıkmıştır. Ahmed bin Hanbel, dinî meseleleri çözüme kavuştururken öncelikle Kur'an-ı Kerim'e ve sünnete başvurmuştur.
İslam dünyasında yapılan yorumlar, İslam'ın inanç ve fıkıh alanlarında zenginleşmesini sağlamıştır. Bu yorumlar, Müslümanların dinlerini daha iyi anlamalarına ve yaşamalarına yardımcı olmuştur.
İslam düşüncesinde yorumlar, fıkhi ve tasavvufi yorumlar olmak üzere ikiye ayrılır.
Fıkhi yorumlar, İslam hukukunun kaynakları olan Kur'an, sünnet, icma ve kıyas gibi kaynakları yorumlayarak İslam hukukunun kurallarını belirler.
Tasavvufi yorumlar, İslam'ın ahlaki boyutunu ön plana çıkararak, kalbe Allah sevgisini yerleştirmeyi amaçlar.
Tasavvufi yorumlar, İslam düşüncesinin zenginliğini ve çeşitliliğini göstermektedir.
Tasavvufi yorumlar, İslamiyet'in temel inanç ve değerlerini yorumlayan ve mistik bir yaklaşım benimseyen düşünce akımlarıdır.
Önemli Şahsiyetler: Muhammed Bahauddin Nakşibend
Yayılım Alanı: Orta Asya, Hindistan, Balkanlar, Anadolu
Temel İlkeler: Allah'ı (c.c.) çok zikretmek, dinin emir ve yasaklarına titizlikle uymak, dünya malına karşı hırslı olmamak, bütün canlılara iyilik etmek, hayır işlerine yönelmek
Önemli Şahsiyetler: Mevlâna Celaleddin Rumi
Yayılım Alanı: Anadolu, Balkanlar, Orta Doğu
Temel İlkeler: Allah (c.c.) sevgisi, insan sevgisi ve insanın manevi ve ahlaki yönden yüceltilmesi, ibadetlere önem verilmesi, İslam'ın sevgi ve anlayışlı olmayı ön plana çıkaran yorumuna önem verilmesi, hayatın anlamı ve insanın evrendeki üstün konumu üzerinde durulması
Önemli Şahsiyetler: Hz. Ali (r.a.), Hz. Hüseyin (r.a.), Hacı Bektaş Veli
Yayılım Alanı: Anadolu, Balkanlar, Orta Doğu
Temel İlkeler: Hz. Ali'nin (r.a.) halifeliğinin hakkı olduğuna inanılması, Hz. Hüseyin (r.a.) ve ailesinin şehit edilmesinin yasının tutulması, Hacı Bektaş Veli'nin öğretilerinin izlenmesi, sevgi ve saygıyı ilke edinme, sade bir dille verilen nasihatlerle insanlara İslam'ın ilkelerini ve güzel ahlak prensiplerini kavratma
Tasavvufi yorumlar, İslamiyet'in zenginliğini ve çeşitliliğini gösteren önemli düşünce akımlarıdır. Her bir yorum, Allah'a (c.c.) yakınlaşmanın ve manevi kemale ulaşmanın farklı yollarını sunmaktadır.
Alevilik-Bektaşilik, temel ilkelerindeki benzerlikler sebebiyle kültürümüzde birlikte değerlendirilir. Bu inançta ehl-i beyt sevgisi önemli bir yere sahiptir. Ehl-i beyt, Hz. Peygamber’in (s.a.v.) ev halkı anlamına gelir. Pek çok İslam âlimine göre ehl-i beyt; Hz. Muhammed’le (s.a.v.) birlikte Hz. Ali (r.a.), Hz. Fatıma (r.a.), Hz. Hasan (r.a.) ve Hz. Hüseyin’den (r.a.) oluşmaktadır. Alevilik-Bektaşilik düşüncesine göre her Müslüman, ehl-i beyti sevmeli ve saymalıdır.
Alevilik-Bektaşilikte en çok önem verilen ilkelerden biri de on iki imam inancıdır. On iki imam inancı; Alevilik-Bektaşilikte Hz. Muhammed’den (s.a.v.) sonra önder olarak kabul edilen ve Hz. Ali (r.a.) ile Hz. Fatıma’nın (r.a.) soyundan gelen on iki kişiyi ifade eder.
| Sıra | İmam |
|---|---|
| 1 | Hz. Ali (r.a.) |
| 2 | Hz. Hasan (r.a.) |
| 3 | Hz. Hüseyin (r.a.) |
| 4 | İmam Zeynelabidin |
| 5 | İmam Muhammed Bakır |
| 6 | İmam Cafer Sadık |
| 7 | İmam Musa Kazım |
| 8 | İmam Ali Rıza |
| 9 | İmam Muhammed Taki |
| 10 | İmam Ali Naki |
| 11 | İmam Hasan Askeri |
| 12 | İmam Muhammed Mehdi |
Alevilik-Bektaşilik, Anadolu kültüründe önemli bir yere sahip olan bir inançtır. Bu inanç, Hz. Muhammed’in (s.a.v.) ve ehl-i beytinin sevgisine dayalıdır. Alevilik-Bektaşilik, insanlara birlik, beraberlik ve hoşgörü mesajı verir.
```htmlAlevilik-Bektaşilikte cem törenleri, toplulukça yapılan ibadetlerdir. Bu törenlerde 12 hizmet yerine getirilir. Bu hizmetlerden biri de semah yapmaktır.
Semah, müzik eşliğinde ayakta ve el ele tutuşmadan dönerek yapılan ibadettir. Semah dönülürken tevhit, miraçlama, düvaz-imam ve mersiyeler de söylenir.
Semah, Alevilik-Bektaşilikte ibadetin en önemli kısımlarından biridir. Semah, dini bir duyguyu ifade etme yoludur. Ayrıca toplumsal dayanışmayı ve birliği pekiştirir. Semah, cem törenlerinde önemli bir yere sahiptir ve cem törenlerinde mutlaka yapılır.
| Hizmet | Görevli |
|---|---|
| Dede | Cemi yöneten kişi |
| Rehber | Cemde düzeni sağlar |
| Gözcü | Cemin kurallarına uygun olarak sessiz ve sakin bir şekilde geçmesini sağlar |
| Çerağcı | Cemevinde bulunan mum, lamba vb. aydınlatma araçlarını yakar |
| Zakir | Cemde tevhit, düvaz-imam, miraçlama, mersiye, nevruziye okur |
| Süpürgeci | Cemden önce ve sonra cemevini süpürür |
| Sakacı | Ceme katılan canlara su, şerbet vb. içecekler dağıtır |
| Sofracı | Ceme katılacak kimselerin getirdiği yemekleri toplar ve bunların dağıtılmasını sağlar |
| Semahçı | Semah yapacakları ayağa kaldırır. Dönülen semaha öncülük eder |
| Peykçi | Cemin yapılacağını insanlara duyurur, herkesin cemden haberdar olmasını sağlar |
| İznikçi | Ceme katılanların ayakkabılarını düzenleyip muhafaza eden kişidir |
| Bekçi | Ceme katılan kişilerin evlerinin güvenliğini sağlar |
Dua, Alevilik-Bektaşilik inancında önemli bir yere sahiptir. Gülbanklar, özel dualar ve oruçlarla beraber Alevilikte önemli bir ibadet kabul edilmiştir.
Gülbanklar, Alevilik-Bektaşilik kültüründe önemli bir yere sahiptir. Şiirsel, yerel ve kalıcı dua ifadeleridir.
Gülbanklar genellikle "Bism-i Şah Allah, Allah!" diyerek başlar ve "Allah'ım dualarımızı kabul et!" anlamında, "Allah, Allah!" diyerek sonlanır.
Alevilik-Bektaşilik inancında dua, gülbanklar ve oruçlar önemli bir yere sahiptir. Bu ibadetler, Alevi-Bektaşilerin Allah'a olan bağlılıklarını ve inançlarını ifade etme biçimidir.
İslam düşüncesinde, Hızır orucu ve muharrem ayı önemli bir yere sahiptir. Bu yazıda, bu iki kavramın anlamı, önemi ve uygulamaları hakkında bilgi verilecektir.
Hızır orucu, her yıl şubat ayında tutulan üç günlük bir oruçtur. Bu orucun, Allah'ın (c.c.) rızasını kazanmak ve günahlardan arınmak için tutulduğu düşünülmektedir. Hızır orucunun, Hz. Peygamber (s.a.v.) tarafından da tavsiye edildiği rivayet edilmektedir.
Hızır orucu, şubat ayının ilk üç günü tutulur. Oruç, imsak vakti ile başlar ve iftar vakti ile sona erer. Oruç sırasında, yemek, içmek ve cinsel ilişkiye girmek yasaktır.
Muharrem ayı, hicri takvimin ilk ayıdır. Bu ay, İslamiyet'te büyük önem taşımaktadır. Muharrem ayında, Hz. Peygamber'in (s.a.v.) torunu Hz. Hüseyin (r.a.) ve ailesinin Kerbelâ'da şehit edildiği Kerbelâ Olayı gerçekleşmiştir. Bu nedenle, muharrem ayı genellikle matem ayı olarak anılır.
Muharrem ayında, Müslümanlar genellikle şunları yaparlar:
Hızır orucu ve muharrem ayı, İslam düşüncesinde önemli bir yere sahiptir. Bu iki kavramın anlamı, önemi ve uygulamaları hakkında bilgi sahibi olmak, Müslümanların dinlerini daha iyi anlamalarına ve uygulamalarına yardımcı olacaktır.