Türk Dili ve Edebiyatı Lise 9.Sınıf 1.Dönem 1.Yazılı 2021

Bir metinde anlatımda gereksiz ayrıntıdan kaçınmaya .................., gereksiz sözlere yer vermemeye de ............... denir.
Yukarıda verilen boşluklara sırasıyla hangisi gelmelidir?

A) açıklık - duruluk        B) yalınlık - duruluk
C) akıcılık - açıklık          D) duruluk - akıcılık
E) yalınlık - açıklık

Dilin inceliklerini özümsemiş birinin ağzından anlatılan bir resim, bir heykel, bir mimari eser layık olduğu yeri bulur. Sanat söyleşilerinin ana ögesi dil olduğuna göre, edebiyatın yetkinleştirdiği dil de bütün sanat eserlerinin anahtarı olarak düşünülebilir.
Yrd. Doç. Dr. Gültekin Akengin, Sanat Dalları Arasında Etkileşim ve Dil
Yukarıda verilen açıklamada hangi düşünce geliştirme yöntemi kullanılmıştır?

A) Karşılaştırma            B) Tanık gösterme
C) Örnekleme                D) Tanımlama
E) Somutlama

I. Şive: Bir milletin dilinin tarihi, siyasi gibi nedenlerle değişiklik göstermesidir.
II. Argo: Ortak dildeki kelimelere farklı anlamlar yükleyerek oluşan anlatım biçimidir.
III. Jargon: Aynı meslek veya topluluk insanlarının kendi aralarında kullandıkları ve ortak dilden ayrı olan anlatım biçimidir.
Yukarıda verilenlerden hangisi veya hangileri doğrudur?

A) I ve II            B) II ve III        C) I ve III
D) I, II ve III      E) Yalnız I

I. Manzum Hikaye
II. Roman
III. Deneme
Yukarıda verilenlerden hangisi veya hangileri sanat metinleri arasındadır?

A) I ve II            B) II ve III        C) I ve III
D) I, II ve III       E) Yalnız II

Edebiyatla ilgili olarak aşağıda verilen ifadelerden hangisi doğru değildir?

A) Edebiyatla bilim arasında çok düzeyde iletişim vardır.
B) Edebiyat insanı her yönüyle ele aldığı için psikoloji ile ilişkilidir.
C) Edebiyat sadece belirli bilim dalları ile etkileşimlidir.
D) Edebiyat bilimin tüm ikincil özelliklerine sahiptir.
E) Edebiyatla bilim etkileşim içerisinde varlıklarını sürdürürler.

Aşağıdakilerden hangisi batı etkisinde gelişen Türk Edebiyatı türlerinden biri değildir?

A) Milli Edebiyat Dönemi
B) Cumhuriyet Dönemi Edebiyatı
C) Tanzimat Dönemi edebiyatı
D) Divan Edebiyatı
E) Servetifünün Dönemi Edebiyatı

Aşağıda verilenlerden hangisi olay hikayesinin özelliklerinden biri değildir?

A) Olay ağırlıklıdır.
B) Merak ögesi arka planda bırakılmıştır.
C) Serim, düğüm ve çözüm bölümlerinden oluşur.
D) Hikaye beklenmedik bir sonla biter.
E) Yaygın hikaye türlerinden biridir.

Adamı sokakta kıstırıp bir güzel marizlemişler.
Yukarıda verilen cümle hangi dil türüdür?

A) Şive        B) Argo            C) Jargon
D) Ağız        E) Ölçünlü dil

Aşağıdakilerden hangisi öğretici metin türlerine örnek değildir?

A) Felsefi metinler          B) Tarihi metinler
C) Bilimsel metinler        D) Halk hikayeleri
E) Otobiyografi

Aşağıdakilerden hangisi modern Türk tiyatrosuna örnek değildir?

A) Komedi                         B) Meddah
C) Ortaoyunu                    D) Karagöz
E) Seyirlik köy oyunları

I. Tiyatro
II. Edebiyat
III. Müzik
Yukarıda verilenlerden hangisi veya hangileri fonetik sanatlar kategorisindedir?

A) Yalnız I        B) Yalnız II        C) I ve II
D) II ve III         E) I, II ve III

I. Heykel
II. Mimari
III. Bale
Yukarıda verilenlerden hangisi veya hangileri görsel sanatlar kategorisindedir?

A) Yalnız I        B) Yalnız II        C) I ve II
D) II ve III         E) I, II ve III

* Metnin ana düşüncesinin belirlenmesi.
* Ana düşünce ile bağlantılı yardımcı düşüncelerin belirtilmesi.
* Yardımcı düşünceyi destekleyen düşünce geliştirme yollarının belirlenmesi.
Yukarıda verilenler hangi yazma süreci aşamasıdır?

A) Hazırlık         B) Planlama        C) Taslak metin
D) Düzeltme     E) Geliştirme

Daha çok bir meslek grubuna özgü olan insanların kendi aralarında kullandığı dil hangisidir?

A) Lehçe        B) Argo        C) Ağız
D) Jargon       E) Şive

Bir akşam mehtabı getiren bana
Bahçe kapısını açan bir eldi.
Gözlerim sevinçle baktı o yana
Yıldızlar içinde kadınım geldi.
Bu dörtlük aşağıdaki şiir türlerinden hangisini örneklemeye uygundur?

A) Lirik şiir                   B) Epik şiir
C) Didaktik şiir            D) Satirik şiir
E) Dramatik şiir

Dudağında yangın varmış dediler
Ta ezelden yayan koşarak geldim.
Alev yanaklara sarmış dediler
Sevda seli oldum, taşarak geldim.
Bu dörtlükte, aşağıdakilerden hangisi için bir örnek yoktur?

A) Redif                B) Yarım uyak        C) Tam uyak
D) Zengin uyak    E) Çapraz uyak

Yunus Emere 13. yüzyılda Anadolu’da yaşamış mutasavvıf bir şairimizdir. Tasavvuf düşüncesinde dünya geçici bir yer olarak görülmektedir. Çünkü asıl olan ölümden sonra sürdürülecek hayattır. Gerçek mutluluğa ancak orada ulaşılabilir. Bu dünya geçicidir; burası yalnızca ahirete hazırlık yeridir. Bu anlayış tasavvuf düşüncesinin esasıdır.
Yunus’u dönemindeki bu düşünceyle şiir yazmaya iten etmen aşağıdaki seçeneklerden hangisinde verilmektedir?

A) Dini yaşayış        B) Dönemindeki Zihniyet
C) Sanat                  D) Tarihi faktörler
E) Savaşlar

Türkiye Cumhuriyeti olarak II. Dünya Savaşına katılmamamıza rağmen çok sıkıntılı günler yaşadık. Şairlerimizin ve yazarlarımızın çoğu bu dönemin etkisinde kalarak eserler yazdılar. Bu eserler sayesinde II. Dünya Savaşı’nın sonuçlarını daha iyi anlamaktayız.
Yukarıdaki parçada şairleri ve yazarları etkileyen unsur nedir?

A) Dönemin hâkim zihniyeti
B) Sanatın evrenselliği
C) Edebî metinlerin de savaşı işlemesi
D) Yazar ve şairlerin savaş konusundaki duyarlılığı
E) II. Dünya Savaşının sonuçları

Bir yapı ve ifade biçimi kazanmış sanat eseri kendisine özgü bir iletişim aracıdır. Kullanılan malzeme ile ifade edilmek istenen husus birleşerek bir bütün oluşturur. Artık bu bütün yeni bir varlıktır.   Benzeri olsa da eşi yoktur.
Bu paragrafta sanat eserinin hangi özelliği vurgulanmaktadır?

A) Öznelliği                B) Özgünlüğü
C) Nesnelliği              D) Evrenselliği
E) Etkileyiciliği

Yalnız görüntüyle yapılan sanatlara plastik sanat denir. Buna göre aşağıdakilerden hangisi plastik sanat değildir?

A) Dokumacılık             B) Marangozluk
C) Aşçılık                        D) Heykel
E) Duvarcılık

Ses ve görüntüyü kullanarak yapılan güzel sanatlara karma sanatlar adı verilir. Buna göre aşağıdakilerden hangisi karma sanattır?

A) Resim         B) Tiyatro        C) Heykel
D) Müzik         E)  Edebiyat

Duyguların taşa, tahtaya kazılması ile …………, maddelerin şekillenmesi ile ………….ortaya çıkmış; duyguların seslerle belirtilmesi ………..e temel olmuş, çeşitli oyunlarla …………., yazının bulunmasıyla da ………….. başlamıştır. 
Yukarıdaki boşluklara sırasıyla aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) Resim-heykel-müzik- tiyatro- edebiyat
B) Heykel- bale-tiyatro-müzik-edebiyat
C) Edebiyat- opera-müzik-tiyatro- resim
D) Resim-heykel-tiyatro-müzik-edebiyat
E) Edebiyat-heykel-bale-tiyatro-müzik

I) Edebiyat kelimelerle yapılan güzel sanattır.
II) Müzik sesleri melodi haline getirme sanatıdır.
III) Tiyatro, bale ve opera ses ve görsel sanatların karışımıdır.
IV) Fotoğraf ve sinema da güzel sanatlardan sayılır.
V) Edebiyat sadece görsel bir sanattır.
Yukarıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?

A) I    B) II     C) III    D)IV    E) V

Aşağıdakilerden hangisi güzel sanatlardan biri değildir?

A) Resim         B) Edebiyat        C) Müzik
D) Heykel        E) Halıcılık

Aşağıdaki sanat dallarından hangisi görsel sanatlardan değildir?

A) Mimari    B) Heykel    C) Fotoğraf
D) Resim      E) Müzik

I) Edebiyat dille gerçekleştirilen güzel sanat etkinliğidir.
II) Edebiyatın konusu insandır.
III) Sanat değeri taşıyan insanda üstün bir güzellik duygusuyla heyecan uyandıran dil ürününe edebî eser denir.
IV) Edebî eserin estetik bir değer taşıması gerekmez.
V) Edebî eseri yaşatan başlıca öge dilidir. 
Yukarıdaki numaralı cümlelerden hangisinde bilgi yanlışı vardır?

A) I    B) II    C) III    D) IV    E) V

Aşağıdakilerden hangisi edebiyatın özelliklerinden değildir?

A) İnsanın duygu, düşünce ve hayallerini konu edinir.
B) Sözlü ve yazılı olarak ikiye ayrılır.
C) Güzel sanatlar arsında sayılır.
D) Kendine özgü kuralları vardır.
E) İnsan düşüncesinin ürünü olan her yazılı ve sözlü ifade edebiyatın inceleme alanına girer.

Varoluşun sırrına eren insan, yarına inanır ve geleceğe hazırlanır. Yarına inanan, geleceği bugünden hazırlayan insan, ortaya koyduğu kalıcı eserlerle yaşadığı yere damgasını vurur. Günü gününe yaşama ilkesini benimseyen, yarına inanmadığından gelecek için bir hazırlık yapmayan insan ise yaşadığı yerde bir iz bırakmadan göçüp gider. 
Yukarıdaki paragraf sanatın hangi yönünü açıklamaktadır?

A) Sanat her zaman bir değişim içerisindedir.
B) Sanat insanı ölümsüzleştir.
C) Sanatın malzemesi insan ve dildir.
D) Sanat insanı geleceğe hazırlar.
E) Sanat insana varoluşunu hatırlatır.

Atatürk: “ Söz ve anlamı, yani insan dimağında yer eden, her türlü bilgileri ve insan karakterinin en büyük duygularını, bunları dinleyenleri veya okuyanları, çok ilgili kılacak şekilde söylemek ye yazmak sanatıdır edebiyat. Bunun içindir ki, edebiyat ister nesir halinde olsun, ister nazım biçiminde osun, tıpkı resim gibi heykeltıraş gibi özellikle musikî gibi güzel sanatlardan sayıla gelmektedir.” diyor. 
Atatürk’ün yukarıdaki ifadeleri edebiyatın hangi özelliğini belirtiyor?

A) Edebiyatın güzel sanatlar içerisindeki yerini
B) Edebiyatın insanı ve doğayı konu almasını
C) İnsanın duygularının bir göstergesi olduğunu
D) Nesir ve nazım şeklinde yazılmasını
E) Anlatmaya dayalı bir tür olduğunu

 Sanat eseri insana ne ahlâksızlık öğretir ne de ahlâklı olmayı öğütler. Ahlâk karşısında kayıtsızdır. Kişilere gündelik hayatta kullanılacak bilgi verdiği de söylenemez. Çünkü gerçekliği yorumlar, dönüştürür ve yeniden yapılandırır. Buna sanata özgü gerçeklik denir. Ama sanat eseri sezgisel bilgi vererek insanın katı gerçekliğinin ötesini düşünmesini sağlar. 
Yukarıda sanatın ve sanat eserinin hangi özelliğine değinilmemiştir?

A) Sanat, insana öğüt vermez.
B) Sanat, gerçeği yeniden yorumlayarak bize sunar.
C) Sanat eseri, insanın hayal dünyasından dış dünyaya yansımasıdır.
D) Sanat, insanın sezgisel yeteneğini geliştirerek farklı düşünmesini sağlar.
E) Sanat eserinin dile getirdiği gerçeklik kişiye özgü değildir.