2024-2025 9.Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Dersi 1.Dönem 1.Yazılı Soruları (2021-12-06)

I. Edebi bir heyecan uyandırmak
II. Estetik zevk ve anlayış kazandırmak
III. Coşku ve heyecanı dile getirmek
Yukarıda verilenlerden hangisi veya hangileri sanat metinlerinin yazılış amaçlarındandır?

A) Yalnız I                 B) Yalnız II
C) I ve II                    D) II ve III
                E) I, II ve III

I. Tiyatro
II. Dans
III. Opera
Yukarıda verilenlerden hangisi veya hangileri ritmik sanatlar kategorisindedir?

A) Yalnız I                 B) Yalnız II
C) I ve II                    D) II ve III    
                 E) I, II ve III

I. İşitsel
II. Görsel
III. Dramatik
Yukarıda verilenlerden hangisi veya hangileri güzel sanatlar kategorisindedir?

A) Yalnız I                     B) Yalnız II
C) I ve II                        D) II ve III
                    E) I, II ve III

Edebiyat ve bilim arasındaki ilişki ile ilgili aşağıdakilerden hangisi doğru değildir?

A) Edebiyatla bilim arasında farklı şekillerde ilişki söz konusudur.
B) Her ikisinin temelinde de insan faktörü vardır.
C) Edebiyat ile bilim bir birleri ile aynı yöntemleri kullanırlar.
D) Edebiyat bilimi, bilim de edebiyatı etkiler.
E) Edebiyatla bilim arasındaki ilişki karşılıklıdır.

Aşağıdakilerden hangisi batı etkisinde gelişen Türk edebiyatına örnek değildir?

A) Tanzimat dönemi edebiyatı
B) Aşık edebiyatı
C) Milli edebiyat dönemi
D) Cumhuriyet dönemi edebiyatı
E) Fecriati topluluğu

I. Sözlü edebiyat
II. Yazılı edebiyat
III. Divan edebiyatı
Yukarıda verilenlerden hangisi veya hangileri İslamiyet öncesi Türk edebiyatına örnektir?

A) I ve II                         B) II ve III
C) I, II ve III                    D) I ve III
                     E) Yalnız I

I. Anonim halk edebiyatı
II. Dini-tasavvufi halk edebiyatı
III. Aşk edebiyatı
Yukarıda verilenlerden hangisi veya hangileri İslamiyet etkisinde gelişen Türk edebiyatına örnektir?

A) I ve II                     B) II ve III
C) I, II ve III                D) I ve III
                     E) Yalnız I

Üniversitede Azeri biriyle tanışan Mustafa konuşurken Azeri arkadaşının söylediklerini anlamasına rağmen konuşmasının farklı olduğunu gözlemlemiştir.
Mustafa'nın arkadaşının konuşmasının bize göre farklı konuşması aşağıdakilerden hangisi ile açıklanabilir?

A) Lehçe        B) Argo        C) Ağız
D) Jargon       E) Şive

Bir ülke içerisinde dilin bölgelere göre ses, şekil, söz dizimi ve anlam olarak farklı bir şekilde kullanılması biçimine ne denir?

A) Lehçe          B) Argo            C) Ağız
D) Jargon         E) Ölçünlü Dil

Aşağıda verilen sanat metinlerinden hangisi coşku ve heyecanı dile getirmek için kullanılır?

A) Masa        B) Manzum        C) Destan
D) Şiir            E) Roman

I. Ortaoyunu
II. Karagöz
III. Meddah
Yukarıda verilen tiyatrolardan hangisi veya hangileri geleneksel Türk tiyatrosuna örnektir?

A) Yalnız III                    B) Yalnız II
C) I ve II                         D) I ve III
                 E) I, II ve III

Aşağıda verilen metinlerden hangisi öğretici metin kategorisinde gösterilemez?

A) Mesnevi               B) Mülakat        C) Günlük
D) Tarihi metinler    E) Bilimsel metinler

I. Resim
II. Mimari
III. Bale
IV. Heykel
Yukarıda verilenlerden hangisi veya hangileri plastik sanatlara örnek gösterilebilir?

A) I, II ve III                   B) I, II ve IV
C) II, III ve IV                 D) I ve IV
                     E) III ve IV

Aşağıda verilenlerden hangisi ritmik güzel sanatlara örnek değildir?

A) Müzik    B) Tiyatro    C) Sinama    D) Dans    E) Opera

I. Tanzimat Dönemi Edebiyatı
II. Anonim Halk Edebiyatı
III. Milli Edebiyat Dönemi
Yukarıda verilenlerden hangisi veya hangileri batı etkisinde gelişen Türk edebiyatı dönemleri arasındadır?

A) I, II ve III                B) I ve III
C) I ve II                     D) II ve III
                     E) Yalnız III

Aşağıdakilerden hangisi İslamiyet etkisinde gelişen Türk edebiyatı dönemlerinden biri değildir?

A) Anonim halk edebiyatı        B) Divan edebiyatı
C) Aşık edebiyatı                       D) Fecriati Topluğu
E) Tekke halk edebiyatı

Edebiyatla uğraşan, edebi eser veren kimselere aşağıdakilerden hangi isim verilir?

A) Nazım    B) Yazın    C) İnşa    D) İmge    E) Edip

Olay, düşünce ve hayallerin dil aracılığıyla sözlü veya yazılı olarak biçimlendirilmesine ............... denir.
Yukarıda verilen boşluğa hangisi gelmelidir?

A) Nazım    B) Yazın    C) İnşa    D) İmge    E) Edip

* Edebiyatın asıl işlevinin estetik yaşantı uyandırmak olduğunu savunurlar.
* Ancak yapısal ölçütlerle değerlendirilir.
Yukarıda açıklaması verilen edebiyat kuramı hangisidir?

A) Duygusal etkiciler.           B) Biçimciler
C) Anlatımcılar                      D) Yansıtmacılar.
E) Biçemcileri

Sanatçının duygularını dile getirmesinin, aktarmasının önemli olduğunu öne sürerler. Burada da okuru eğitme söz konusudur ama bu duygusal bir eğitmedir. Böyle olunca anlatım ve aktarım ile aktarılan duygunun ahlaki açıdan değeri ölçüt olarak kullanılmaktadır.
Yukarıda açıklaması verilen edebiyat kuramı hangisidir?

A) Duygusal etkiciler.           B) Biçimciler
C) Anlatımcılar                      D) Yansıtmacılar.
E) Biçemcileri

Bir eser hangi dönemde yazılmışsa, o dönemden izler taşır. Şairlerin şiirlerinde de yaşadıkları dönemin sosyal ve siyasal olaylarını, kültürünü, ilişkilerini, inançlarını, sanat zevklerini görebiliriz.
Yukarıdaki parçada edebî metinlerin hangi özelliğini görmekteyiz?

A) Edebî metinler kültürün taşıyıcısıdır.
B) Edebiyat ile tarih arasında sıkı bir ilişki vardır.
C) Edebî metinlerde sağlam bir dil vardır.
D) Edebî metinler yazıldığı dönemin sanat zevkini yansıtır.
E) Sosyal çevre edebî metinleri sanatçıyı etkisi altına alır.

Şiir yazan kişiye……………….., sanatçının ortaya koyduğu edebî esere…………., bir dilin kurallarına ve zevkine uyarak yazılan, ölçülü ve uyaklı anlatım şekline ise …………… denir.
Yukarıdaki boşluklara sırası ile aşağıdaki seçeneklerden hangisi getirilmelidir?

A) Şair-sanat eseri-şiir        B) Şair-edebiyat-şiir
C) Sanat eseri-şair-şiir        D) Şiir-kurmaca metin-zihniyet
E) Şair-şiir-sanat eseri

……………bir dönemdeki sosyal, siyasî, idarî, adlî, dinî, ticarî hayatın birlikte oluşturduğu ortamdır. Yani devrin belirgin ve kabul edilmiş sanat zevki ve hâkim anlayışıdır.
Yukarıdaki boşluğa aşağıdaki seçeneklerden hangisi getirilmelidir?

A) Şair  B) Şiir  C) Zihniyet  D) Sanat  E) Düzen

     Ok değmiş yara sızlar
     Yaralının hâlinden
     Ne bilsin yarasızlar
Bu dizelerdeki en belirgin söz sanatı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Kişileştirme          B) Benzetme      
C) Cinas                     D) Tezat
E) Hüsn-i ta'lil

(I)Heyacanla yüzümü yalayan deli rüzgârlar      eşliğinde, yeşil sessizliği keşfetmeye     koyuluyoruz vakti geçirmeden. (II)Orman yangınlarını önlemek amacıyla göletler  yapılmış. (III) Yol boyunca karşılaştığımız   göletler, gökyüzünü kıskandırırcasına mavi mavi göz kırpıyor bize. (IV)Kiraz, badem ve armut ağaçlarının renk renk çicekleri, üzerinde arılar vızıldaşıyor. (V)Her ağacın üzerinde arı görmek mümkün burada.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangilerinde kişileştirme sanatı vardır?

A) I. ve II.                 B) I. ve III.          
C) III. ve IV.              D) I. ve V.           
E) IV. ve V.

   Bir çiçek üşüyor, karlar altında
   Bir kartal, kanadında yavrusunu taşıyor
   Rüzgarda yapraklar fısıldaşıyor
   Bir mağara ağlıyor Anadolu'da
Bu dizelerde kişileştirilen varlıklar bütünüyle aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir?

A) Çiçek - kar                  B) Kartal - kanat
C) Kartal- kar -rüzgâr    D) Çicek - yapraklar - mağara
E) Yapraklar - Anadolu - kanat

Aşağıdakilerden hangisi edebi metinlerin özellikleri arasında gösterilmez?

A) Yaratıcısının anlatım özelliklerini yansıtmaları
B) Yazıldıkları dönemin kültürel özelliklerini gösterebilmeleri
C) Okuyucuda güzel duygular uyandırabilmeleri
D) Herkese aynı derecede hitap eden bir dille oluşturulmaları
E) Dilin anlatım olanaklarının zenginleştirilmesinde rol almaları

Aşağıdakilerden hangisi dilin kültür taşıyıcısı olduğunu gösterir?

A) Dilin seslerden örülmüş bir yapının olması
B) İnsanların iletişim kurabilmek için genellikle dili kullanması
C) Bazı dillerin zamanla unutulması
D) Atasözlerinin kulaktan kulağa çağımıza  ulaşması
E) Her milletin dilinin farklı olması

Aşağıdakilerden hangisi güzel sanatların özelliklerinden değildir?

A) Her an genişlemekte, değişmekte ve zenginleşmektedir.
B) İnsanda bulunan güç ve yeteneğin sonucu ortaya çıkar.
C) Özgün bir çalışmanın ürünüdür.
D) Yeni bir yapı kurma ve şekil verme girişimidir.
E) Güzel sanatların dış dünya ile ilişkisi yoktur.

Edebiyat her şeyden önce tarihî ve kültürel olandan hareketle dille gerçekleştirilen güzel sanat etkinliğidir. Bu etkinlik ile insan olan her yerde ve zamanda karşılaşıldığını, insanı konu alan çalışma alanlarının yetkinlikleri dile getirilmektedir. Öyleyse güzel sanatların kaynağı ve özelliklerinden söz edebilmek için somut olarak insanı tanımak gerekir.
Yukarıda güzel sanatların hangi yönü üzerinde durulmaktadır?

A) Evrensel bir özelliğe sahip olması
B) Kaynağının insan olması ve insanı konu alması
C) Zamanla gelişme göstermesi
D) Tarihi ve kültürel konuları işlemesi
E) Edebiyatla içli dışlı olması

Dudağında yangın varmış dediler
Ta ezelden yayan koşarak geldim.
Alev yanaklara sarmış dediler
Sevda seli oldum, taşarak geldim.
Bu dörtlükte, aşağıdakilerden hangisi için bir örnek yoktur?

A) Redif                B) Yarım uyak        C) Tam uyak
D) Zengin uyak    E) Çapraz uyak

Yunus Emere 13. yüzyılda Anadolu’da yaşamış mutasavvıf bir şairimizdir. Tasavvuf düşüncesinde dünya geçici bir yer olarak görülmektedir. Çünkü asıl olan ölümden sonra sürdürülecek hayattır. Gerçek mutluluğa ancak orada ulaşılabilir. Bu dünya geçicidir; burası yalnızca ahirete hazırlık yeridir. Bu anlayış tasavvuf düşüncesinin esasıdır.
Yunus’u dönemindeki bu düşünceyle şiir yazmaya iten etmen aşağıdaki seçeneklerden hangisinde verilmektedir?

A) Dini yaşayış        B) Dönemindeki Zihniyet
C) Sanat                  D) Tarihi faktörler
E) Savaşlar

Duyguların taşa, tahtaya kazılması ile …………, maddelerin şekillenmesi ile ………….ortaya çıkmış; duyguların seslerle belirtilmesi ………..e temel olmuş, çeşitli oyunlarla …………., yazının bulunmasıyla da ………….. başlamıştır. 
Yukarıdaki boşluklara sırasıyla aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) Resim-heykel-müzik- tiyatro- edebiyat
B) Heykel- bale-tiyatro-müzik-edebiyat
C) Edebiyat- opera-müzik-tiyatro- resim
D) Resim-heykel-tiyatro-müzik-edebiyat
E) Edebiyat-heykel-bale-tiyatro-müzik

I) Edebiyat kelimelerle yapılan güzel sanattır.
II) Müzik sesleri melodi haline getirme sanatıdır.
III) Tiyatro, bale ve opera ses ve görsel sanatların karışımıdır.
IV) Fotoğraf ve sinema da güzel sanatlardan sayılır.
V) Edebiyat sadece görsel bir sanattır.
Yukarıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?

A) I    B) II     C) III    D)IV    E) V

I) Edebiyat dille gerçekleştirilen güzel sanat etkinliğidir.
II) Edebiyatın konusu insandır.
III) Sanat değeri taşıyan insanda üstün bir güzellik duygusuyla heyecan uyandıran dil ürününe edebî eser denir.
IV) Edebî eserin estetik bir değer taşıması gerekmez.
V) Edebî eseri yaşatan başlıca öge dilidir. 
Yukarıdaki numaralı cümlelerden hangisinde bilgi yanlışı vardır?

A) I    B) II    C) III    D) IV    E) V

Aşağıdakilerden hangisi edebiyatın özelliklerinden değildir?

A) İnsanın duygu, düşünce ve hayallerini konu edinir.
B) Sözlü ve yazılı olarak ikiye ayrılır.
C) Güzel sanatlar arsında sayılır.
D) Kendine özgü kuralları vardır.
E) İnsan düşüncesinin ürünü olan her yazılı ve sözlü ifade edebiyatın inceleme alanına girer.

Varoluşun sırrına eren insan, yarına inanır ve geleceğe hazırlanır. Yarına inanan, geleceği bugünden hazırlayan insan, ortaya koyduğu kalıcı eserlerle yaşadığı yere damgasını vurur. Günü gününe yaşama ilkesini benimseyen, yarına inanmadığından gelecek için bir hazırlık yapmayan insan ise yaşadığı yerde bir iz bırakmadan göçüp gider. 
Yukarıdaki paragraf sanatın hangi yönünü açıklamaktadır?

A) Sanat her zaman bir değişim içerisindedir.
B) Sanat insanı ölümsüzleştir.
C) Sanatın malzemesi insan ve dildir.
D) Sanat insanı geleceğe hazırlar.
E) Sanat insana varoluşunu hatırlatır.

Atatürk: “ Söz ve anlamı, yani insan dimağında yer eden, her türlü bilgileri ve insan karakterinin en büyük duygularını, bunları dinleyenleri veya okuyanları, çok ilgili kılacak şekilde söylemek ye yazmak sanatıdır edebiyat. Bunun içindir ki, edebiyat ister nesir halinde olsun, ister nazım biçiminde osun, tıpkı resim gibi heykeltıraş gibi özellikle musikî gibi güzel sanatlardan sayıla gelmektedir.” diyor. 
Atatürk’ün yukarıdaki ifadeleri edebiyatın hangi özelliğini belirtiyor?

A) Edebiyatın güzel sanatlar içerisindeki yerini
B) Edebiyatın insanı ve doğayı konu almasını
C) İnsanın duygularının bir göstergesi olduğunu
D) Nesir ve nazım şeklinde yazılmasını
E) Anlatmaya dayalı bir tür olduğunu

 Sanat eseri insana ne ahlâksızlık öğretir ne de ahlâklı olmayı öğütler. Ahlâk karşısında kayıtsızdır. Kişilere gündelik hayatta kullanılacak bilgi verdiği de söylenemez. Çünkü gerçekliği yorumlar, dönüştürür ve yeniden yapılandırır. Buna sanata özgü gerçeklik denir. Ama sanat eseri sezgisel bilgi vererek insanın katı gerçekliğinin ötesini düşünmesini sağlar. 
Yukarıda sanatın ve sanat eserinin hangi özelliğine değinilmemiştir?

A) Sanat, insana öğüt vermez.
B) Sanat, gerçeği yeniden yorumlayarak bize sunar.
C) Sanat eseri, insanın hayal dünyasından dış dünyaya yansımasıdır.
D) Sanat, insanın sezgisel yeteneğini geliştirerek farklı düşünmesini sağlar.
E) Sanat eserinin dile getirdiği gerçeklik kişiye özgü değildir.