10.Sınıf Tarih 2.Dönem 1.Yazılı

Bu sorunun cevap anahtarı, C seçeneği olan "II. Bayezid"dir. Osmanlı Devleti'nin en uzun süreli padişahı olan ve II. Bayezid döneminde Osmanlı-Rus Savaşı yaşanmıştır. II. Bayezid, 1481-1512 yılları arasında hüküm sürmüştür ve 31 yıl süren saltanatıyla Osmanlı tarihinde en uzun süreli padişahlıktır. Bu dönemde Osmanlı Devleti, Rusya ile çeşitli savaşlar yapmıştır.

Bu sorunun cevap anahtarı "A) Aydınlanma"dır. Verilen soruda, 17. yüzyılda Avrupa'da ortaya çıkan ve rasyonalizme dayalı düşünce sistemi olan felsefi akımın hangisi olduğu sorulmaktadır. Şıklar arasında Aydınlanma, Rönesans, Reform, Barok ve Gotik yer almaktadır. Rönesans, 14. ve 16. yüzyıllar arasında Avrupa'da ortaya çıkan bir sanat ve kültür hareketidir. Reform, 16. yüzyılda başlayan ve Katolik Kilisesi'nde değişiklikler yapmayı amaçlayan bir dini harekettir. Barok, 17. ve 18. yüzyıllarda Avrupa'da sanatta ve mimaride yaygın olan bir tarzı ifade eder. Gotik ise Orta Çağ'da Avrupa'da ortaya çıkan bir mimari stil ve kültürel bir harekettir. Ancak 17. yüzyılda Avrupa'da ortaya çıkan ve rasyonalizme dayalı düşünce sistemini temsil eden felsefi akım "A) Aydınlanma"dır. Aydınlanma, bilim, akıl, özgürlük ve insan hakları gibi değerleri ön plana çıkaran bir felsefi ve entelektüel harekettir. Sonuç olarak, 17. yüzyılda Avrupa'da ortaya çıkan, rasyonalizme dayalı düşünce sistemi olarak bilinen felsefi akım "A) Aydınlanma"dır.

Bu sorunun cevap anahtarı "D) Osmanlı Devleti'nin toprak kaybetmesine neden oldu." olarak belirlenmiştir. Osmanlı - Avusturya ve Osmanlı - İran savaşları Osmanlı Devleti'ne çeşitli etkileri olmuştur. Şıklar arasında, Osmanlı Devleti'nin toprak kaybetmesine neden olduğunu ifade eden "D) Osmanlı Devleti'nin toprak kaybetmesine neden oldu." ifadesi en uygun seçenektir. Diğer şıklara bakacak olursak: - A) "Ekonomik krizler yaşanmasına neden oldu." Bu seçenek, savaşların Osmanlı Devleti'ne olan etkisini genel bir şekilde ifade etmektedir, ancak toprak kaybıyla doğrudan ilişkilendirilmemektedir. - B) "Siyasi istikrarsızlık ortamı oluştu." Bu seçenek, savaşların Osmanlı Devleti'ne olan etkisini genel bir şekilde ifade etmektedir, ancak toprak kaybıyla doğrudan ilişkilendirilmemektedir. - C) "Sınır güvenliği sağlandı." Bu seçenek, savaşların Osmanlı Devleti'ne olan etkisini tam olarak ifade etmemektedir. Sınır güvenliğinin sağlanması veya sağlanmaması, savaşların sonucuna bağlı olarak değişebilir. - E) "Osmanlı Devleti'nin topraklarını genişletmesine neden oldu." Bu seçenek, soruda belirtilen savaşların sonucuyla çelişmektedir. Savaşlar Osmanlı Devleti'nin toprak kaybetmesine neden olmuştur. Sonuç olarak, Osmanlı - Avusturya ve Osmanlı - İran savaşlarının Osmanlı Devleti'ne olan etkisi, Osmanlı Devleti'nin toprak kaybetmesine neden olmuştur.

Bu sorunun cevap anahtarı, E seçeneği olan "Tümü doğru" şeklindedir. Tımar sistemindeki değişimlerin nedenleri arasında yabancı istilalar, artan nüfus, ekonomik krizler ve padişahların otorite kaybı gibi faktörler bulunmaktadır. Tımar sistemi Osmanlı Devleti'nde toprak ve gelir dağılımını düzenleyen bir sistemdi. Ancak zamanla bu sistemi etkileyen birçok faktör ortaya çıktı. Yabancı istilalar, artan nüfus, ekonomik krizler ve padişahların otorite kaybı, tımar sistemindeki değişimlerin başlıca nedenleridir.

Bu sorunun cevap anahtarı, E seçeneği olan "Tüm seçenekler doğru." şeklindedir. Avrupa devletleri arasındaki rekabetin Osmanlı Devleti'ne etkileri çok yönlü olmuştur. Bu etkiler arasında Osmanlı Devleti'nin toprak kaybı yaşaması, ekonomik açıdan zayıflaması, askeri gücünün zayıflaması ve siyasi gücünün zayıflaması bulunmaktadır. Avrupa devletlerinin rekabeti, Osmanlı Devleti'nin varlığını tehdit etmiş ve onu çeşitli açılardan etkilemiştir.

Bu sorunun cevap anahtarı, C seçeneği olan "Devlet yönetiminde etkinliği artırmayı hedeflemiştir." şeklindedir. II. Osman döneminde yapılan ıslahat arayışları devlet yönetiminde etkinliği artırmayı hedeflemiştir. II. Osman, merkezi otoriteyi güçlendirmek ve devletin iç işlerini düzenlemek amacıyla çeşitli reformlar gerçekleştirmiştir. Bu reformlar, vergi toplama, adalet dağıtma, askeri teşkilatı düzenleme gibi alanlarda yapılan değişiklikleri içermektedir.

Bu sorunun cevap anahtarı "A) Saraybosna Suikastı" olarak belirlenmiştir. Verilen soruda, Birinci Dünya Savaşı'nın başlamasına neden olan olay sorulmaktadır. Bu olay, 28 Haziran 1914 tarihinde Saraybosna'da gerçekleşen suikasttır. Avusturya-Macaristan veliahtı Arşidük Franz Ferdinand ve eşi Sophie'nin suikasta uğraması, savaşın başlamasına zemin hazırlayan bir dizi olayı tetiklemiştir. Bu suikast sonucunda Avusturya-Macaristan İmparatorluğu Sırbistan'a savaş ilan etmiş ve zamanla diğer büyük güçlerin de savaşa dahil olmasıyla Birinci Dünya Savaşı başlamıştır. Diğer seçeneklerde ise İtilaf Devletleri'nin savaş ilanı, Osmanlı Devleti'nin savaşa girmesi, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nun savaş ilanı ve Alman İmparatorluğu'nun savaş ilanı gibi olaylar yer almaktadır. Ancak, bu olaylar Birinci Dünya Savaşı'nın başlama nedeni olarak Saraybosna Suikastı kadar belirleyici değillerdir.

Bu sorunun cevap anahtarı "E) Yukarıdaki tüm seçenekler doğrudur" olarak belirlenmiştir. Verilen soruda, Avrupa devletleri arasındaki rekabetin Osmanlı Devleti'ne etkileri sorulmaktadır. Bu etkileri açıklamak için verilen seçeneklerden her biri doğrudur. A seçeneği doğru olarak ifade ediyor ki Osmanlı Devleti, Avrupa devletlerinin teknolojik ve ekonomik üstünlüğü karşısında geri kalmıştır. Bu rekabetin sonucunda Osmanlı Devleti'nin teknolojik gelişmelere ayak uyduramaması ve ekonomik açıdan geri kalması söz konusu olmuştur. B seçeneği doğru olarak ifade ediyor ki Avrupa devletleri arasındaki rekabet, Osmanlı Devleti'nin toprak kayıplarına neden olmuştur. Rekabetin bir sonucu olarak Osmanlı Devleti, Avrupa devletleri tarafından işgal edilen topraklarını kaybetmiştir. C seçeneği doğru olarak ifade ediyor ki Osmanlı Devleti, Avrupa devletlerinin etkisiyle siyasi ve ekonomik sistemlerinde değişimler yaşamıştır. Rekabetin etkisiyle Osmanlı Devleti içinde reformlar gerçekleştirilmiş, siyasi ve ekonomik alanda değişimler yaşanmıştır. D seçeneği doğru olarak ifade ediyor ki Avrupa devletleri arasındaki rekabet, Osmanlı Devleti'nin dış politikasını etkilemiş ve müttefikler arayışına yönlendirmiştir. Osmanlı Devleti, rekabetin getirdiği güç dengeleri karşısında müttefik arayışına girmiş ve çeşitli ittifaklar kurmaya çalışmıştır. Bu nedenle, yukarıdaki tüm seçenekler doğrudur ve doğru cevap "E) Yukarıdaki tüm seçenekler doğrudur" olarak belirlenmiştir.

Bu sorunun cevap anahtarı "D) ABD ve İngiltere" olarak belirlenmiştir. Verilen soruda, İkinci Dünya Savaşı'nın sonucunda hangi devletlerin Avrupa'da güç kazandığı sorulmaktadır. Bu etkiyi değerlendirebilmek için verilen seçenekleri incelemek gerekmektedir. A seçeneği yanlıştır, çünkü İkinci Dünya Savaşı'nın sonucunda İtalya ve Almanya güç kazanmadı. Bu seçenek doğru etkiyi yansıtmamaktadır. B seçeneği yanlıştır, çünkü İngiltere ve Fransa İkinci Dünya Savaşı'nın sonucunda güç kaybetmiştir, güç kazanmamıştır. Bu seçenek doğru etkiyi yansıtmamaktadır. C seçeneği yanlıştır, çünkü İkinci Dünya Savaşı'nın sonucunda Sovyetler Birliği ve İngiltere güç kazanmıştır, ancak sadece Sovyetler Birliği değil, aynı zamanda ABD de güç kazanmıştır. Bu seçenek doğru etkiyi tam olarak yansıtmamaktadır. D seçeneği doğrudur, çünkü İkinci Dünya Savaşı'nın sonucunda ABD ve İngiltere Avrupa'da güç kazanmıştır. Bu iki devlet savaş sonrası dünya siyasetinde önde gelen aktörler haline gelmiştir. E seçeneği yanlıştır, çünkü Fransa İkinci Dünya Savaşı'nın sonucunda güç kaybetmiştir, Almanya ise savaştan yenilgiyle ayrılmıştır. Bu seçenek doğru etkiyi yansıtmamaktadır. Bu nedenle, doğru cevap "D) ABD ve İngiltere" olarak belirlenmiştir.

Bu sorunun cevap anahtarı A seçeneği olan "1952" şeklindedir. - Türkiye'nin NATO'ya üyeliği ile ilgili tarih bilgisi istenmektedir. - Türkiye'nin NATO'ya üyeliği 1952 yılında gerçekleşmiştir. - Bu nedenle, doğru cevap A seçeneği olan "1952" olacaktır.

Bu sorunun cevap anahtarı D seçeneği olan "Bizans İmparatorluğu" olarak belirtilmektedir. - Osmanlı Devleti'nin Avrupa'ya açılış sürecinde karşılaştığı en önemli engel, Bizans İmparatorluğu'dur. - Bizans İmparatorluğu, Osmanlı Devleti'nin Balkanlar ve Anadolu'daki genişlemesine karşı direnmiştir. - Bu engel, Osmanlı Devleti'nin Avrupa'ya yayılma sürecini zorlaştırmış ve uzun süren mücadelelerin yaşanmasına sebep olmuştur.

Bu sorunun cevap anahtarı E seçeneği olan "Tüm yukarıdaki seçenekler doğrudur" olarak belirtilmektedir. - Avrupa devletleri arasındaki rekabetin Osmanlı Devleti'ne çeşitli etkileri olmuştur. - Bu rekabet, Osmanlı Devleti'nin toprak kaybı yaşamasına, ekonomisinin olumsuz etkilenmesine, modernleşme hareketlerini başlatmak zorunda kalmasına ve dış politikasını değiştirmek zorunda kalmasına neden olmuştur. - Avrupa devletlerinin rekabeti, Osmanlı Devleti'nin güç kaybetmesine ve birçok alanda değişikliklere yönelmesine sebep olmuştur.

Bu sorunun cevap anahtarı E seçeneği olan "Yukarıdakilerin tümü" olarak belirtilmektedir. - Avrupa devletleri arasındaki rekabetin Osmanlı Devleti'ne çeşitli etkileri olmuştur. - Osmanlı Devleti'nin ekonomisi güçlenmemiş, aksine zayıflamış ve ticaret hacmi azalmıştır (A seçeneği yanlıştır). Rekabetin artması, Osmanlı Devleti'nin ekonomik kaynaklarının azalmasına ve ticaretinin olumsuz etkilenmesine yol açmıştır. - Osmanlı Devleti'nin güçsüzlüğü, Avrupa devletlerinin müdahalelerine yol açmıştır (B seçeneği doğrudur). Rekabetin yoğunlaşması ve Osmanlı Devleti'nin zayıflaması, Avrupa devletlerinin Osmanlı topraklarına müdahale etmelerine ve etki alanlarını genişletmelerine olanak sağlamıştır. - Osmanlı Devleti'nin siyasi ve askeri kapasitesi azalmıştır (C seçeneği doğrudur). Rekabetin sonucunda Osmanlı Devleti toprak kaybetmiş, siyasi ve askeri olarak gücünü yitirmiştir. - Osmanlı Devleti, Avrupa devletlerinin teknolojik gelişmelerine ayak uyduramamıştır (D seçeneği yanlıştır). Rekabet döneminde Osmanlı Devleti teknolojik açıdan geri kalmış ve modernleşme çabalarında yeterli başarıyı sağlayamamıştır.

Bu sorunun cevap anahtarı "B) Yukarıdakilerin tümü" olarak belirlenmiştir. Verilen soruda, "II. Osman'ın ıslahat arayışları neydi?" sorulmaktadır. İslahat, iyileştirme, düzeltme ve yenilik anlamına gelir. II. Osman döneminde çeşitli ıslahatlar gerçekleştirilmiştir ve bu ıslahatlar askeri, ekonomik, kültürel ve siyasi alanlarda yapılmıştır.

Bu sorunun cevap anahtarı E seçeneği olan "Yukarıdakilerin tümü" olarak belirtilmektedir. Çözüm açıklaması: - Tımar sistemindeki değişimin sebep ve sonuçları çeşitli olmuştur. - Tımar sistemi, Osmanlı Devleti'nin toprak yönetimi ve askeri teşkilatlanmasında önemli bir rol oynamıştır. - Ancak zamanla tımar sisteminde değişiklikler yaşanmış ve bu değişikliklerin sebepleri ve sonuçları ortaya çıkmıştır. - Tımar sistemindeki değişiklikler, askeri kapasitenin azalmasına, toprakların merkezi otorite tarafından kontrolünün azalmasına, ayaklanmaların artmasına ve yeni bir ordu oluşumuna neden olmuştur (A, B, C, D seçenekleri doğrudur).

Bu sorunun cevap anahtarı B seçeneği olan "Kutadgu Bilig" olarak belirtilmektedir. - Türk-İslam Devletleri dönemi, Türklerin İslamiyet'i benimsemesiyle birlikte ortaya çıkan dönemdir. - Bu dönemde Türkler, İslam medeniyetiyle etkileşim halinde olmuş ve yeni bir kültürel üretim sürecine girmiştir. - Bu süreçte yazılan ilk Türk tarihi eseri "Kutadgu Bilig"dir. - Kutadgu Bilig, Yusuf Has Hacib tarafından 11. yüzyılda yazılan ahlaki ve siyasi nitelikte bir eserdir. - Bu eser, Türkçe olarak yazılan ve Türk kültürü ve değerlerine odaklanan ilk önemli tarihi eserdir.

Bu sorunun cevap anahtarı "E) Teşkilat-ı Esasiye Kanunu" olarak belirlenmiştir. Milli Mücadele döneminde, Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından kabul edilen ve Türkiye'nin ilk anayasal belgesi olan metin "Teşkilat-ı Esasiye Kanunu"dur. Bu kanun, 23 Nisan 1920 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından kabul edilmiş ve Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucu belgesi olmuştur. Teşkilat-ı Esasiye Kanunu, devletin temel kurumlarını ve işleyişini düzenleyen bir anayasa niteliği taşımaktadır.

Bu sorunun cevap anahtarı "A) İstanbul İpekli Sanayi Müessesesi" olarak belirlenmiştir. Osmanlı Devleti'nin son döneminde kurulan ve dönemin modernleşme çabalarının bir ürünü olan ilk sanayi kuruluşu "İstanbul İpekli Sanayi Müessesesi"dir. Bu kuruluş, 1840 yılında kurulmuş ve Osmanlı Devleti'nin ipek üretimini ve dokuma sanayisini geliştirmeyi hedeflemiştir. İstanbul İpekli Sanayi Müessesesi, Osmanlı'nın sanayileşme çabalarının bir adımı olarak önemli bir rol oynamıştır.

Bu sorunun cevap anahtarı C) Sadrazam'dır. - Osmanlı İmparatorluğu'nun en yüksek yönetim makamı olan Sadrazam, geniş yetkilere sahipti. - Sadrazamın yetkileri vergi, askerlik gibi konuların yanı sıra yargı yetkisini de içeriyordu. - Sadrazam, hem hükümetin başı olarak yönetim işlerini yürütüyor hem de yargı yetkisiyle adalet sağlama sorumluluğunu taşıyordu.

Bu sorunun cevap anahtarı "C) Maarif-i Umumiye Nezareti" olarak belirlenmiştir. 19. yüzyılda Osmanlı Devleti'nin Batılı devletlerle olan siyasi ilişkilerinin düzenlenmesi amacıyla kurulan ilk düzenli bürokratik yapı "Maarif-i Umumiye Nezareti"dir. Bu yapı, Osmanlı Devleti'nde modernleşme sürecinin ilk adımlarından biri olarak kabul edilir. Maarif-i Umumiye Nezareti, eğitim alanında reformlar yapmayı ve Batı tarzı eğitim sistemi uygulamayı hedefleyen bir bakanlık olarak faaliyet göstermiştir.

Bu sorunun cevap anahtarı C) Kuvayı Milliye'dir. - Kurtuluş Savaşı sırasında Mustafa Kemal Atatürk önderliğinde İstanbul Hükümeti'ne karşı milli direniş hareketi başlatılmıştır. - Bu direnişin ilk askeri birliği "Kuvayı Milliye Ordusu" olarak adlandırılmıştır. - Kuvayı Milliye Ordusu, Anadolu'da düşmana karşı ilk ciddi direnişi göstermiş ve bağımsızlık mücadelesinde önemli bir rol oynamıştır.

Bu sorunun cevap anahtarı E) Yukarıdaki tüm seçenekler doğrudur. - Avrupa devletleri arasındaki rekabet, Osmanlı Devleti'ne çeşitli etkilerde bulunmuştur. - Osmanlı Devleti, bu rekabetin sonucunda toprak kaybına uğramış, özellikle Avrupa devletlerinin saldırıları sonucunda birçok toprak parçasını kaybetmiştir. - Rekabetin ekonomik boyutu, Osmanlı Devleti'nin ekonomisine olumsuz etkiler yapmış, ticaret hacmi azalmış ve ekonomik sıkıntılar yaşanmıştır. - Askeri anlamda rekabet, Osmanlı Devleti'nin askeri gücünü zayıflatmış, teknolojik gelişmelere ayak uyduramama ve modern askeri yapılanmaları gerçekleştirememe sorunları ortaya çıkmıştır. - Ayrıca, bu rekabet döneminde Osmanlı Devleti, batılılaşma çabalarını hızlandırmış, Avrupa devletlerinin ilerlemelerine ayak uydurma ihtiyacı hissetmiş ve reform girişimlerine yönelmiştir.

Bu sorunun cevap anahtarı "A) Makedonya ve Trakya" olarak belirlenmiştir. Balkan Savaşları sonrasında imzalanan antlaşmalar sonucunda Makedonya ve Trakya bölgeleri Osmanlı İmparatorluğu'nun egemenliğinden çıkmıştır. Bu bölgeler, Balkan ülkeleri tarafından paylaşılmış ve Osmanlı topraklarından ayrılmıştır. Balkan Savaşları sonucunda imzalanan antlaşmalarla Makedonya ve Trakya, Osmanlı İmparatorluğu'nun egemenliğinden çıkmıştır. Bu antlaşmalarla Makedonya ve Trakya bölgeleri, Osmanlı İmparatorluğu'nun sınırları dışında kalmış ve bağımsız veya başka devletlere bağlı hale gelmiştir.

Bu sorunun cevap anahtarı "A) İsmet İnönü" olarak belirlenmiştir. Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk dışişleri bakanı "A) İsmet İnönü" olarak bilinmektedir. İsmet İnönü, Mustafa Kemal Atatürk'ün yakın çalışma arkadaşı ve Türkiye'nin ikinci cumhurbaşkanıdır. İnönü, Türkiye'nin dış ilişkilerini yöneterek ülkenin uluslararası ilişkilerde tanınmasına ve diplomatik ilişkilerin kurulmasına büyük katkıda bulunmuştur.