10.Sınıf Kimya 1.Dönem 2.Yazılı Soruları 2021

Boşluğa "A) özütleme" getirilmelidir. Özütleme, farklı çözücülerde maddenin çözünürlüğünün farklı olmasından yararlanarak bir karışımdaki maddenin uygun çözücü ortamına alınmasını ifade eder. Bu işlem, bileşenlerin ayrılması veya arıtılması için kullanılan bir yöntemdir. Özütleme işlemi, özellikle organik bileşiklerin ayrılmasında yaygın olarak kullanılır.

Basit damıtma, sıvının buharlaştırılması ve ardından soğutularak tekrar sıvı hâle getirilmesi işlemidir. Bu yöntem, bileşenlerin farklı kaynama noktalarına sahip olduğu karışımların ayrılmasında kullanılır. Örneğin, deniz suyunun tuzunu ayırmak için basit damıtma yöntemi kullanılabilir. Deniz suyu buharlaştırıldığında su buharı yükselirken tuz geride kalır. Daha sonra su buharı soğutulur ve sıvı hâle geçer, böylece tuzdan ayrılmış saf su elde edilir.

Doğru cevap "A) buharlaştırma" olmalıdır. Sıvı-katı karışımın sıvı bileşeninin buharlaştırılması ile katı madde elde edilir. Bu işleme buharlaştırma denir.

Doğru cevap "E) Fiziki olarak ayrılabilen sınırları olan sıvı, gaz veya katı sistem parçalarına faz denir."dır. Fazlar, fiziksel olarak ayrılabilen ve sınırları olan bileşenlerin oluşturduğu sistem parçalarını ifade eder.

Cevap: E) I, II ve III Verilen ifadelerin tamamı karışımlar için doğrudur. I. ifade, karışımların saf olmadığını belirtir. Karışımlar, en azından iki farklı bileşenin bir araya gelmesiyle oluşurlar. II. ifade, karışımların fiziksel yöntemlerle ayrıştırılabileceğini ifade eder. Fiziksel yöntemler, karışımın bileşenlerini fiziksel özelliklerine göre ayırmak için kullanılır. III. ifade, karışımların farklı türde atom ve moleküllerden oluşabileceğini belirtir. Karışımlar, farklı cins atom ve moleküllerin bir araya gelmesiyle oluşabilirler. Bu nedenle, verilen ifadelerin tamamı karışımlar için doğrudur.

Cevap: E) I, II ve III Verilen ifadelerin tamamı doğrudur. I. ifade, katı sıvı çözeltilerinde kaynama noktasının saf sıvının kaynama noktasından yüksek olduğunu belirtir. Bu olaya "kaynama noktası yükselmesi" denir. II. ifade, saf maddelerin kaynama noktasının kaynama süresince sabit kaldığını, ancak çözeltilerin kaynama noktalarının sabit olmadığını ifade eder. Çözeltiler, çözünen maddenin özelliklerine göre kaynama noktasının değişmesine neden olabilir. III. ifade, kaynama noktası yükselmesinin, çözeltide çözünmüş madde olarak bulunan iyon veya molekül sayısıyla ilişkili olduğunu belirtir. Bu durum, Raoult'un yasası ile açıklanır. Bu nedenle, verilen ifadelerin tamamı doğrudur.

Doğru cevap "E) I, II ve III"dir. Çözeltiler donma noktası (I), kaynama noktası (II) ve buhar basıncı iletkenliği (III) gibi özelliklerde farklılık gösterebilirler. Donma noktası ve kaynama noktası, çözünen madde miktarına göre değişirken, buhar basıncı iletkenliği de çözünen maddenin özelliklerine ve konsantrasyonuna bağlı olarak farklılık gösterebilir. Bu tür özellikler, çözeltilerin bileşimine ve özelliklerine bağlı olarak çeşitlilik gösterebilir.

Cevap: C) Maddenin sadece sıvı hali çözelti oluşturabilirler. Verilen ifadelerden doğru olanlar şunlardır: A) Derişik Çözelti: Çözüneni çok, çözüneni az olan çözeltidir. B) Çözebileceği maksimum miktardaki maddeyi çözmüş olan çözeltiye doymuş çözelti denir. D) Çözeltide çok bulunan madde çözücü, az bulunan madde çözünendir. E) Maddeler doğada element, bileşik ve karışım halinde bulunabilirler. Ancak, C) ifadesi yanlıştır. Maddelerin sadece sıvı hali değil, katı, sıvı ve gaz halleri çözelti oluşturabilirler. Dolayısıyla, bu ifade yanlıştır.

Çözelti seyreltiklik derecesi, çözünen maddenin çözücüdeki miktarına bağlıdır. Daha fazla çözünen içeren bir çözelti daha yoğun (daha az seyreltik) kabul edilirken, daha az çözünen içeren bir çözelti daha seyreltik kabul edilir. Bu durumda, 100 gram su içinde 4 gram şeker bulunan çözelti (D seçeneği) diğer verilen çözeltilere göre daha fazla çözünen içerdiği için daha yoğun (daha az seyreltik) bir çözeltidir.

Sorunun doğru cevabı B) 20 olacaktır. Başlangıçta 250 gramlik şeker çözeltisi içinde 20 gram şeker bulunuyor. Daha sonra 50 gram şeker ve 50 gram su ekleniyor. Toplamda şeker miktarı: 20 g + 50 g = 70 g Toplam çözelti miktarı: 250 g + 50 g = 300 g Son çözeltinin şeker içeriği yüzde olarak hesaplanır: Yüzde şeker içeriği = (Şeker Miktarı / Çözelti Miktarı) * 100

Doğru cevap A) 265 gram olmalıdır. İşte çözüm açıklaması: Verilen yüzde 20'lik tuz çözeltisi, her 100 gram çözeltide 20 gram tuz içerir. Soruda 53 gram tuz içeren bir çözelti istendiği için, çözeltinin toplam kütlesi 53 gram tuzdan ve 47 gram çözücüden oluşur. Çözeltinin toplam kütlesi = Tuz miktarı + Çözücü miktarı = 53 g + 47 g = 100 g Ancak, çözelti yüzde 20'lik olduğundan, toplam çözelti miktarının yüzde 100'ü tuzdur ve bu yüzden 100 gram tuz çözeltisi 20 gram tuz içerir. 53 gram tuz içeren çözeltinin yüzde 20'lik çözelti içermesi için: (53 g tuz / 20%) = (53 g tuz / 0.20) = 265 g çözelti gereklidir. Cevap: A) 265 gram

Adi karışımlar, bileşenlerin fiziksel yöntemlerle ayrıştırılabildiği ve oranlarının değiştirilebildiği karışımlardır. "Ponza taşı" ise bir tür volkanik kayaçtır ve homojen olmayan bir yapıya sahip olabilir. Bu nedenle adi karışıma örnek olarak gösterilemez.

Doğru cevap C) Dağılan parçacıkların boyutu 1nm küçüktür olmalıdır. Çünkü kolloid karışımların temel özelliklerinden biri, dağılan parçacıkların boyutunun 1 nanometre ile 1000 nanometre (1 mikrometre) arasında olmasıdır. Bu büyüklük aralığı, parçacıkların çıplak gözle görülemeyecek kadar küçük ve mikroskopla görülemeyecek kadar büyük olmalarını ifade eder. Dolayısıyla, 1 nanometreden küçük parçacıklar kolloid karışımların tanımına uymazlar. Kolloid karışımlar, heterojen yapılı olup içerdikleri küçük parçacıkların bir ortamda dağıldığı karışımlardır. Bu parçacıklar ışığı saçarak yarı saydam bir görüntü oluşturabilirler. Ancak, dağılan parçacıkların boyutu nanometre düzeyinde olduğu için çözelti içinde uzun süre bekletildiğinde çökelme eğilimi gösterebilirler. Örneğin, kan serumu gibi kolloid karışımlar bekletildiğinde çökme gözlemlenebilir. Kolloid karışımlar genellikle 1 nanometreden 1000 nanometreye kadar olan boyutlardaki parçacıkları içerirler.

Doğru cevap E) Boya olmalıdır. Boya, genellikle katı pigmentlerin sıvı bir bağlayıcı içinde dağıldığı heterojen bir karışım olduğu için aerosol karışımlara örnek olarak gösterilemez. Diğer seçenekler, aerosol karışımlara örnek olabilir.

doğru cevap B) Mürekkep olmalıdır. Mürekkep, emülsiyon karışımlara örnek olarak gösterilemez çünkü mürekkep su bazlı değil, genellikle yağ bazlı bir maddedir ve su ile homojen bir karışım oluşturmaz. Diğer seçenekler, emülsiyon karışımlara örnek olabilir.

Süspansiyon, birbiri içinde çözünmeyen katı parçacıkların sıvı içinde dağıldığı heterojen bir karışımdır. Bu tür karışımlar saydam değildir ve bekletildiğinde katı parçacıklar sıvıdan çöker, yani ayrışır. Örnek olarak, çamur ve su karışımı bir süspansiyon örneği olabilir.

Emülsiyon, farklı sıvıların homojen olmayan bir şekilde karıştığı heterojen bir karışımdır. Oluşan karışım bulanık bir görünüme sahiptir. Örnek olarak, yağ ve su karışımı bir emülsiyon örneği olabilir, çünkü yağ ve su normalde birbirine karışmazlar ancak emülsiyon oluşturulduğunda küçük yağ damlacıkları su içinde dağılabilir.

Heterojen karışımlar, içerdiği farklı fazlar nedeniyle genellikle homojen karışımlara göre daha karmaşık bir yapıya sahiptir ve bu nedenle açık bir görüntüye sahip olmayabilir. Bu tip karışımların içindeki farklı fazlar genellikle gözle ayırt edilebilir. Diğer özellikler ise heterojen karışımların tanınmasında belirleyici olabilir.

Homojen karışımlar, içerdikleri farklı maddelerin moleküler düzeyde homojen dağıldığı karışımlardır. Bu nedenle genellikle tek bir madde gibi görünürler, yani çoklu madde görüntüsü yoktur. Diğer özellikler homojen karışımların ayırt edilmesinde belirleyici olabilir.

I. ifade, homojen karışımların özelliklerine uyar, çünkü homojen karışımlar her yerinde aynı özellikleri göstermez. II. ifade homojen karışımların özelliklerine uyar; çünkü homojen karışımların bileşenleri gözle ayırt edilemez. III. ifade homojen karışımların özelliklerine uyar; çünkü homojen karışımlarda bileşenler eşit oranlarda dağılmış olmayabilir.

Doğru cevap E) I, II ve III olmalıdır. Tüm üç özellik de homojen karışımlar için geçerlidir.

Bileşenlerin kimyasal özellikleri karışımın oluşumundan etkilenmez. Bileşenler bir araya geldiğinde fiziksel özelliklerde değişiklikler oluşabilir, ancak kimyasal yapıları değişmez. Diğer seçenekler doğru ifadeler içerir, örneğin: A) Bileşenler element veya bileşik olabilir, D) Bileşenler karışımı oluşturan maddelerdir ve E) Karışım oluşturabilmek için en az iki bileşenin rastgele oranda bir araya gelmesi gerekmektedir.

Verilen cümlede, iki veya daha fazla saf maddenin kendi kimliğini koruyarak rastgele oranlarda birleşmesiyle oluşan madde topluluğu tarif ediliyor. Bu tarife en uygun terim "karışım"dir. Diğer seçeneklerde bahsedilen terimler (alaşım, bileşim, başkalaşım, çözelti) ya daha spesifik bir anlam taşırlar ya da verilen tanıma uymazlar.

Maddeler genellikle doğada saf halde bulunmazlar; çoğu zaman bileşikler veya karışımlar halinde bulunurlar. Diğer ifadeler doğrudur: B) Saf maddeler farklı oranlarda karıştırılarak karışımlar oluşturulabilir, C) Karışım oluşturmak için maddelerin kimyasal tepkimeye girmesi gerekmez, D) Karışımlar fiziksel yöntemlerle ayrılabilirler, E) Karışımlar saf maddeleri oluşturmazlar.

Sorunun cevap anahtarı: **C) Homojen görüntüye sahip maddelerin hepsi saf maddedir.** - A) Seçeneği doğru; aynı cins taneciklerden oluşan maddelere saf madde denir. - B) Seçeneği doğru; saf maddeler hal değişim anında heterojen görünebilirler. - C) Seçenek yanlış; homojen görüntüye sahip maddeler saf madde olmak zorunda değildir, heterojen karışımlar da homojen görüntüye sahip olabilir. - D) Seçenek yanlış; elementler homojen, bileşikler ise homojen veya heterojen olabilir. - E) Seçeneği doğru; çözeltiler homojen karışımlardır.