9.Sınıf Kur’an-ı Kerim Dersi (1. ÜNİTE KUR’AN OKUMAYA GIRIŞ) Özeti

Kur’an-ı Kerim’i Doğru ve Güzel Okumaun Önemi

Kur’an-ı Kerim, Hz. Muhammed’e (s.a.v) Allah (c.c) tarafından gönderilen son ilahî kitaptur. Bütün çağlara, mekanlara ve insanlara hitap eden bu ilahî kitabun öğüt ve vedaları kıyamete kadar geçerlidir.

Kur’an’ı Kerim’i Doğru ve Güzel Okumaun Önemi

• Kur’an’ı Kerim, Allah (c.c) kelamıdır. Gerek okumu esnasında gerekse diğer zamanlarda da bu özelliği daima göz önünde bulundurulmalı, ona gereken değer verilmeli ve hayatumuza liderliği göz ardı edilmemelidir.
• Peygamber Efendimiz, Kur’an’ı ağar ağar, tane tane okur ve Müslümanları da Kur’an’ı bu şekilde okumaya teşvik ederdi.
• Kur’an’ı Kerim, sözlerin en üstünü ve en güzeli olduğu için onu öğrenen ve öğretenler de insanların en hayırlılarıdır. Hz. Peygamber (s.a.v), bunu “Sizin en hayırlınız, Kur’an’ı öğrenen ve öğretienizdir.”2 hadisiyle bunu en güel şekilde ifade etmiştir.

Sonuç

Kur’an-ı Kerim, Allah (c.c) kelamıdır. Gerek okumu esnasında gerekse diğer zamanlarda da bu özelliği daima göz önünde bulundurulmalı, ona gereken değer verilmeli ve hayatumuza liderliği göz ardı edilmemelidir.

Kur'an-ı Kerim'de Harflerin Okunuşu

Kur'an-ı Kerim'de yer alan harfler, Türkçemizdeki el yazısında olduğu gibi önceki ve sonraki harfe bitiştirilerek yazılır. Kelime içindeki konumuna göre harflerin yazılış biçimleri değişir. Harflerin yazılış biçimleri, başta, ortada ve sonda olmak üzere üç farklı şekildedir.

Harflerin Telaffuzu

Kur'an harfleri, üç ana bölgede toplanır: boğaz, dil ve dudak. Harflerin çıkış yerlerine göre telaffuzları farklılık gösterir.

İnce ve Kalın Sesli Harfler

Kur'an harfleri okunuşu bakımından temelde iki gruba ayrılır:

• Kalın sesli harfler: ا، و، ى
• İnce sesli harfler: َ، ِ، ُ

Not: ل harfi ince sesli harflerdendir. Ancak Allah (ّٰالل) lafzındaki (Lafzatullah) lam ( ل ), önceki harfin harekesi üstün veya ötre ise kalın, esre ise ince okunur.

Harekeler

Kur'an harflerinin tamamı sessizdir. Bu harfleri seslendiren ve dilimizdeki sesli harflerin yerini tutan özel işaretlere hareke denir. Bu işaretler, harflerin üstünde veya altında bulunur. Harflerin sesli okunmasını sağlayan üç hareke vardır: üstün, esre ve ötre.

• Üstün (Fetha): Harfin üstüne yazılan yatay çizgidir ( َ ـــــ ). Bu işaret, ince harflerin "a" sesiyle; kalın harflerin "e" sesiyle okunmasını sağlar.
• Esre (Kesra): Harfin altına yazılan sola doğru hafif eğik küçük çizgidir ( ِ ـــ ). Bu işaret, ince harflerin "i" sesiyle; kalın harflerin "ı-i"arası bir sesle okunmasını sağlar.
• Ötre (Damme): Harfin üstüne yazılan ve küçük bir vav’a benzeyen işarettir ( ُ ـــــ ). Bu işaret, ince harflerin "u-ü" arası bir sesle; kalın harflerin "u" sesiyle okunmasını sağlar.

Sonuç

Harflerin telaffuzu, ince ve kalın sesli harfler ve hareketler, Kur'an-ı Kerim'i doğru okumak için önemli unsurlardır. Öğrenciler, bu unsurları iyi bir şekilde öğrenerek Kur'an-ı Kerim'i doğru ve güzel bir şekilde okuyabilirler.

Arap Harflerinin Harekelemesi

Arapçada harflerin kendi sesleri vardır. Ancak bu sesler bazen yetersiz kalabilir. Bu nedenle harflerin üzerine veya altına konulan işaretlerle sesleri değiştirilir ve uzatılır. Bu işaretlere hareke denir.

Hareke Çeşitleri

Cezim (Sükûn)

Şedde

Tenvin

Med Harfleri: Elif, Vav, Ya

Uzatma (Asar-Çeker) İşareti

Kaynaklar

Kur'an Tilavetinde Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

Kur'an-ı Kerim, Allah'ın kelamı olduğu için tilavet edilirken bazı hususlara dikkat edilmelidir. Bunlar, Kur'ân'ı doğru telaffuz etmek, tecvid kurallarına uymak, vakıf ve ibtida yerlerine dikkat etmek, uzun ve kısa sesleri birbirinden ayırmak ve zamirleri doğru okumaktır.

Tecvid Kuralları ve Zamirin Okunuşu

Tecvid kuralları, Kur'ân'ı doğru ve güzel bir şekilde okumak için uyulması gereken kurallardır. Bu kurallar arasında, harflerin doğru telaffuzu, kelimelerin doğru birleştirilmesi, vakıf ve ibtida yerlerine dikkat edilmesi, uzun ve kısa seslerin birbirinden ayrılması ve zamirlerin doğru okunması yer alır.

Med ve Kasr Kelimeleri

Kur'ân-ı Kerim'de bazı kelimelerin altında küçük ve eğik olarak "med" veya "kasr" işaretleri yer alır. Med işareti, altında bulunduğu harfin uzatılarak okunacağını gösterir. Kasr işareti ise, altında bulunduğu harfin uzatılmadan okunacağını gösterir.

Elif Lam Takısı

Arapçada isimleri belirli yapma yollarından biri, ismin başına elif lam takısı (ال) getirmektir. Elif lam takısı, bazı harflerle başlayan kelimelerde farklı şekilde okunur.

Hurûf-u Mukatta'a

Hurûf-u Mukatta'a, Kur'ân-ı Kerim'in yirmi dokuz suresinin başında bulunan ve özel bir okunuş şekline sahip olan kesik harflerdir. Bu harfler, harekesiz olarak yazılır ve isimleriyle okunur.

Sonuç

Kur'ân-ı Kerim'i doğru ve güzel bir şekilde okumak için tecvid kurallarına uymak, vakıf ve ibtida yerlerine dikkat etmek, uzun ve kısa sesleri birbirinden ayırmak ve zamirleri doğru okumak gerekir. Ayrıca, Hurûf-u Mukatta'a'nın özel okunuş şekline dikkat edilmelidir.