Lise Mantık II. Ünite (Klasik Mantık) Test 1 sınavı 12.Sınıf kategorisinin Mantık alt kategorisinin, 1 dönemine ait. Bu sınav Orta derecede zorluktadır. Toplamda 20 sorudan oluşmaktadır.
Rönesans döneminde Aristoteles mantığının bilimsel yöntem için yetersiz kaldığı yönündeki eleştirilerden biri, kıyas yönteminin bilimsel çalışmalarda yetersiz kaldığı, yeni bir bilgi üretmediği eleştirisidir. Bu eleştiriye göre, kıyas yöntemi yalnızca bilinenleri tekrar eden bir yöntemdir. Bu eleştiriye göre, kıyas yönteminin bilimsel yöntem için yetersiz kalmasının nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
A) Kıyas yöntemi, deney ve gözleme dayanmamaktadır.
B) Kıyas yöntemi, yalnızca bilinenleri tekrar etmektedir.
C) Kıyas yöntemi, yeni bir bilgi üretememektedir.
D) Kıyas yöntemi, nesnel bir yöntem değildir.
E) Kıyas yöntemi, mantıksal bir yöntem değildir.
19. yüzyılda mantığın yerini matematiğe bırakmasıyla başlayan çalışmalar, mantığın içerikten bağımsız yalnızca biçimsel bir düşünme olması gerektiğini ortaya koymuştur. Bu anlayışa göre, mantık, düşüncenin biçimini ve yapısını inceleyen bir bilimdir. Bu anlayışa göre, mantığın amacı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Düşüncenin doğruluğunu belirlemek
B) Düşüncenin içeriğini belirlemek
C) Düşüncenin biçimini ve yapısını belirlemek
D) Düşüncenin olgularla uyumunu belirlemek
E) Düşüncenin doğruluğunu ve olgularla uyumunu belirlemek
L. Wittgenstein, anlamsız önermeleri tanımlayarak mantık bilimine katkıda bulunmuştur. Ona göre iki türlü anlamsız önerme vardır: * Saçma yani mantıksal olarak kötü oluşturulmuş önerme anlamsız önermedir. * İçerikten yoksun önermeler anlamsızdır. Bu tanımlara göre, aşağıdakilerden hangisi anlamsız bir önermedir?
A) Yağmur yağıyor veya yağmur yağmıyor.
B) Yağmur bir ilk sayıdır.
C) Yağmur canlandırır.
D) İstanbul'un nüfusu 10 milyondan fazladır.
E) Dünya düzdür.
Aşağıdakilerden hangisi bir kavramın netliğini ifade eder?
A) Kavramın içeriği
B) Kavramın işaret ettiği nesneler ve varlıklar
C) Kavramın anlamı
D) Kavramın doğruluğu
E) Kavramın yanlışlığı
Aşağıdakilerden hangisi bir kavramın kaplamı ifade eder?
A) Kavramın içeriği
B) Kavramın işaret ettiği nesneler ve varlıklar
C) Kavramın anlamı
D) Kavramın doğruluğu
E) Kavramın yanlışlığı
Aşağıdakilerden hangisi "canlı" kavramının içlemindendir?
A) Canlıdır. B) Yeryüzünde yaşar.
C) Üreyebilir. D) Solunum yapar.
E) Beslenir.
Cins, tür, ayrım, özgülük ve ilinti kavramlarından hangisi, bir varlığın başka varlıklardan ayıran temel özelliğini ifade eder?
A) Cins B) Tür C) Ayrım D) Özgülük E) İlinti
Aşağıdaki kavramlardan hangisi bir ayrımdır?
A) Canlı B) Bitki C) Ağaç D) Yaprak E) Meyve
Aşağıdaki tanımlamalardan hangisi tam bir tanımdır?
A) Kedi, dört ayaklı bir hayvandır.
B) Kuş, tatlı bir hayvandır.
C) Güzellik, hoşlanma duygusu uyandıran niteliktir.
D) Ekonomi, üretim, tüketim, dağıtım ve ticaretten oluşan insan etkinliğidir.
E) Uzun boylu, boyu 1.80 metrenin üzerinde olan insandır.
Aşağıdakilerden hangisi tanımlanamaz?
A) Güzellik B) Duygu C) Varlık D) İnsan E) Akıllı
Bütün masallar hayal ürünüdür. önermesinin karşıtı hangisidir?
A) Hiçbir masal hayal ürünü değildir.
B) Bazı masallar hayal ürünü değildir.
C) Bazı masallar hayal ürünü değildir.
D) Bütün masallar hayal ürünü değildir.
E) Hiçbir masal hayal ürünü değildir.
Tümel olumlu bir önerme ile tikel olumlu bir önerme arasında ne tür bir ilişki vardır?
A) Eşdeğerlik B) Altıklık
C) Üst karşıtlık D) Çelişkilik
E) Hiç biri
Tümel olumsuz bir önerme ile tikel olumsuz bir önerme arasında ne tür bir ilişki vardır?
A) Eşdeğerlik B) Altıklık
C) Üst karşıtlık D) Çelişkilik
E) Hiç biri
Aşağıdaki önermelerden hangisi tikel olumsuzdur?
A) Bütün insanlar ölümlüdür. B) Hiçbir insan ölümlüdür.
C) Bazı insanlar ölümlüdür. D) Bazı insanlar ölümsüzdür.
E) Hiçbir insan ölümsüzdür.
Aşağıdaki önermelerden hangisi tümel olumlu bir önermedir?
A) Bazı insanlar çalışkandır.
B) Hiçbir kedi balık değildir.
C) Bütün çiçekler güzeldir.
D) Bazı kitaplar kalındır.
E) Hiçbir sayı tek değildir.
Aşağıdaki önermelerden hangisi bir kıyastır?
A) Bütün insanlar ölümlüdür.
B) Bazı insanlar insandır.
C) Bütün bitkiler çiçek açar.
D) Bazı bitkiler yapraklıdır.
E) Bütün insanlar çalışkandır.
Aşağıdaki önermelerden hangisi bir dolaylı çıkarımdır?
A) Bütün insanlar ölümlüdür.
B) Bazı insanlar insandır.
C) Bütün bitkiler çiçek açar.
D) Bazı bitkiler yapraklıdır.
E) Bütün insanlar çalışkandır.
Aşağıdaki önermelerden hangileri zorunlu olarak doğrudur?
A) Bütün insanlar akıllıdır.
B) Bütün hayvanlar konuşabilir.
C) Bütün taşlar yerçekimine maruz kalır.
D) Bütün öğrenciler başarılı olur.
E) Bütün çiçekler kırmızıdır.
Aşağıdaki önermelerden hangisi olası olarak doğrudur?
A) Bütün insanlar mutludur.
B) Bütün hayvanlar zehirlidir.
C) Bütün taşlar beyazdır.
D) Bütün öğrenciler başarılı olur.
E) Bütün çiçekler güzeldir.
Aşağıdaki önermelerden hangisi eksik önermeli kıyastır?
A) Bütün insanlar akıllıdır.
B) Bütün hayvanlar konuşabilir.
C) Bütün taşlar yerçekimine maruz kalır.
D) Bütün öğrenciler başarılı olur.
E) Bütün çiçekler kırmızıdır.
Rönesans döneminde Aristoteles mantığının bilimsel yöntem için yetersiz kaldığı yönündeki eleştirilerden biri, kıyas yönteminin bilimsel çalışmalarda yetersiz kaldığı, yeni bir bilgi üretmediği eleştirisidir. Bu eleştiriye göre, kıyas yöntemi yalnızca bilinenleri tekrar eden bir yöntemdir. Bu eleştiriye göre, kıyas yönteminin bilimsel yöntem için yetersiz kalmasının nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
A) Kıyas yöntemi, deney ve gözleme dayanmamaktadır.
B) Kıyas yöntemi, yalnızca bilinenleri tekrar etmektedir.
C) Kıyas yöntemi, yeni bir bilgi üretememektedir.
D) Kıyas yöntemi, nesnel bir yöntem değildir.
E) Kıyas yöntemi, mantıksal bir yöntem değildir.
Kıyas yöntemi, öncülleri verilen bir önermeden yeni bir önerme çıkarma yöntemidir. Bu yöntemde, öncüllerin doğruluğu kabul edildiğinde, sonuç da doğru kabul edilir. Kıyas yöntemi, deney ve gözleme dayanmamaktadır. Ayrıca, yalnızca bilinenleri tekrar etmektedir. Kıyas yöntemi, yeni bir bilgi üretememektedir. Bu nedenle, kıyas yönteminin bilimsel yöntem için yetersiz kalmasının nedeni, yalnızca bilinenleri tekrar etmesidir.
19. yüzyılda mantığın yerini matematiğe bırakmasıyla başlayan çalışmalar, mantığın içerikten bağımsız yalnızca biçimsel bir düşünme olması gerektiğini ortaya koymuştur. Bu anlayışa göre, mantık, düşüncenin biçimini ve yapısını inceleyen bir bilimdir. Bu anlayışa göre, mantığın amacı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Düşüncenin doğruluğunu belirlemek
B) Düşüncenin içeriğini belirlemek
C) Düşüncenin biçimini ve yapısını belirlemek
D) Düşüncenin olgularla uyumunu belirlemek
E) Düşüncenin doğruluğunu ve olgularla uyumunu belirlemek
19. yüzyılda mantığın yerini matematiğe bırakmasıyla başlayan çalışmalar, mantığın içerikten bağımsız yalnızca biçimsel bir düşünme olması gerektiğini ortaya koymuştur. Bu anlayışa göre, mantığın amacı düşüncenin biçimini ve yapısını belirlemektir.
L. Wittgenstein, anlamsız önermeleri tanımlayarak mantık bilimine katkıda bulunmuştur. Ona göre iki türlü anlamsız önerme vardır: * Saçma yani mantıksal olarak kötü oluşturulmuş önerme anlamsız önermedir. * İçerikten yoksun önermeler anlamsızdır. Bu tanımlara göre, aşağıdakilerden hangisi anlamsız bir önermedir?
A) Yağmur yağıyor veya yağmur yağmıyor.
B) Yağmur bir ilk sayıdır.
C) Yağmur canlandırır.
D) İstanbul'un nüfusu 10 milyondan fazladır.
E) Dünya düzdür.
Yağmur yağıyor veya yağmıyor. önermesi, iki olasılığı da kapsayan bir önermedir. Bu nedenle, bu önerme içerikten yoksun değildir. İstanbul'un nüfusu 10 milyondan fazladır. önermesi, olgusal bir önermedir. Bu nedenle, bu önerme de içerikten yoksun değildir. Yağmur canlandırır. önermesi, mantıksal olarak kötü oluşturulmuş bir önermedir. Bu nedenle, bu önerme saçma bir önermedir. Dünya düzdür. önermesi, olgusal bir önermedir. Ancak, bu önermenin doğruluğu veya yanlışlığı henüz kesin olarak kanıtlanmamıştır. Bu nedenle, bu önerme de içerikten yoksun bir önermedir.
Aşağıdakilerden hangisi bir kavramın netliğini ifade eder?
A) Kavramın içeriği
B) Kavramın işaret ettiği nesneler ve varlıklar
C) Kavramın anlamı
D) Kavramın doğruluğu
E) Kavramın yanlışlığı
Bir kavramın netliği, o kavramın zihnimizdeki tasarımıdır. Kavramın netliğini bilmek, o kavramın ne olduğunu bilmek demektir. Kavramın neliği, kavramın içeriğini ifade eder.
Aşağıdakilerden hangisi bir kavramın kaplamı ifade eder?
A) Kavramın içeriği
B) Kavramın işaret ettiği nesneler ve varlıklar
C) Kavramın anlamı
D) Kavramın doğruluğu
E) Kavramın yanlışlığı
Bir kavramın kaplamı, o kavramın işaret ettiği nesneler ve varlıklardır. Kavramın kaplamı, kavramın ne kadar geniş olduğunu ifade eder.
Aşağıdakilerden hangisi "canlı" kavramının içlemindendir?
A) Canlıdır. B) Yeryüzünde yaşar.
C) Üreyebilir. D) Solunum yapar.
E) Beslenir.
"Canlı" kavramının içlemi, canlı varlıkların ortak özellikleridir. Bu özelliklerden biri de beslenmedir.
Cins, tür, ayrım, özgülük ve ilinti kavramlarından hangisi, bir varlığın başka varlıklardan ayıran temel özelliğini ifade eder?
A) Cins B) Tür C) Ayrım D) Özgülük E) İlinti
Cins, bir varlığın diğer varlıklarla birlikte bulunduğu sınıfı ifade eder. Tür, bir varlığın içinde bulunduğu sınıfın alt türüdür. Ayrım, iki tür arasındaki temel farkı ifade eder. Özgülük, bir türün zorunlu özelliğini ifade eder. İlinti, birçok türde ortaklaşa bulunan özelliği ifade eder.
Aşağıdaki kavramlardan hangisi bir ayrımdır?
A) Canlı B) Bitki C) Ağaç D) Yaprak E) Meyve
Bitki ve hayvan kavramları arasında bulunan temel fark, beslenme şeklidir. Bitkiler fotosentez yoluyla beslenirken, hayvanlar heterotroftur. Bu nedenle "beslenme şekli" bitki ve hayvan kavramları arasındaki bir ayrımdır.
Aşağıdaki tanımlamalardan hangisi tam bir tanımdır?
A) Kedi, dört ayaklı bir hayvandır.
B) Kuş, tatlı bir hayvandır.
C) Güzellik, hoşlanma duygusu uyandıran niteliktir.
D) Ekonomi, üretim, tüketim, dağıtım ve ticaretten oluşan insan etkinliğidir.
E) Uzun boylu, boyu 1.80 metrenin üzerinde olan insandır.
"Kedi, dört ayaklı bir hayvandır" tanımı, kedilerin tüm fertlerini içine almadığı için tam bir tanım değildir. Çünkü dört ayaklı diğer hayvanlar da bu tanımın içine girmektedir. "Güzellik, hoşlanma duygusu uyandıran niteliktir" tanımı da açık bir tanım değildir. Çünkü "hoşlanma duygusu"nun ne olduğu açık ve net değildir. "Ekonomi, üretim, tüketim, dağıtım ve ticaretten oluşan insan etkinliğidir" tanımı da kısır döngüye yol açmaktadır. Çünkü "ticaret" kavramı da "ekonomi" kavramının içinde yer almaktadır. "Uzun boylu, boyu 1.80 metrenin üzerinde olan insandır" tanımı ise tam bir tanımdır. Çünkü bu tanım, uzun boylu insanların tüm fertlerini içine almaktadır.
Aşağıdakilerden hangisi tanımlanamaz?
A) Güzellik B) Duygu C) Varlık D) İnsan E) Akıllı
Güzellik, öznel bir kavramdır. Bu nedenle, güzellik tanımlanamaz.
Bütün masallar hayal ürünüdür. önermesinin karşıtı hangisidir?
A) Hiçbir masal hayal ürünü değildir.
B) Bazı masallar hayal ürünü değildir.
C) Bazı masallar hayal ürünü değildir.
D) Bütün masallar hayal ürünü değildir.
E) Hiçbir masal hayal ürünü değildir.
Bütün önermenin niteliği olumludur. Bu nedenle niteliğini değiştirmek için yükleme "değil" edatı getirilerek olumsuz yapılır.
Tümel olumlu bir önerme ile tikel olumlu bir önerme arasında ne tür bir ilişki vardır?
A) Eşdeğerlik B) Altıklık
C) Üst karşıtlık D) Çelişkilik
E) Hiç biri
Tümel olumlu bir önerme, tüm evrende bulunan bir kavramın varlığını ifade eder. Tikel olumlu bir önerme ise evrende belirli bir sayıda bulunan bir kavramın varlığını ifade eder. Bu nedenle, tümel olumlu bir önerme ile tikel olumlu bir önerme arasında eşdeğerlik ilişkisi vardır.
Tümel olumsuz bir önerme ile tikel olumsuz bir önerme arasında ne tür bir ilişki vardır?
A) Eşdeğerlik B) Altıklık
C) Üst karşıtlık D) Çelişkilik
E) Hiç biri
Tümel olumsuz bir önerme, tüm evrende bulunan bir kavramın varlığını reddeder. Tikel olumsuz bir önerme ise evrende belirli bir sayıda bulunan bir kavramın varlığını reddeder. Bu nedenle, tümel olumsuz bir önerme ile tikel olumsuz bir önerme arasında üst karşıtlık ilişkisi vardır.
Aşağıdaki önermelerden hangisi tikel olumsuzdur?
A) Bütün insanlar ölümlüdür. B) Hiçbir insan ölümlüdür.
C) Bazı insanlar ölümlüdür. D) Bazı insanlar ölümsüzdür.
E) Hiçbir insan ölümsüzdür.
Tikel olumsuz önermeler, evrende belirli bir sayıda bulunan bir kavramın varlığını reddeden önermelerdir. Bu nedenle, "Bazı insanlar ölümlüdür." önermesi tikel olumsuz bir önermedir.
Aşağıdaki önermelerden hangisi tümel olumlu bir önermedir?
A) Bazı insanlar çalışkandır.
B) Hiçbir kedi balık değildir.
C) Bütün çiçekler güzeldir.
D) Bazı kitaplar kalındır.
E) Hiçbir sayı tek değildir.
Tümel olumlu önerme, tüm varlıkları kapsayan ve olumlu bir yargı bildiren önermedir. Bu seçenekte "bütün" sözcüğü kullanıldığı için ve yargı olumlu olduğu için doğru cevap (C) seçeneğidir.
Aşağıdaki önermelerden hangisi bir kıyastır?
A) Bütün insanlar ölümlüdür.
B) Bazı insanlar insandır.
C) Bütün bitkiler çiçek açar.
D) Bazı bitkiler yapraklıdır.
E) Bütün insanlar çalışkandır.
Kıyas, iki öncül ve bir sonuç olmak üzere üç önermeden oluşur. Bu seçenekte sadece iki önerme olduğu için doğru cevap (B) seçeneğidir.
Aşağıdaki önermelerden hangisi bir dolaylı çıkarımdır?
A) Bütün insanlar ölümlüdür.
B) Bazı insanlar insandır.
C) Bütün bitkiler çiçek açar.
D) Bazı bitkiler yapraklıdır.
E) Bütün insanlar çalışkandır.
Aşağıdaki önermelerden hangisi bir dolaylı çıkarımdır? A) Bütün insanlar ölümlüdür. B) Bazı insanlar insandır. C) Bütün bitkiler çiçek açar. D) Bazı bitkiler yapraklıdır. E) Bütün insanlar çalışkandır. Cevap: E) Bütün insanlar çalışkandır. Dolaylı çıkarım, en az iki öncül ve bir sonuç olmak üzere üç önermeden oluşur. Bu seçenekte üç önerme olduğu için doğru cevap (E) seçeneğidir. önermelerden hangisi bir dolaylı çıkarımdır? A) Bütün insanlar ölümlüdür. B) Bazı insanlar insandır. C) Bütün bitkiler çiçek açar. D) Bazı bitkiler yapraklıdır. E) Bütün insanlar çalışkandır. Cevap: E) Bütün insanlar çalışkandır. Dolaylı çıkarım, en az iki öncül ve bir sonuç olmak üzere üç önermeden oluşur. Bu seçenekte üç önerme olduğu için doğru cevap (E) seçeneğidir.
Aşağıdaki önermelerden hangileri zorunlu olarak doğrudur?
A) Bütün insanlar akıllıdır.
B) Bütün hayvanlar konuşabilir.
C) Bütün taşlar yerçekimine maruz kalır.
D) Bütün öğrenciler başarılı olur.
E) Bütün çiçekler kırmızıdır.
A önerme tümel olumlu önermedir. Tümel olumlu önermelerin doğruluğu için öncüllerde yer alan tüm önermeleri doğru olması gerekir. Bu durumda A önerme tüm öncülleri doğru olduğu için zorunlu olarak doğrudur.
Aşağıdaki önermelerden hangisi olası olarak doğrudur?
A) Bütün insanlar mutludur.
B) Bütün hayvanlar zehirlidir.
C) Bütün taşlar beyazdır.
D) Bütün öğrenciler başarılı olur.
E) Bütün çiçekler güzeldir.
D önerme tümel olumlu önermedir. Tümel olumlu önermelerin doğruluğu için öncüllerde yer alan tüm önermeleri doğru olması gerekir. Ancak bu önerme tüm öncülleri doğru olsa bile, tüm öğrencilerin başarılı olması mümkün olmayabilir. Bu nedenle D önerme olası olarak doğrudur.
Aşağıdaki önermelerden hangisi eksik önermeli kıyastır?
A) Bütün insanlar akıllıdır.
B) Bütün hayvanlar konuşabilir.
C) Bütün taşlar yerçekimine maruz kalır.
D) Bütün öğrenciler başarılı olur.
E) Bütün çiçekler kırmızıdır.
E önerme eksik önermeli kıyastır. Eksik önermeli kıyaslar, basit önermelerden kurulu kıyaslardır. Ancak bu önermelerden herhangi birinin gizli olması durumunda eksik önermeli kıyas olurlar. Bu durumda E önermede "bütün" sözcüğü gizlidir.
12.1.3.2. Mantıkta kıyas yöntemini açıklar.
12.1.3.3. Mantığın amacını açıklar.
12.1.3.4. Anlamsız önermelerin özelliklerini açıklar.
* Kavram ve terim kavramlarını açıklar. * Kavramların neliği, gerçekliği ve kimliğini açıklar.
* Kavram ve terim kavramlarını açıklar. * Kavramların neliği, gerçekliği ve kimliğini açıklar.
* Kavram ve terim kavramlarını açıklar. * Kavramların neliği, gerçekliği ve kimliğini açıklar.
Beş tümel kavramını açıklar.
Ayrım kavramını açıklar.
* Tanımın özelliklerini açıklar.
* Tanımlanamayan kavramları açıklar.
Önermelerin niteliklerini değiştirmeyi bilir.
* Karşı olum ilişkilerini açıklar.
* Karşı olum ilişkilerini açıklar.
* Önermelerin türlerini ayırt eder.
Tümel olumlu önermeler.
Kıyaslar.
Dolaylı çıkarım.
Önermelerin doğruluk değerleri arasındaki ilişkileri açıklar.
Önermelerin doğruluk değerleri arasındaki ilişkileri açıklar.
Kıyaslanmaları açıklar.
etiketlerini kapsamaktadır.Değerli öğretmenlerimiz, isterseniz sistemimizde kayıtlı binlerce sorudan 12.Sınıf Mantık dersi için sınav-yazılı hazırlama robotu ile ücretsiz olarak beş dakika içerisinde istediğiniz soru sayısında, soru tipinde ve zorluk derecesinde sınav oluşturabilirsiniz. Yazılı robotu için Sınav Robotu tıklayın.