10.Sınıf Tarih 2.Dönem 2.Yazılı

Cevap: Osmanlı Vakıf Sistemi, Osmanlı İmparatorluğu'nda sosyal yardım ve ekonomik faaliyetleri düzenlemek amacıyla kurulmuş bir kurumdur. Bu sistem, camiler, medreseler, kütüphaneler, hastaneler, fakirhaneler gibi birçok hayır kurumunu içermekteydi.

Cevap anahtarı A olan bu soruda, Osmanlı ekonomisindeki loncaların yeri hakkında sorulmaktadır. Loncalar, Osmanlı ekonomisinde zanaatkarlar arasındaki ticari faaliyetleri düzenleyen önemli kurumlardı. Loncalar, üyelerinin mesleklerini icra etmeleri için gerekli koşulları sağlayarak, ürünlerinin kalitesini ve fiyatlarını belirleyerek ticarette istikrarı sağlamaya çalışırdılar. Ayrıca, loncaların kendi içlerinde birçok sosyal ve kültürel faaliyetleri de vardı.

Bu sorunun cevap anahtarı "Zanaatkarların faaliyetlerini düzenlemek"tir. Loncalar, aynı zanaatı icra eden zanaatkarları bir araya getirerek, üretim standartlarını belirlemek, kaliteyi artırmak, fiyatları düzenlemek ve ticari faaliyetleri düzenlemek gibi amaçlarla kurulmuştur.

Bu sorunun cevap anahtarı "A) Esnafı düzenlemesi ve üretimi denetlemesi açısından olumlu etkileri olmuştur." şeklindedir. Loncalar, Osmanlı döneminde el sanatlarının ve zanaatların yapıldığı yerlerdi ve bu loncalar esnafı düzenleyerek üretimi denetlemek ve kaliteyi artırmak gibi olumlu etkilere sahipti. Bununla birlikte, loncaların ayrıcalıklı bir konuma sahip olması ve ticaretin serbest bırakılmasını engellemesi gibi olumsuz etkileri de olabilir.

Bu sorunun cevap anahtarı C seçeneğidir. Lonca teşkilatı üyeleri arasında hem zanaatkarlar hem de tüccarlar bulunmaktadır. Loncalar genellikle belirli bir zanaat veya ticaret dalında uzmanlaşmış kişilerin bir araya gelmesiyle oluşur ve üyelik sınırları belirlidir. Lonca teşkilatı, üyelerinin mesleklerinin standartlarını belirleyerek, üretim ve satışın düzenlenmesinde ve meslektaşlarının haklarının korunmasında önemli bir rol oynamıştır.

Cevap Anahtarı: C. Osmanlı Vakıf Sistemi, sosyal ve kültürel alanlarda faaliyet gösteren bir sistemdir. Bu sistem, hayırseverler tarafından kurulan vakıfların toplumsal ihtiyaçları karşılamak, sosyal yardım yapmak, eğitim ve kültür faaliyetleri gibi alanlarda faaliyet göstermek amacıyla oluşturulmuştur. Osmanlı'da vakıflar, devletin sosyal yardım işlevlerini de üstlenmiştir.

Cevap Anahtarı: B) Halkın ihtiyaçlarını karşılamak için. Osmanlı Vakıf Sistemi, sosyal bir yardımlaşma ve dayanışma sistemi olarak kurulmuştur. Vakıflar, halkın ihtiyaçlarını karşılamak, yoksullara yardım etmek, eğitim ve kültürel faaliyetlere destek olmak gibi amaçlarla kurulmuştur.

Cevap: C) Yurtluk ve mülk haklarına göre. Osmanlı toprak mülkiyeti, yurtluk ve mülk haklarına göre düzenlenirdi. Yurtluk toprakları, askeri personel ve diğer hizmetliler için ayrılırken, mülk toprakları ise sivil halkın mülkiyetindeydi. Bu sistemde, toprakların mülkiyeti ve kullanımı, devletin kontrolü altında kalırdı.

Cevap anahtarı B şıkkıdır. Osmanlı'da tarımsal üretim genellikle küçük ölçekli aile işletmeleri tarafından yapılmaktaydı. Aileler kendi tarlalarını işleyerek geçimlerini sağlıyorlardı.

Bu sorunun doğru cevabı C seçeneği olan "Aile bireyleri aynı odada yaşardı"dır. Osmanlı toplumunda aile hayatı oldukça önemliydi ve genellikle çekirdek aile yapısıyla yaşanırdı. Evlerde genişçe bir salon ve yanında da diğer odalar yer alırdı. Aile bireyleri genellikle aynı odada yaşarlardı ve geniş aile yapısı yaygındı.

Soru, Osmanlı Devleti'nde günlük yaşamda giyilen "entari"nin ne olduğunu sormaktadır. "Entari", Osmanlı toplumunda kadınların giydiği, uzun ve düz bir elbisedir. Bu elbise genellikle kalın kumaştan yapılır ve bel kısmında kuşakla sıkıca bağlanarak giyilir. Osmanlı kadınlarının günlük hayatında sıkça giydiği bir kıyafettir.

Cevap anahtarı B şıkkı olan topçu birlikleri olan bu soruda, Osmanlı Devleti'nin 16. yüzyılda Avrupa devletleriyle yaptığı savaşlarda en önemli silahının topçu birlikleri olduğu belirtiliyor. Osmanlı Devleti'nin topçu birlikleri, teknolojik olarak çağdaş Avrupa ordularıyla rekabet edebilecek düzeydeydi ve Osmanlı ordularının zaferlerinde önemli bir rol oynadı.

Cevap anahtarı "C) Osmanlı Devleti'nin Şii İran'a karşı sünni bir güç olarak yer edinmek istemesi" olan bu soru, Osmanlı Devleti'nin İran'la olan savaşlarının nedenini sormaktadır. Osmanlı Devleti'nin İran'la olan savaşları, tarihi süreç içinde çeşitli sebeplere dayanmaktadır. Ancak, 16. yüzyılda gerçekleşen savaşların temel nedeni, Osmanlı Devleti'nin İran'ı Şii bir güç olarak görmesi ve kendisini Sünni bir güç olarak yer edinmek istemesidir. Bu süreçte, Osmanlı Devleti'nin askeri, siyasi ve kültürel nedenlerle İran'la olan mücadelesi devam etmiştir.

Cevap anahtarı B şıkkı olan "Dokumacılık ve cam işleri"dir. Osmanlı Devleti'nde dokumacılık ve cam işleri gibi el sanatları daha yaygın olarak uygulanıyordu. Bu zanaatlar, Osmanlı ekonomisinde önemli bir yer tutuyor ve uluslararası ticarette de büyük bir rol oynuyordu. Osmanlı dönemi cam işleri, dünya genelinde ün kazanmıştı ve bugün de birçok müzede sergilenmektedir.

Cevap anahtarı B'dir, yani Osmanlı Devleti'nde kültür faaliyetleri dinî bilinçlendirme amacıyla gerçekleştiriliyordu. Osmanlı Devleti, İslam dininin etkisi altında gelişmiş bir devlet olduğu için dinî bilinçlendirme, halkın İslamiyet'i doğru bir şekilde anlaması ve uygulaması açısından önemliydi. Bu nedenle kültür faaliyetleri genellikle dini içerikliydi ve camilerde, medreselerde, tekkelerde gerçekleştiriliyordu. Bu faaliyetler aracılığıyla halkın İslamiyet'e olan bağlılığı artırılırken aynı zamanda devletin de İslamiyet'in öğretileri doğrultusunda yönetilmesi hedefleniyordu.

Cevap anahtarı D seçeneği yani Karacaoğlan'dır. Karacaoğlan, Osmanlı döneminde yaşamış Türk halk ozanıdır ve Türk halk şiirinin en önemli temsilcilerinden biridir. Eserleri genellikle aşk, doğa ve toplumsal konuları işler. Karacaoğlan'ın şiirleri halk arasında çok sevilir ve günümüzde de hala söylenmektedir.

Evliya Çelebi, Osmanlı döneminde yaşamış ve 17. yüzyılda seyahatnamesi ile tanınan bir yazar ve gezgin olarak bilinir. En önemli eseri Seyahatname'dir ve bu eserde Osmanlı İmparatorluğu'nun birçok yerini gezip gördüğü deneyimlerini anlatmaktadır. Seyahatname, Osmanlı tarihi ve kültürü hakkında önemli bir kaynak olarak kabul edilir.

Bu sorunun cevap anahtarı "A) Divan şiiri" dir. Nef'i, 17. yüzyılda yaşamış ve Osmanlı edebiyatında Divan şiiri tarzında eserler vermiş önemli bir şairdir. Kendisi, özellikle aşk ve tabiat temalarını işleyen şiirleriyle tanınmaktadır

Cevap anahtarı B şıkkı olan "Devletin resmi gazetesi"dir. Osmanlı Devleti'nde kanunlar, padişahların buyrukları, fermanlar, teşkilat nizamnameleri gibi resmi metinlerin yayınlandığı gazete "Takvim-i Vekayi"dir. Bu gazete, Osmanlı Devleti'nin modernleşme döneminde Avrupa'daki gazetelerin etkisiyle kurulmuştur. Kanunname ise kanunların yazılı olduğu kitaplardır ve genellikle fermanlarla birlikte yayınlanırlar.

Sorunun cevap anahtarı "Sadrazam, defterdar, kazasker gibi memurların yer aldığı divan-ı hümayun ile örgütlenmiştir." şeklindedir. Osmanlı Devleti'nde merkezi yönetim, padişahın başkanlığında divan-ı hümayun adı verilen bir meclis tarafından yürütülmüştür. Bu mecliste sadrazam, defterdar, kazasker ve şeyhülislam gibi üyeler yer almıştır. Divan-ı hümayun, yargı, maliye ve askeri işlerin yanı sıra devlet politikalarının belirlendiği bir organ olarak görev yapmıştır.

Cevap anahtarı B şıkkıdır. Osmanlı İmparatorluğu'nda sözlü kültür, tarihsel olayların, toplumsal geleneklerin, hikayelerin ve efsanelerin aktarılmasında önemli bir rol oynamıştır. Sözlü kültür, halkın kültürel birikimini kuşaktan kuşağa aktararak, Osmanlı toplumunun kimliğinin korunmasına katkıda bulunmuştur.

Cevap anahtarı "B) Orta dönemlerde" olan bu soruda, Osmanlı İmparatorluğu'nda yazılı kültürün gelişmesi, genel olarak 16. ve 17. yüzyıllar arasındaki dönemde hızlanmıştır. Bu dönemde matbaanın icadı, Osmanlı Devleti'nde de yaygınlaşmış ve eserlerin basımı kolaylaşmıştır. Bunun yanı sıra, devletin idari yapısında da yazılı belgelerin kullanımı artmıştır.