Engelsiz hayat teknolojileri, engelli bireylerin günlük yaşamlarını kolaylaştırmak ve daha bağımsız hale getirmek için tasarlanmış teknolojik ürünler ve sistemlerdir.
Bu ünitede, öğrenciler özel gereksinimli bireylere yaşama kolaylığı sağlayan teknolojiler hakkında bilgilendirilecek ve bu konuda farkındalık oluşturulacaktır. Ayrıca, yardımseverlik, sorumluluk ve empati gibi değerler üzerinde durulacaktır.
Engellilik, doğuştan veya sonradan herhangi bir nedenle bedensel, zihinsel, ruhsal, duyusal ve sosyal yeteneklerini çeşitli derecelerde kaybetmesi nedeniyle normal yaşamın gereklerine uyamama durumunda olup, bağımsız hareket edebilmesi için yapılarda ve açık alanlarda özel fiziki düzenlemelere gereksinim duyan kişidir.
Engelliler, TÜİK'e göre görme engelli, işitme engelli, konuşma engelli, ortopedik engelli, zihinsel engelli ve diğer engelliler olarak sınıflandırılmaktadır.
Evrensel tasarım, mekânların, ürünlerin ve hizmetlerin, farklı yaş, boyut, cinsiyet, ilgi ve becerilere sahip olan farklı insan grupları tarafından eşit, erişilebilir ve kullanılabilir bir şekilde tasarlanması olarak ifade edilebilir.
Evrensel tasarımın hedefi: Hayatı paylaşan kişilerin yaşlanma, hastalık gibi sebeplerle, belli ölçüde sınırlılıkları olduğunu varsayarak (Dostoğlu vd., 2009) özel tasarım ve uyarlamalara gerek duymaksızın potansiyel maksimum sayıdaki insan tarafından kullanılabilecek çevre ve ürünler tasarlamaktır.
Evrensel tasarıma ilişkin örnekler aşağıdaki gibidir:
| Engel Türü | Evrensel Tasarım Örneği |
|---|---|
| Görme Engelli | Yaya geçitlerinde sesli uyarı sistemleri |
| İşitme Engelli | Televizyonlarda altyazı seçeneği |
| Konuşma Engelli | Konuşma terapisi hizmetleri |
| Ortopedik Engelli | Engelli rampaları ve asansörler |
| Zihinsel Engelli | Özel eğitim okulları ve merkezleri |
Engelliler için geliştirilen teknolojik çözümler, onların günlük yaşamlarını kolaylaştırmayı ve daha bağımsız olmalarını sağlamayı amaçlamaktadır. Bu çözümler arasında şunlar yer almaktadır:
Evrensel tasarım ve engelliler için teknolojik çözümler, engelli bireylerin yaşam kalitesini artırmak ve onları toplumun aktif bir parçası haline getirmek için büyük önem taşımaktadır. Bu konuda farkındalık yaratmak ve gerekli düzenlemeleri yapmak, herkesin sorumluluğudur.
3 Aralık Dünya Engelliler Günü İçin Sakarya Valiliği Tarafından Hazırlanan Kamu Spotu 5378 Sayılı Özürlüler YasasıEvrensel tasarım, ürünlerin ve ortamların mümkün olan en yüksek ölçüde her yaş ve yetenekten kişiler tarafınca kullanılabilir olmasıdır.
Evrensel tasarım, kullanıcıların ihtiyaçlarını ve yeteneklerini göz önünde bulundurarak, herkesin kullanabileceği ürünler ve ortamlar tasarlama yaklaşımıdır.
Videolar Diğer KaynaklarEvrensel tasarım, engelli bireylerin günlük hayatlarını kolaylaştırmak ve onların bağımsızlığını desteklemek için yapılan tasarımların bütünüdür. Evrensel tasarım, engelli bireylerin ihtiyaçlarını göz önünde bulundurarak, herkes tarafından kullanılabilen ve erişilebilir ürünler, hizmetler ve ortamlar yaratmayı hedefler.
Evrensel tasarım, engelli bireylerin hayatlarını daha kolay hale getirmek ve onların bağımsızlığını desteklemek için önemli bir adımdır. Evrensel tasarım ilkelerinin uygulandığı kentler ve mekanlar, engelli bireylerin sosyal hayata katılımlarını kolaylaştırır ve onların yaşam kalitelerini artırır.
Evrensel Tasarım ve Engellilerin Hayatını Kolaylaştırma Milli Eğitim Bakanlığı - Evrensel Tasarım ve Erişilebilirlik ```Engelsiz hayat teknolojileri, engelli bireylerin günlük yaşamlarını kolaylaştırmak ve daha bağımsız hale getirmek için tasarlanmış teknolojik ürünler ve sistemlerdir.
Engelli bireylerin toplu taşıma araçlarına erişimini kolaylaştırmak için çeşitli düzenlemeler yapılabilir. Örneğin, otobüs duraklarına rampa ve asansörler eklenebilir, otobüslerde tekerlekli sandalye kullanıcıları için özel alanlar oluşturulabilir ve engelli bireylere özel otobüs hatları kurulabilir.
Tekerlekli sandalye kullanıcılarının otobüslere binmeleri için özel düzenlemeler yapılması gerekir. Örneğin, otobüsün yere yakın olması, otobüste tekerlekli sandalye kullanıcıları için özel bir alan bulunması ve şoförün tekerlekli sandalye kullanıcısına yardım etmesi gerekir.
Braille alfabesi, görme engelli bireylerin metinleri okuyabilmelerini ve yazabilmelerini sağlamak amacıyla geliştirilmiştir. Bir dikdörtgen üzerinde yer alan altı noktadan oluşan grup çıkıntı kombinasyonu bir karakteri temsil eder. Bu kombinasyonlar ardı ardına geldiğinde kelimeler oluşur.
Özellikle hizmet tasarımlarının etkinliğinin artması açısından işaret dili ile iletişim önemlidir. Milli Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü, işaret dillerinin işitme engellilerin bir arada etkileşim içinde bulunduğu her durumda kendiliğinden doğal olarak gelişmekte olduğunu ve kültürel aktarım yoluyla nesilden nesile geçtiğini belirtmektedir.
Engellilerin hayatlarını kolaylaştırmak üzere yukarıda bir kısmı sayılan düzenlemelere ilave olarak gelişen teknolojik imkânlar ve bu konudaki farkındalık çalışmaları sonucu spesifik engelleri çözmeyi hedefleyen teknolojik ürünler geliştirilmektedir.
Engelsiz hayat teknolojileri, engelli bireylerin günlük yaşamlarını kolaylaştırmak ve daha bağımsız hale getirmek için önemli bir araçtır. Bu teknolojiler sayesinde engelli bireyler daha aktif bir şekilde topluma katılabilir ve daha kaliteli bir yaşam sürer.
Teknolojik gelişmeler, engelli bireylerin hayatını kolaylaştırmak için birçok imkân sunmaktadır. Bu teknolojiler arasında akıllı bastonlar, biyonik protezler, işitme engelliler için özel olarak tasarlanmış kıyafetler ve hayvanlar için geliştirilen yürüme destek sistemleri yer almaktadır.
Görsel 26'da gösterilen akıllı baston, ultrasonik dalgaları kullanarak engellinin önündeki engeli daha önceden ve güvenli bir şekilde tespit edebilmesini sağlamaktadır. Bu sayede, engelli birey daha güvenli bir şekilde hareket edebilir ve çevresini daha iyi algılayabilir.
Görsel 27'de gösterilen biyonik protez, kendiliğinden parametre ayarı yaparak kullanıcılara uygun hale getirebilmekte ve yürüyüş hızına göre otomatik olarak kendini ayarlayabilmektedir.
Görsel 28'de gösterilen Liftware isimli kaşık, Parkinson hastalarının el titremelerini tespit edip tersi yönde hareket ederek kaşığın sabit kalmasını sağlamaktadır. Bu sayede, Parkinson hastaları kaşıktaki yiyeceği dökmeden yemek yiyebilirler.
Görsel 29'da gösterilen Sound Shirt isimli kıyafet, işitme engelli bireyin müziği hissetmesine olanak tanımaktadır. Bu kıyafet, ortamda çalınan müziğin içerisindeki farklı çalgı aleti ve frekanslara göre vücudun farklı bölgelerine, farklı ritimlerle titreşimler vermektedir. Bu sayede, işitme engelli birey müziğin duygusunu hissedebilir.
Görsel 30 ve 31'de gösterilen yürüme destek sistemleri, çeşitli nedenlerle yürüme yetisini kaybeden hayvanların yürümesini sağlamaktadır.
Yukarıdaki örneklerden de görülebileceği üzere, teknoloji engelli bireylerin hayatını kolaylaştırmak için birçok imkân sunmaktadır. Bu imkânlar, engelli bireylerin daha bağımsız ve daha kaliteli bir hayat sürmesine yardımcı olmaktadır.