4.Sınıf İnsan Hakları, Yurttaşlık Ve Demokrasi Dersi (1. Üni̇te: İnsan Olmak) Özeti

4.Sınıf İnsan Hakları, Yurttaşlık ve Demokrasi Dersi (1. ÜNİTE: İNSAN OLMAK) Özeti

İnsan Olmak

İnsan, diğer canlılar gibi çoğalır, solunum yapar, beslenir, büyür, hareket eder, yaşlanır ve ölür. Ancak insanı diğer canlılardan ayıran özellikler de vardır.

İnsanı Diğer Canlılardan Ayıran Özellikler

Düşünen bir canlıdır.
Anlar, akıl yürütür ve uygun çıkarımlarda bulunur.
Araç gereç yapar, bunları kullanıp geliştirir. Teknoloji üretir.
Konuşur, sorgular ve fikir üretir.
Bilgi ve beceriler edinir, bunları diğer insanlara öğretir.
Karşılaştığı sorunlara çözümler üretir.

İnsan Sosyal Bir Canlıdır

Diğer insanlarla bir arada yaşama, sevme, sevilme, kabul görme gibi ihti- yaçlar duyar.
Korunma, barınma ve kurallara uyma gibi gereksinimlerini karşılamak ister.
Kültürel değerler üretir.

İnsan Duyguları Olan Bir Canlıdır

Mutluluk, neşe ve üzüntü gibi duygulara sahiptir.
Sanat, estetik gibi değerler üretir.

Temel Haklarımız

Her insanın doğuştan gelen hakları vardır. Başkalarının yaşama şekline müdahale etmeden kendi yaşamımıza yön verme özgürlüğüne "hak" denir. Haklarımız devlet tarafından anayasayla güvence altına alınmıştır. Bu yüzden bunlar temel hak olarak nitelendirilir. Temel haklarımızın özellikleri: vazgeçilmez, devredilmez ve dokunulmaz olmasıdır. Bu haklar insan onurunu güvence altına alır.

Temel haklara sahip olmanın hiçbir şartı ve sınırlaması yoktur. Tüm insanlar herhangi bir ayrım (din, dil, ırk, cinsiyet, yurttaşlık vb.) gözetilmeksizin yalnızca insan oldukları için temel haklara sahiptir.

Çocuk Hakları

Çocuklar bedensel ve zihinsel bakımdan özel güvence ve korunmaya ihtiyaç duyarlar. Bu nedenle, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu 20 Kasım 1989’da Çocuk Haklarına Dair Sözleşme’yi kabul etmiştir. Bu sözleşmeye göre on sekiz yaşına kadar her insan çocuk kabul edilir ve aşağıda belirtilen çocuk haklarına sahiptir.

Devletimiz de sözleşmeyi imzalayan taraf ülkelerden biridir.

Yaşama, Gelişme ve Vatandaşlık Hakkı
Can, Mal ve Beden Dokunulmazlığı Hakkı
İstismar ve İhmalden Korunma Hakkı
Sağlık Hakkı
Eğitim Hakkı
Oyun Hakkı
Dinlenme Hakkı
Katılım Hakkı

Çocukluk ve Yetişkinlik

İnsan hayatı bebeklik, çocukluk, gençlik, yetişkinlik ve yaşlılık dönemlerinden oluşur. Hak, özgürlük, sorumluluk ve görevlerimiz yaşadığımız bu dönemlere göre farklılık gösterir.

Yetişkin bir insan kendi kararlarını alabilir ve temel ihtiyaçlarını karşılayabilir. Ancak çocuklar bazı konu- larda yetişkinlerin desteğine ve yardımına ihtiyaç duyarlar.

Çocuklar aileleri ile ilgili kararlar alınırken fikirlerini söyleme hakkına sahiptir.

https://www.youtube.com/watch?v=047MURiJVm8

İnsan Hakları

İnsan Hakları, insanın doğuştan sahip olduğu ve hiçbir koşulda elinden alınamayan temel hak ve özgürlüklerdir. Bu haklar, insanın insan olmaktan kaynaklanan onurunu ve değerini korumak için vardır. Ayrıca, insanların birbirleriyle uyum içinde yaşamalarını sağlamak için de önemlidir.

İnsan Haklarının Özellikleri

Doğuştan gelir.
Vazgeçilemezdir.
Evrenseldir.
Bölünmezdir.
Karşılıklıdır.

Temel İnsan Hakları

Hak	Açıklama
Yaşama hakkı	Her insanın yaşama hakkı vardır. Hiçbir kimse keyfi olarak öldürülemez.
Özgürlük hakkı	Her insanın düşünce, ifade, din ve inanç özgürlüğü hakkı vardır. Ayrıca, her insanın kişiliğine ve malına saygı duyulma hakkı vardır.
Eşitlik hakkı	Her insan ırk, renk, cinsiyet, dil, din, siyasi görüş ve diğer sebeplerle ayrımcılığa uğramaksızın eşit haklara sahiptir.
Adalet hakkı	Her insan adil yargılanma hakkına sahiptir. Hiçbir kimse suçsuz yere cezalandırılamaz.
Sosyal güvenlik hakkı	Her insan sosyal güvenlik hakkına sahiptir. Bu hak, çalışma hakkını, sağlık hakkını, eğitim hakkını ve sosyal yardım hakkını içerir.

Sonuç

İnsan Hakları, insanların özgür, onurlu ve eşit bir şekilde yaşamaları için olmazsa olmazdır. Bu haklar, devletler tarafından güvence altına alınmalıdır. Herkesin insan haklarına saygı duyması ve bu hakları korumak için çalışması gerekir.