Lise Coğrafya 2.Dönem 2.Yazılı Soruları - 9.Sınıflar

Bu sorunun cevap anahtarı "C) Kıyı kayalıkları" dır. Dalga erozyonu, kıyı kayalıklarının aşındırılmasına neden olabilir ve bu da deniz kenarında çeşitli kaya şekillerinin oluşmasına yol açabilir. Örneğin, kıyı kayalıklarının aşındırılması sonucu oluşan mağaralar, kaya kemerleri ve sütunlar gibi yer şekilleri, dalga erozyonunun bir sonucu olarak ortaya çıkabilir.

Cevap anahtarı: B) Deltalar. Akarsular, taşıdıkları malzemeleri denize ulaştırdıklarında, bu malzemeler deniz suları tarafından taşınarak ve biriktirilerek deltalar oluşturabilirler. Deltalar, akarsuların ağzında oluşan üçgen şekilli alanlardır ve deniz sularıyla akarsu sularının karışması sonucu oluşurlar. Deltalar, kum, çakıl, silt gibi malzemelerin deniz suyu tarafından taşınması ve biriktirilmesiyle oluşan verimli topraklar olarak da bilinirler.

Bu sorunun cevap anahtarı B seçeneği olan "Kıyı kumulları"dır. Rüzgarın etkisiyle taşınan kumlar, kıyı bölgelerinde biriktikçe kumullar oluşabilir. Bu kumullar, kıyı çizgisinden birkaç yüz metre içeride veya denizin içinde oluşabilirler. Bu süreç, rüzgar erozyonunun bir sonucu olarak gerçekleşir ve kumların rüzgar tarafından taşınması ile başlar. Bu süreç kıyı morfolojisine önemli bir katkı sağlar ve kıyı ekosistemlerinde önemli bir rol oynar.

Cevap anahtarı: E) Antarktik bölge. Buzul kaynaklı yer şekilleri, genellikle soğuk iklimlerde ve yüksek enlemlerde oluşur. Antarktika, dünyanın en büyük buz tabakalarından birine sahip olan ve buzul kaynaklı yer şekilleri açısından zengin olan bir bölgedir. Buzulların erimesiyle oluşan vadiler, göller, boşluklar ve set gölleri gibi yer şekilleri, Antarktik bölgede daha yaygın olarak görülür.

Cevap anahtarı: A) Kanyonlar. Buzul erimeleri sonucu ortaya çıkan akarsular, yüksek dağlık bölgelerdeki kayaçları aşındırarak derin kanyonların oluşumuna neden olabilirler. Akarsuların oluşturduğu bu kanyonlar, zamanla turistik açıdan da önemli yerler haline gelebilirler.

Bu sorunun cevabı E'dir, çünkü Ria kıyıları, denizlerin yükselmesiyle oluşan ve dağların deniz kıyısında bulunduğu yerlerde sıklıkla görülen bir kıyı şeklidir ve karstik süreçlerle ilgili değildirler. Karstik süreçler, çözünebilir kayaçların sular tarafından eritilmesi ve boşlukların oluşması sonucu oluşan bir doğal süreçtir. Sarkıt, stalaktit, stalagmit ve traverten terasları ise bu süreçlerin sonucunda oluşabilen kayaç oluşumlarıdır.

Cevap anahtarı D seçeneğidir. Lapiez, tufa, traverten ve polje karstik yer şekillerinden bazılarıdır, ancak kanyon bir karstik yer şekli değildir. Karstik yer şekilleri, kalker gibi sulu çözünür kayaların erozyonu sonucu oluşan yer şekilleridir.

Sorunun cevap anahtarı "C) Kanyon" dir. Akarsuların yataklarında derinlemesine aşındırma sonucu oluşan, dik duvarlı, uzun ve dar vadilere kanyon denir. Kanyonlar, akarsu erozyonu sonucu yeryüzünde oluşan en büyük çanaklardır.

Akarsuların, sıkıştığı yerlerde oluşturduğu dar ve derin vadilere kanyon adı verilir. Kanyonlar, akarsuların aşındırma gücüyle oluşur ve doğal güzellikleriyle turistik açıdan da önem taşırlar.

Bu sorunun cevap anahtarı B) Sirkülasyonel rüzgarlardır. Rüzgarlar çöl ortamlarında sürekli olarak eser ve bazıları diğerlerine göre daha yaygındır. En yaygın rüzgar şekli, sıcak hava yükseldiğinde ve soğuk hava yerini aldığında oluşan sirkülasyonel rüzgarlardır. B

Sorunun cevap anahtarı "C) Tropikal iklim kuşağı" şeklindedir. Taş ormanları, tropikal iklim kuşağındaki alanlarda rüzgarların oluşturduğu aşındırma sonucu meydana gelen bir topoğrafik özelliktir. Tropikal iklim kuşağı, ekvatora yakın bölgelerde yer alır ve yıl boyunca yüksek sıcaklık ve nem oranlarına sahiptir. K

Cevap: A) Toprak. Rüzgarlar, yüzeyindeki ince toprak tabakalarını "deflasyon" adı verilen süreçle aşındırarak uzaklaştırırlar. Bu süreçte, rüzgarın etkisiyle kum ve çakıl taşları gibi daha büyük malzemeler bölgeden uzaklaşırken, ince toprak parçacıkları havada taşınır ve başka yerlerde birikir. Bu süreç, toprağın verimliliğini azaltabilir ve çölleşme sürecine katkıda bulunabilir.

Sorunun cevap anahtarı "C) Schild volkanik şekli"dir. Schild volkanik şekli, yüzey volkanizmasının sonucu olarak oluşmaz, ancak genellikle deniz tabanında bulunan ve volkanik süreçler sonucu oluşan büyük bir volkanik kalkan şeklindedir. Diğer seçenekler ise yüzey volkanizmasının sonucu olarak oluşabilen volkanik şekillerdir.

Bu sorunun cevap anahtarı "E) Mount Hood" olarak verilmiştir. Maarlar, su buharı ve diğer gazların patlaması sonucu oluşan ve genellikle geniş bir kraterle çevrili depresyonlar şeklinde kendini gösteren volkanik kraterlerdir. Lake Toba, Crater Lake ve Laacher See gibi maarlar gerçek hayatta var olan örneklerdir. Öræfajökull da bir volkanik kraterdir, ancak bir kül konisi olarak sınıflandırılır.

Sorunun cevap anahtarı D) Mount Rainier'dir. Diğer dört seçenek de yüzey volkanizmasının sonucu olarak oluşan lav platformlarıdır. Lav platformları, yüzey volkanizmasının sonucu olarak oluşan düz veya hafif eğimli arazilerdir ve genellikle lav akışlarından oluşurlar. Mount Rainier ise bir stratovolkan (bileşik volkan) olarak sınıflandırılır.

Bu sorunun cevap anahtarı B seçeneği olan basınçtır. Karstik yer şekillerinin oluşumu, yer altı su kaynakları tarafından çözülebilen kayaçların aşındırılması sonucu oluşur. Bu süreçte, yağmur suyu, sıcaklık, karbondioksit ve suların akış hızı gibi faktörler de önemli rol oynar. Ancak, basınç bu süreçte etkili bir faktör değildir.

Cevap anahtarı D seçeneği olan "Sulu höyükler"dir. Sulu höyükler, çözünmüş kayaçların akarsular tarafından taşınarak birikmesi sonucu oluşan yüksekliklerdir. Traverten terasları, kireç taşı mağaraları, stalaktitler ve stalagmitler gibi diğer seçenekler ise karstik yer şekilleri olarak bilinirler. Karstik yer şekillerinin oluşumu, çözünmüş kayaçların etkisiyle gerçekleşir.

Cevap anahtarı "C) Magmatik kayaçlar" şeklindedir. Kıta oluşumu sırasında magmatik kayaçlar daha çok etkilenir çünkü bu süreçte levhaların çarpışması veya ayrılması nedeniyle magmatik kayaçlar eriyerek yeniden kristalleşir ve yeni kıtaların oluşmasına katkı sağlarlar. Bu süreçte metamorfik ve sedimanter kayaçlar da etkilenir ancak magmatik kayaçlar daha fazla etkilendiği için cevap anahtarı C seçeneğidir.

Cevap anahtarı B) Sıradağlar'dır. Kıta oluşumu sırasında levha hareketleri sonucu çarpışan levhaların yükselmesi ve kıvrılmasıyla sıradağlar oluşur. Bu dağlar, genellikle uzun, sıralı, kıvrımlı ve yüksek dağ silsilesi şeklindedir.

Cevap anahtarı E) Maar kraterleridir. Maar kraterleri, volkanik patlamalarla oluşan, genellikle küçük boyutlu kraterlerdir ve sık sık okyanus tabanında, kıyı şeridinde veya göl çevrelerinde görülür. Bu kraterler, yer altı su kaynakları ile temas ederek su buharı oluşturması sonucu patlamalarla oluşur.

Verilen seçenekler arasında, patlama sonucu oluşan geniş, düz bir çukur Maar krateridir. Maar kraterleri, genellikle yeraltı suyu ile temas eden volkanik patlamalar sonucu oluşur ve geniş bir çukur oluşturur. Kalkan volkanları, düz bir tepecik şeklinde oluşurken, Stratovolkanlar koni şeklinde ve yüksek bir zirve ile karakterizedir. Fissür volkanları, çatlaklardan lav akıntıları şeklinde oluşurken, Süper Yanardağlar ise çok büyük hacimli patlamalarla karakterizedir.

Sorunun cevap anahtarı "C) Stratovolkanlar" dır. Stratovolkanlar, yüksek patlama riski taşıyan ve büyük miktarda püskürük materyal ve gaz salınımı yapabilen volkanlardır. Bu volkanlar genellikle kütlesi ve yüksekliği oldukça büyüktür ve çevresindeki yerleşim yerlerine ciddi zararlar verebilirler.

Bu sorunun cevabı C seçeneğidir. Bir dağın oluşması için iki levhanın çarpışması gerekmektedir ve bu sırada levhaların sıkışması sonucu yüksek basınç ve sıcaklık oluşur. Yüksek basınç ve sıcaklık, kabukta çatlama, fay oluşumu ve volkanik patlamalara neden olur.