9.Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Test sınavı 9.Sınıf kategorisinin Türk Dili ve Edebiyatı alt kategorisinin, 1 dönemine ait. Bu sınav Zor derecede zorluktadır. Toplamda 23 sorudan oluşmaktadır.
“Hep birden buraya geldiğimiz günü hiç unutmam. Savankul’un traktörle ilk gelişiydi bu.Bütün sonbahar ve kış ırmağın öte yakasındaki bir köye traktör sürücüleri kursuna gitmişti. Traktörün ne biçim bir şey olduğundan haberimiz bile yoktu o zaman. Köy çok uzak olduğundan gece yarılarına dek orada kaldığı için hem üzülür hem de ona acırdım.”
Yukarıdaki paragrafta hangi bakış açısı kullanılmıştır?
A) ilahi bakış açısı
B) kahraman anlatıcının bakış açısı
C) Gözlemci anlatıcının bakış açısı
D) Müşahit anlatıcının bakış açısı
E) III. Şahıs anlatıcın bakış açısı
Tanzimat’a kadar Türk toplumunda onun yerini destanlar, efsaneler, mesneviler ve halk hika¬yeleriyle masallar tutmuştur. Bir edebiyat türü olarak bize Tanzimat’tan sonra Batıdan gelmiş, tir, ilk örnekler de Ahmet Mithat Efendi(Letaif-i Rivayet) ve Sami Paşazade Sezai’nin eserleridir..
Bu parçada sözü edilen edebiyat türü aşağıdakilerden hangisi olabilir?
A) Hikâye B) Tiyatro C) Gezi D) Anı E) Roman
Aşağıdakilerden hangisinde bir bilgi yanlışı vardır?
A) Ömer Seyfettin'in öykülerinin çoğunda olaylar serim, düğüm, çözüm bölümlerine uygun şekilde anlatılmıştır.
B) Durum öykülerinde günlük yaşamın çıradan bir kesiti anlatılır.
C) Divan edebiyatında modern öykü ihtiyacını mesneviler karşılıyordu.
D) Olay öyküsünün kurucusu olarak Çehov kabul edilir.
E) Türk edebiyatında Batılı anlamda ilk öyküler Tanzimat döneminde yazılmıştır.
Öykü türünün ilk örneğini veren sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Boccacio B) Çehov
C) Aisopos D) La Fontaine
E) Guy de Maupassant
Alaca karanlık gittikçe koyulaştı. Arkalarında, aşağıdaki ağaçların arasında bir sis, vadinin soluk sınırları üzerine serildi. Yıldızlar belirmesine rağmen gökyüzü berraktı. Yükselmekte olan ay batıya doğru ilerliyordu. Kayalık tepelerin etekleri gölgeler nedeniyle simsiyahtı. İzleri takip etmek artık çok güç olduğundan hızları azalmıştı.
Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerin hangisinden faydalanılmıştır?
A) Öyküleme – karşılaştırma B) Betimleme – öyküleme
C) Karşılaştırma – betimleme D) Tartışma – açıklama
E) Benzetme – tartışma
Yorulmuşum; canım, su, yeşil erik, soğuk ayran istiyor. Bir ağaç gölgesine oturuyorum. Yürüdüğüm yerden bir iki başak koparıp avucumda ufalıyorum. Taneler kabuktan kurtulup biriktikçe içime bir sevinçtir doluyor. Bir heyecan işte. Üfleyip sapı samanı ayırıyorum. İşte bir avuç buğday tanesi! Sıcak, dolgun, sarışın. Eğilip kokluyorum. Ne var bunda acaba? İnsanoğlunun kaç bin yıllık dostu! Toprak bir, buğday iki. Birkaçını ağzıma atıp çiğniyorum; nasıl da lezzetli,
Bu parçada aşağıdaki duyulardan hangisine yer verilmemiştir?
A) Görme B) Tatma C) İşitme
D) Dokunma E) Koklama
Aşağıda verilen cümlelerin hangisinde bir yazım yanlışı yapılmamıştır?
A) Yardım istemese de düştüğü yerden kalkacak gücü kalmamış olacak ki öylece duruyordu.
B) Yardım istemese de düştüğü yerden kalkıcak gücü kalmamış olacak ki öylece duruyordu.
C) Yardım istemesede düştüğü yerden kalkacak gücü kalmamış olacak ki öylece duruyordu.
D) Yardım istemese de düştüğü yerden kalkacak gücü kalmamış olacakki öylece duruyordu.
E) Yardım istemese de düşdüğü yerden kalkacak gücü kalmamış olacak ki öylece duruyordu.
Kadınlar benden korkuyor mu ( ) neden hiçbiri sağlık ocağına gelmiyor ( ) dedi ( ) Seni dinlerler muhtar ( ) çocukları da alıp gelsinler.
Bu cümlede ayraçlarla ( ) belirtilen yerlere aşağıdakilerin hangisinde verilen noktalama işaretleri sırasıyla getirilmelidir?
A) (,) (,) (.) (,) B) (,) (?) (.) (,)
C) (,) (,) (.) (.) D) (?) (?) (.) (:)
E) (,) (,) (;) (,)
(I) Kimi şairler şiirlerinde, "dize kırma" diye adlandırılan bir tekniğe başvuruyor. (II) Cümleleri dizenin ortasında bitiriyor ve yeni cümleye başlıyorlar. (III) Şiirde, dönem dönem yeni tekniklerin ortaya çıkması elbette sevindirici bir durum. (IV) Çoğunlukla genç şairlerin kullandığı bu teknik, imgelerle dolu modern şiirin açılımlarından biri aslında. (V) Böylelikle, şiiri dizelerle okumaya şartlanmış okurun zihni, bütünleyici okumalara, farklı çağrışımlara açık hale geliyor.
Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangisi düşüncenin akışını bozmaktadır?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
Yanılmaktan, hele hele yanılıp haksızlık yapmaktan çok korkarım. Bu sebepten, eleştiri yazılarımı kaleme alırken çok uğraşırım. Ele aldığım eseri dikkatlice okur, titizlikle inceler ve onunla ilgili yazılmış tüm değerlendirmeleri toplarım. Yazımı yazmaya başlamadan önce gerekirse yapıtın yazarıyla da konuşurum. Eleştiri yazısını bitirdikten sonrası daha zordur benim için. Yazdıklarımı yüzlerce kez okuyup düzeltirim.
Bu parçanın yazarını aşağıdakilerin hangisi en iyi tanımlar?
A) Yanlış anlaşılmaktan çekinen
B) Eleştirilerini titizlikle kaleme alan
C) Yapıtların değerini kendi başına belirleyen
D) Nitelikli eleştiri yapamayan
E) Yaptığı işten zevk almayan
Kimi yazarlar hikâyelerinde tek olay bile anlatmadan hikâyeyi bitirirler. Olayın küçücük bir kısmındaki anlık bir hal,bu tür hikâyelerin temelini oluşturur.Bizim edebiyatımızda da olay yerine durumları anlatan hikâyelerin örnekleri vardır.Mahalle Kahvesi ve Şahmerdan,bu tür hikâyelerin en iyi örneklerindendir.
Parçada sözü edilen hikâye tarzının en iyi örneklerini aşağıdaki hangi yazarda görebiliriz?
A) Ömer Seyfettin B) Ahmet Hamdi Tanpınar
C) Sait Faik Abasıyanık D) Halit Ziya Uşaklıgil
E) Sabahattin Kudret Aksal
Hikâye ile ilgili olarak verilen aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Gerçekleşmiş ya da gerçekleşebilecek olayların kısa şekilde anlatıldığı yazı türüdür.
B)Halk edebiyatımızda örneği olmayan hikâye, ilk kez Tanzimat döneminde edebiyatımıza girmiştir.
C) Dünya edebiyatında İtalyan yazar Boccacio’nun Decameron öyküleri bu türün ilk örnekleri sayılır.
D) Olay, kişiler, zaman ve mekân hikâyenin en önemli ögeleridir.
E) Ağır basan ögenin olay olduğu hikâyelere Maupassant tarzı hikâye denir.
“İnsanlarla bağdaşmak için filancanın bir denizaltıya atlayıp Kuzey Kutbu’na gittiğini, geride kalan sevgilinin acı haykırışlarıyla kendisini bir kuleden aşağıya attığını yazmaya ne gerek var? Bunlar hep gerçekte olmayan sahte davranışlar. Yazılan konular sade olmalı. Yazar, cıvıldayan kuş değildir. Hikâyelerimi kılı kırk yarmadan, uzun tasvirlere kaçmadan gösterişten uzak yazıyorum ben.” diyen sanatçı kimdir ve sanatçının hangi hikâye türünde yazdığı söylenebilir?
A) Maupassant – Olay hikâyesi
B) Çehov –Durum hikâyesi
C) Sait Faik - Olay hikâyesi
D) Ömer Seyfettin- Durum hikâyesi
E) Memduh Şevket- Olay hikâyesi
Olayın ağır bastığı bu öykülerde olayın akışıyla olayın zamanı arasında düzenli bir bağ vardır. Okuyucu bir gerilim içerisinde tutulduktan sonra aşamalı bir biçimde çözüm bölümünde bu gerilim giderilir.
Aşağıdaki yazarlardan hangisi bu parçada sözü edilen öykü türünde eser vermemiştir?
A) Sabahattin Ali B) Memduh Şevket Esendal
C) Ömer Seyfettin D) Fakir Baykurt
E) Refik Halit Karay
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili kelimelerden hangisi yapısına göre basit değildir?
A) İçeriye baktığı zaman "yüzünde" derin bir merhamet ifadesi belirdi.
B) Benzi "sarardı", gözleri buğulandı, dudakları ağlayacakmış gibi büküldü.
C) İki kadın gerçekten de çok feci bir manzara "karşısındaydılar".
D) Zaman zaman soğuktan morarmış "dudakları" aralanıyor, titriyordu.
E) Hareketsiz "gözlerinde" acayip bir bakış vardı.
Aşağıdaki cümlelerde altı çizili kelime yapıca ötekilerden farklıdır?
A) Bu, batmaya "başlayan" güneşin evimize tam karşıdan vurduğu andır.
B) Cephedeki "kabartmalar" daha canlı, daha belirli bir hal alır.
C) Bu evin kapısındaki sundurmanın üzerine taş bir balkon "kondurmuşlardı".
D) Bu "balkondan" içeriye bakılınca çok güzel döşenmiş bir oda görülmekteyd
E) Hallerinden ve "giyinişlerinden", hepsinin hali vakti yerinde, asil aile kızları olduğu belliydi.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili kelime yan anlamıyla kullanılmıştır?
A) "Burnumun" üstünde bir sürü sivilce çıktı.
B) Masanın "ayakları" çabuk eskimiş.
C) Artık gözlük olmadan "gözüm" uzağı görmüyor.
D) Sabahleyin bir "baş" ağrısıyla uyandım.
E) "Karın" ağrısı olanlar bu durumda ne yapmalı?
Köroğlu'nun sevdası var başında
Gümanı var şu gönlümün başında
Leyla'yı ararken dağlar başında
Mecnun'un aşkına giriftar oldum
Bu dörtlüğün son iki dizesinde aşağıdaki söz sanatlarından hangisine başvurulmuştur?
A) Tecahül-i arif B) Telmih
C) Eğretileme D) Kişileştirme
E) Tevriye
Sansürlü, sıkıyönetim günlerinin birinde Hüseyin Cahit Yalçın, Ziya Gökalp ve beraberindekiler, Viranbag'da öğle yemeği yiyorlarmış. Bir ara Ziya Gökalp'in kızı Hürriyet ortadan kaybolmuş. Gökalp kızını ortalıkta göremeyince başlamış seslenmeye:
- Hürriyet! Hürriyet!
Hüseyin Cahit, acı bir gülüşle çevresindekilere dönmüş:
Ziya Bey, hürriyetin kaybolduğunu ne çabuk fark etti! demiş.
Bu parçada, Hüseyin Cahit'in cümlesinde geçen "hürriyet" ve "ne çabuk" sözleriyle yapılan sanatlar, aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir?
A) Tevriye, tariz B) Kişileştirme, benzetme
C) Benzetme, telmih D) Tenasüp, kinaye
E) Tecahül-i arif, abartma
Koca Ragıp Paşa, kütüphanesine gittiğinde rafların, kitapların toz içinde olduğunu görür ve görevliye:
"Aferin, senin kadar güvenilir bir adam daha görmedim. Sana teslim edilen kitaplara elini bile sürmemişsin!"der.
Bu parçada Koca Ragıp Paşa'nın kütüphane görevlisine söylediği sözle yaptığı sanat, aşağıdakilerden hangisidir?
A) Tariz B) Tevriye C) Tezat
D) Hüsn-i talil E) Tecahül-i arif
Aşağıdaki cümlelerden hangisinde basit, türemiş, birleşik yapılı kelimeler kullanılmıştır?
A) Lütfen bir daha el hareketi yapma.
B) Bu çevreci maymunu orada yakalayıverdim.
C) Tipleri çok korkutucu görünüyor.
D) Bunu söylemeniz çok önemliymiş.
E) Ufaklık, seni yerlerden tanıyorum galiba.
Aşağıdaki cümlelerden hangisinde altı çizili kelimelerden hangisi yapı bakımından ötekilerden farklıdır?
A) Havalı olur "diye" düşünmüştüm.
B) Sence elindeki şey "neydi"?
C) Bu serserinin kim "olduğunu" öğrenmeliyiz.
D) Çek şu "kirli" ellerini üstümden.
E) "Koşturma" beni, üstüm müsait değil.
Ben sana mecburum bilemezsin
Adını mıh gibi aklımda tutuyorum
Yukarıda altı çizili kelimelerin yapısı sırasıyla aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
A) Türemiş-birleşik-basit B) Basit-türemiş-birleşik
C) Basit-birleşik-basit D) Türemiş-türemiş-birleşik
E) Birleşik-birleşik-basit
“Hep birden buraya geldiğimiz günü hiç unutmam. Savankul’un traktörle ilk gelişiydi bu.Bütün sonbahar ve kış ırmağın öte yakasındaki bir köye traktör sürücüleri kursuna gitmişti. Traktörün ne biçim bir şey olduğundan haberimiz bile yoktu o zaman. Köy çok uzak olduğundan gece yarılarına dek orada kaldığı için hem üzülür hem de ona acırdım.”
Yukarıdaki paragrafta hangi bakış açısı kullanılmıştır?
A) ilahi bakış açısı
B) kahraman anlatıcının bakış açısı
C) Gözlemci anlatıcının bakış açısı
D) Müşahit anlatıcının bakış açısı
E) III. Şahıs anlatıcın bakış açısı
Doğru cevap B seçeneğidir, yani "kahraman anlatıcının bakış açısı". Paragrafta, anlatıcı kendi deneyimlerini ve duygularını aktarmaktadır. Anlatıcı, olayları ilk elden yaşayan ve olaylara dahil olan bir karakterdir. Kendi düşüncelerini ve duygularını okuyucuya aktarırken, "ben" şeklinde bir anlatım kullanır. Bu nedenle, kahraman anlatıcının bakış açısı kullanılmaktadır.
Tanzimat’a kadar Türk toplumunda onun yerini destanlar, efsaneler, mesneviler ve halk hika¬yeleriyle masallar tutmuştur. Bir edebiyat türü olarak bize Tanzimat’tan sonra Batıdan gelmiş, tir, ilk örnekler de Ahmet Mithat Efendi(Letaif-i Rivayet) ve Sami Paşazade Sezai’nin eserleridir..
Bu parçada sözü edilen edebiyat türü aşağıdakilerden hangisi olabilir?
A) Hikâye B) Tiyatro C) Gezi D) Anı E) Roman
Bu sorunun cevap anahtarı olarak A seçeneği olan "Hikâye" verilmelidir. Çünkü parçada, Tanzimat döneminden sonra Batıdan gelen edebiyat türlerinden bahsedilmekte ve örnek olarak Ahmet Mithat Efendi ve Sami Paşazade Sezai'nin hikâye eserlerinden bahsedilmektedir. parçanın içeriği dikkate alındığında, sözü edilen edebiyat türünün "hikâye" olduğu görülmektedir. Parçada destanlar, efsaneler, mesneviler ve halk hikayelerinin Tanzimat döneminden önce Türk toplumunda önemli bir yer tuttuğu belirtilirken, Tanzimat'tan sonra Batıdan gelen edebiyat türlerinden hikâyenin yer aldığına işaret edilmektedir.
Aşağıdakilerden hangisinde bir bilgi yanlışı vardır?
A) Ömer Seyfettin'in öykülerinin çoğunda olaylar serim, düğüm, çözüm bölümlerine uygun şekilde anlatılmıştır.
B) Durum öykülerinde günlük yaşamın çıradan bir kesiti anlatılır.
C) Divan edebiyatında modern öykü ihtiyacını mesneviler karşılıyordu.
D) Olay öyküsünün kurucusu olarak Çehov kabul edilir.
E) Türk edebiyatında Batılı anlamda ilk öyküler Tanzimat döneminde yazılmıştır.
Doğru cevap D seçeneği olacaktır. D seçeneğindeki ifade olan "Olay öyküsünün kurucusu olarak Çehov kabul edilir" doğru bilgiyi yansıtmaktadır. Diğer seçeneklerde ise doğru bilgi yanlışı bulunmamaktadır.
Öykü türünün ilk örneğini veren sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Boccacio B) Çehov
C) Aisopos D) La Fontaine
E) Guy de Maupassant
Cevap anahtarı olarak, öykü türünün ilk örneğini veren sanatçı A) Boccacio'dur. Boccacio, 14. yüzyılda yaşamış olan İtalyan yazar ve şairdir. "Decameron" adlı eseri, öykü türünün en erken ve etkili örneklerinden biri olarak kabul edilir. Decameron, 100 öyküden oluşan bir dizi hikayeyi içermektedir. Bu eseriyle, Boccacio öykü türünde çığır açmış ve bu türün gelişimine önemli bir katkıda bulunmuştur.
Alaca karanlık gittikçe koyulaştı. Arkalarında, aşağıdaki ağaçların arasında bir sis, vadinin soluk sınırları üzerine serildi. Yıldızlar belirmesine rağmen gökyüzü berraktı. Yükselmekte olan ay batıya doğru ilerliyordu. Kayalık tepelerin etekleri gölgeler nedeniyle simsiyahtı. İzleri takip etmek artık çok güç olduğundan hızları azalmıştı.
Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerin hangisinden faydalanılmıştır?
A) Öyküleme – karşılaştırma B) Betimleme – öyküleme
C) Karşılaştırma – betimleme D) Tartışma – açıklama
E) Benzetme – tartışma
doğru cevap B seçeneği olacaktır, yani "Betimleme - öyküleme" kullanılmıştır. Paragrafta mekân, atmosfer ve nesnelerin ayrıntılı şekilde betimlenmesi ön plandadır. Örneğin, "Alaca karanlık gittikçe koyulaştı", "Yıldızlar belirmesine rağmen gökyüzü berraktı", "Kayalık tepelerin etekleri gölgeler nedeniyle simsiyahtı" gibi cümlelerle mekân ve atmosfer betimlemesi yapılmıştır. Ayrıca, karakterlerin hareketleri ve durumları da öyküleme yoluyla anlatılmaktadır.
Yorulmuşum; canım, su, yeşil erik, soğuk ayran istiyor. Bir ağaç gölgesine oturuyorum. Yürüdüğüm yerden bir iki başak koparıp avucumda ufalıyorum. Taneler kabuktan kurtulup biriktikçe içime bir sevinçtir doluyor. Bir heyecan işte. Üfleyip sapı samanı ayırıyorum. İşte bir avuç buğday tanesi! Sıcak, dolgun, sarışın. Eğilip kokluyorum. Ne var bunda acaba? İnsanoğlunun kaç bin yıllık dostu! Toprak bir, buğday iki. Birkaçını ağzıma atıp çiğniyorum; nasıl da lezzetli,
Bu parçada aşağıdaki duyulardan hangisine yer verilmemiştir?
A) Görme B) Tatma C) İşitme
D) Dokunma E) Koklama
Evet, özür dilerim. Yanlışlıkla doğru cevabı belirtmedim. Cevap anahtarı olarak, parçada yer verilmeyen duyu C) İşitme'dir. Parçada, yazarın su, yeşil erik, soğuk ayran ve buğday tanesi gibi çeşitli şeyleri hissettiği, tadını denediği, kokladığı ve gördüğü anlatılmaktadır. Ancak işitme duyusuna yer verilmemiştir.
Aşağıda verilen cümlelerin hangisinde bir yazım yanlışı yapılmamıştır?
A) Yardım istemese de düştüğü yerden kalkacak gücü kalmamış olacak ki öylece duruyordu.
B) Yardım istemese de düştüğü yerden kalkıcak gücü kalmamış olacak ki öylece duruyordu.
C) Yardım istemesede düştüğü yerden kalkacak gücü kalmamış olacak ki öylece duruyordu.
D) Yardım istemese de düştüğü yerden kalkacak gücü kalmamış olacakki öylece duruyordu.
E) Yardım istemese de düşdüğü yerden kalkacak gücü kalmamış olacak ki öylece duruyordu.
Bu sorunun cevap anahtarı A seçeneğidir, çünkü sadece bu seçenekte bir yazım yanlışı yapılmamıştır. Diğer seçeneklerde yazım hataları bulunmaktadır. Örneğin, B seçeneğinde "kalkıcak" kelimesi yanlış yazılmıştır, C seçeneğinde "istemese" kelimesi yanlış yazılmıştır, D seçeneğinde "olacakki" kelimesi yanlış yazılmıştır ve E seçeneğinde "düşdüğü" kelimesi yanlış yazılmıştır.
Kadınlar benden korkuyor mu ( ) neden hiçbiri sağlık ocağına gelmiyor ( ) dedi ( ) Seni dinlerler muhtar ( ) çocukları da alıp gelsinler.
Bu cümlede ayraçlarla ( ) belirtilen yerlere aşağıdakilerin hangisinde verilen noktalama işaretleri sırasıyla getirilmelidir?
A) (,) (,) (.) (,) B) (,) (?) (.) (,)
C) (,) (,) (.) (.) D) (?) (?) (.) (:)
E) (,) (,) (;) (,)
Cevap anahtarı olarak, aşağıdaki noktalama işaretleri sırasıyla kullanılmalıdır: A) (,) (,) (.) (,) Cümledeki ayraçlarla belirtilen yerlere noktalama işaretleri yerleştirildiğinde, cümle doğru bir şekilde oluşur. İlk boşluğa virgül (,), ikinci boşluğa soru işareti (?), üçüncü boşluğa nokta (.) ve dördüncü boşluğa tekrar virgül (,) gelmelidir.
(I) Kimi şairler şiirlerinde, "dize kırma" diye adlandırılan bir tekniğe başvuruyor. (II) Cümleleri dizenin ortasında bitiriyor ve yeni cümleye başlıyorlar. (III) Şiirde, dönem dönem yeni tekniklerin ortaya çıkması elbette sevindirici bir durum. (IV) Çoğunlukla genç şairlerin kullandığı bu teknik, imgelerle dolu modern şiirin açılımlarından biri aslında. (V) Böylelikle, şiiri dizelerle okumaya şartlanmış okurun zihni, bütünleyici okumalara, farklı çağrışımlara açık hale geliyor.
Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangisi düşüncenin akışını bozmaktadır?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
Bu sorunun cevap anahtarı C seçeneğidir. Paragrafta, cümleler arasında bir bağlantı eksikliği olan III. cümle düşüncenin akışını bozmaktadır. Diğer cümleler paragrafın konusu olan "dize kırma" tekniğiyle ilgili bilgileri anlatırken, III. cümle farklı bir konuya, şiirde yeni tekniklerin ortaya çıkmasının sevindirici bir durum olduğuna değinmektedir. Bu cümle, paragrafın akışını bozar ve konu dışına çıkar.
Yanılmaktan, hele hele yanılıp haksızlık yapmaktan çok korkarım. Bu sebepten, eleştiri yazılarımı kaleme alırken çok uğraşırım. Ele aldığım eseri dikkatlice okur, titizlikle inceler ve onunla ilgili yazılmış tüm değerlendirmeleri toplarım. Yazımı yazmaya başlamadan önce gerekirse yapıtın yazarıyla da konuşurum. Eleştiri yazısını bitirdikten sonrası daha zordur benim için. Yazdıklarımı yüzlerce kez okuyup düzeltirim.
Bu parçanın yazarını aşağıdakilerin hangisi en iyi tanımlar?
A) Yanlış anlaşılmaktan çekinen
B) Eleştirilerini titizlikle kaleme alan
C) Yapıtların değerini kendi başına belirleyen
D) Nitelikli eleştiri yapamayan
E) Yaptığı işten zevk almayan
Cevap anahtarı olarak, B) Eleştirilerini titizlikle kaleme alan seçeneği doğrudur. Paragrafta, yazarın eleştiri yazılarını kaleme alırken titizlikle çalıştığı ve inceleme sürecinde dikkatli bir şekilde eseri okuduğu, değerlendirmeleri topladığı ve yazdıklarını düzelttiği ifade edilmektedir. Bu durum, yazarın eleştirilerini titizlikle kaleme alan biri olduğunu göstermektedir.
Kimi yazarlar hikâyelerinde tek olay bile anlatmadan hikâyeyi bitirirler. Olayın küçücük bir kısmındaki anlık bir hal,bu tür hikâyelerin temelini oluşturur.Bizim edebiyatımızda da olay yerine durumları anlatan hikâyelerin örnekleri vardır.Mahalle Kahvesi ve Şahmerdan,bu tür hikâyelerin en iyi örneklerindendir.
Parçada sözü edilen hikâye tarzının en iyi örneklerini aşağıdaki hangi yazarda görebiliriz?
A) Ömer Seyfettin B) Ahmet Hamdi Tanpınar
C) Sait Faik Abasıyanık D) Halit Ziya Uşaklıgil
E) Sabahattin Kudret Aksal
Bu sorunun cevap anahtarı C seçeneğidir. Parçada bahsedilen hikâye tarzının en iyi örneklerini Sait Faik Abasıyanık'ta görebiliriz. Sait Faik Abasıyanık, durumları anlatan ve tek bir olaya odaklanmayan hikâyeleriyle tanınan önemli bir yazardır.
Hikâye ile ilgili olarak verilen aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Gerçekleşmiş ya da gerçekleşebilecek olayların kısa şekilde anlatıldığı yazı türüdür.
B)Halk edebiyatımızda örneği olmayan hikâye, ilk kez Tanzimat döneminde edebiyatımıza girmiştir.
C) Dünya edebiyatında İtalyan yazar Boccacio’nun Decameron öyküleri bu türün ilk örnekleri sayılır.
D) Olay, kişiler, zaman ve mekân hikâyenin en önemli ögeleridir.
E) Ağır basan ögenin olay olduğu hikâyelere Maupassant tarzı hikâye denir.
Bu sorunun cevap anahtarı B seçeneğidir. Halk edebiyatımızda örneği olmayan hikâye, ilk kez Tanzimat döneminde edebiyatımıza girmiştir. Doğru bilgi ise hikâyenin halk edebiyatında da örneklerinin bulunduğudur. Seçeneklerin incelenmesiyle hikâye ile ilgili doğru bilgilerin belirlenmesi gerekmektedir. Doğru bilgiler arasında gerçekleşmiş ya da gerçekleşebilecek olayların kısa şekilde anlatıldığı, dünya edebiyatında İtalyan yazar Boccacio'nun Decameron öykülerinin hikâyenin ilk örnekleri sayıldığı ve olay, kişiler, zaman ve mekânın hikâyenin en önemli ögeleri olduğu yer almaktadır. Bu bilgilerle yanlış olan seçeneğin B olduğu tespit edilebilir.
“İnsanlarla bağdaşmak için filancanın bir denizaltıya atlayıp Kuzey Kutbu’na gittiğini, geride kalan sevgilinin acı haykırışlarıyla kendisini bir kuleden aşağıya attığını yazmaya ne gerek var? Bunlar hep gerçekte olmayan sahte davranışlar. Yazılan konular sade olmalı. Yazar, cıvıldayan kuş değildir. Hikâyelerimi kılı kırk yarmadan, uzun tasvirlere kaçmadan gösterişten uzak yazıyorum ben.” diyen sanatçı kimdir ve sanatçının hangi hikâye türünde yazdığı söylenebilir?
A) Maupassant – Olay hikâyesi
B) Çehov –Durum hikâyesi
C) Sait Faik - Olay hikâyesi
D) Ömer Seyfettin- Durum hikâyesi
E) Memduh Şevket- Olay hikâyesi
Bu sorunun doğru cevabı B) Çehov - Durum hikâyesi'dir. Sanatçının "Yazar, cıvıldayan kuş değildir. Hikâyelerimi kılı kırk yarmadan, uzun tasvirlere kaçmadan gösterişten uzak yazıyorum ben." ifadesinden yola çıkarak sanatçının Çehov olduğu söylenebilir. Anton Çehov, kısa hikâyelerinde gerçekçi ve sade bir üslup kullanmıştır. Hikâyelerinde karakterlerin durumlarına odaklanarak insan psikolojisini işlemiştir. Bu nedenle Çehov'un hikâye türü olarak "Durum hikâyesi"ni tercih ettiği söylenebilir.
Olayın ağır bastığı bu öykülerde olayın akışıyla olayın zamanı arasında düzenli bir bağ vardır. Okuyucu bir gerilim içerisinde tutulduktan sonra aşamalı bir biçimde çözüm bölümünde bu gerilim giderilir.
Aşağıdaki yazarlardan hangisi bu parçada sözü edilen öykü türünde eser vermemiştir?
A) Sabahattin Ali B) Memduh Şevket Esendal
C) Ömer Seyfettin D) Fakir Baykurt
E) Refik Halit Karay
Sorunun doğru cevap anahtarı B seçeneğidir. Memduh Şevket Esendal bu parçada sözü edilen öykü türünde eser vermemiştir. Paragrafta bahsedilen öykü türünde olayın ağır bastığı, olayın akışıyla zaman arasında düzenli bir bağ olduğu ve okuyucunun gerilim içinde tutulduktan sonra çözüm bölümünde gerilimin giderildiği belirtilmektedir. Bu bilgilere göre, verilen yazarlar arasından Memduh Şevket Esendal'in bu öykü türünde eser vermediği tespit edilebilir.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili kelimelerden hangisi yapısına göre basit değildir?
A) İçeriye baktığı zaman "yüzünde" derin bir merhamet ifadesi belirdi.
B) Benzi "sarardı", gözleri buğulandı, dudakları ağlayacakmış gibi büküldü.
C) İki kadın gerçekten de çok feci bir manzara "karşısındaydılar".
D) Zaman zaman soğuktan morarmış "dudakları" aralanıyor, titriyordu.
E) Hareketsiz "gözlerinde" acayip bir bakış vardı.
Doğru cevap A) İçeriye baktığı zaman "yüzünde" derin bir merhamet ifadesi belirdi cümlesidir. Bu cümlede "yüzünde" ifadesi, bir zarf tümleci olarak basit bir yapıya sahip değildir. Yüz ifadesini belirten ve cümlenin anlamını tamamlayan bir öge olduğu için yapısı daha karmaşıktır. Diğer seçeneklerdeki altı çizili kelimeler ise basit yapıya sahip olan zarf tümlecileridir. Dolayısıyla, A seçeneği doğru cevaptır.
Aşağıdaki cümlelerde altı çizili kelime yapıca ötekilerden farklıdır?
A) Bu, batmaya "başlayan" güneşin evimize tam karşıdan vurduğu andır.
B) Cephedeki "kabartmalar" daha canlı, daha belirli bir hal alır.
C) Bu evin kapısındaki sundurmanın üzerine taş bir balkon "kondurmuşlardı".
D) Bu "balkondan" içeriye bakılınca çok güzel döşenmiş bir oda görülmekteyd
E) Hallerinden ve "giyinişlerinden", hepsinin hali vakti yerinde, asil aile kızları olduğu belliydi.
Doğru cevap D seçeneğidir. Diğer cümlelerde altı çizili kelimeler sıfat veya zarf olarak kullanılmışken, D seçeneğinde altı çizili kelime bir zarf şeklindedir. Bu durumda D seçeneği, diğer cümlelerden yapıca farklı bir kelime içermektedir. Örneğin, "başlayan" (A), "kabartmalar" (B), "kondurmuşlardı" (C) gibi kelimeler sıfat veya fiil görevi yaparken, altı çizili kelime olan "balkondan" (D) bir zarf şeklindedir.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili kelime yan anlamıyla kullanılmıştır?
A) "Burnumun" üstünde bir sürü sivilce çıktı.
B) Masanın "ayakları" çabuk eskimiş.
C) Artık gözlük olmadan "gözüm" uzağı görmüyor.
D) Sabahleyin bir "baş" ağrısıyla uyandım.
E) "Karın" ağrısı olanlar bu durumda ne yapmalı?
Doğru cevap B) Masanın "ayakları" çabuk eskimiş cümlesidir. Burada "ayaklar" kelimesi yan anlamıyla kullanılmıştır. Normalde "ayaklar" kelimesi bir insan veya hayvanın alt uzuvlarını ifade ederken, cümledeki kullanımıyla "masanın destek noktalarını" anlamına gelmektedir. Diğer seçeneklerdeki altı çizili kelimelerin kullanımları ise gerçek anlamlarını ifade etmektedir.
Köroğlu'nun sevdası var başında
Gümanı var şu gönlümün başında
Leyla'yı ararken dağlar başında
Mecnun'un aşkına giriftar oldum
Bu dörtlüğün son iki dizesinde aşağıdaki söz sanatlarından hangisine başvurulmuştur?
A) Tecahül-i arif B) Telmih
C) Eğretileme D) Kişileştirme
E) Tevriye
Bu dörtlüğün son iki dizesinde "telmih" sanatına başvurulmuştur. Telmih, bir sözün veya ifadenin ima yoluyla anlatılmasıdır. Bu durumda "Mecnun'un aşkına giriftar oldum" ifadesinde Mecnun'un aşkı, Leyla'yı arayan kişinin aşkına telmih olarak kullanılmıştır.
Sansürlü, sıkıyönetim günlerinin birinde Hüseyin Cahit Yalçın, Ziya Gökalp ve beraberindekiler, Viranbag'da öğle yemeği yiyorlarmış. Bir ara Ziya Gökalp'in kızı Hürriyet ortadan kaybolmuş. Gökalp kızını ortalıkta göremeyince başlamış seslenmeye:
- Hürriyet! Hürriyet!
Hüseyin Cahit, acı bir gülüşle çevresindekilere dönmüş:
Ziya Bey, hürriyetin kaybolduğunu ne çabuk fark etti! demiş.
Bu parçada, Hüseyin Cahit'in cümlesinde geçen "hürriyet" ve "ne çabuk" sözleriyle yapılan sanatlar, aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir?
A) Tevriye, tariz B) Kişileştirme, benzetme
C) Benzetme, telmih D) Tenasüp, kinaye
E) Tecahül-i arif, abartma
Doğru cevap B) Kişileştirme, benzetme şeklindedir. Hüseyin Cahit'in cümlesinde geçen "hürriyet" kelimesi kişileştirme sanatına örnek olarak kullanılmıştır. Burada "hürriyet" kelimesi, bir isim olan Ziya Gökalp'in kızının adı gibi davranarak insan özelliği kazandırılmıştır. Ayrıca, "ne çabuk" ifadesi ise benzetme sanatına örnek olarak kullanılmıştır. Bu ifadeyle Hüseyin Cahit, Ziya Gökalp'in hürriyetin kaybolduğunu fark etmesinin hızlı olduğunu ima etmektedir.
Koca Ragıp Paşa, kütüphanesine gittiğinde rafların, kitapların toz içinde olduğunu görür ve görevliye:
"Aferin, senin kadar güvenilir bir adam daha görmedim. Sana teslim edilen kitaplara elini bile sürmemişsin!"der.
Bu parçada Koca Ragıp Paşa'nın kütüphane görevlisine söylediği sözle yaptığı sanat, aşağıdakilerden hangisidir?
A) Tariz B) Tevriye C) Tezat
D) Hüsn-i talil E) Tecahül-i arif
Doğru cevap A seçeneğidir, yani "tariz" sanatıdır. Tariz, bir sözün tersini ima ederek alay etme veya taşlama amacıyla kullanılan bir söz sanatıdır. Koca Ragıp Paşa, görevliye tozlu kitaplarına dokunmadığı için övgüde bulunurken aslında onu eleştiriyor ve alay ediyordu. Bu nedenle, parçadaki söz, "tariz" sanatını kullanmaktadır.
Aşağıdaki cümlelerden hangisinde basit, türemiş, birleşik yapılı kelimeler kullanılmıştır?
A) Lütfen bir daha el hareketi yapma.
B) Bu çevreci maymunu orada yakalayıverdim.
C) Tipleri çok korkutucu görünüyor.
D) Bunu söylemeniz çok önemliymiş.
E) Ufaklık, seni yerlerden tanıyorum galiba.
doğru cevap B) Bu çevreci maymunu orada yakalayıverdim. Bu cümlede "çevreci" kelimesi türemiş bir kelime olarak kullanılmıştır. "Çevre" kelimesine "-ci" eki eklenerek yeni bir anlam kazandırılmıştır.
Aşağıdaki cümlelerden hangisinde altı çizili kelimelerden hangisi yapı bakımından ötekilerden farklıdır?
A) Havalı olur "diye" düşünmüştüm.
B) Sence elindeki şey "neydi"?
C) Bu serserinin kim "olduğunu" öğrenmeliyiz.
D) Çek şu "kirli" ellerini üstümden.
E) "Koşturma" beni, üstüm müsait değil.
B) Sence elindeki şey "neydi"? Diğer cümlelerde altı çizili kelimelerin hepsi "isim tamlaması" yapısına sahiptirken, B seçeneğinde altı çizili kelime "soru zamiri" olarak kullanılmıştır. Bu nedenle B seçeneği, diğerlerinden yapı bakımından farklıdır.
Ben sana mecburum bilemezsin
Adını mıh gibi aklımda tutuyorum
Yukarıda altı çizili kelimelerin yapısı sırasıyla aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
A) Türemiş-birleşik-basit B) Basit-türemiş-birleşik
C) Basit-birleşik-basit D) Türemiş-türemiş-birleşik
E) Birleşik-birleşik-basit
Doğru cevap C'dir, yani "Basit-birleşik-basit" yapısı. İlk altı çizili kelime "mecburum" basit bir kelimedir. İkinci altı çizili kelime "bilemezsin" ise birleşik bir kelimedir. Son olarak, üçüncü altı çizili kelime "Adını" basit bir kelimedir.
Metinlerde kullanılan anlatıcı bakış açılarını tanıma ve ayırt etme becerisi.
Kazanım olarak, öğrencilerin bir metinden bilgi çıkarma ve metin içeriğini anlama becerilerini geliştirmeleri hedeflenmiştir.
Metinleri anlama ve metinden doğru bilgi çıkarma becerilerini geliştirmeleri hedeflenmiştir.
Öykü türünün gelişimini ve önemli temsilcilerini tanıma becerisi.
Edebi metinlerdeki betimleme ve öyküleme tekniklerini tanıma ve anlama becerileri geliştirilmiş olur.
Metinleri anlama ve çeşitli duyuları metinden çıkarabilme becerisi.
Doğru yazım kurallarını uygulama becerileri ve dikkatleri ölçülebilir.
Noktalama işaretlerini doğru bir şekilde kullanabilme becerisi.
Paragrafın bütünlüğünü anlama ve düşüncenin akışını takip etme becerileri ölçülebilir.
Bir metindeki ipuçlarını kullanarak bir kişiyi doğru bir şekilde tanımlayabilme becerisi.
Yazarların tarzlarını ve edebi eserlerin özelliklerini tanıma becerileri ölçülebilir.
Hikâye türünün özelliklerini ve tarihçesini anlama becerileri ölçülebilir.
Bir yazarın üslubunu ve tercih ettiği hikâye türünü doğru bir şekilde tanımlayabilme yeteneği ve yazarların farklı yaklaşımlarını anlayabilme becerisi.
Yazarların eserlerini ve öykü türündeki eserlerin özelliklerini analiz etme becerileri ölçülebilir.
Cümlelerdeki yapısal ögeleri tanıyabilme ve farklı yapıları ayırt edebilme becerisi.
Kelime türlerini ve cümle yapısını anlama becerilerini ölçmeyi amaçlamaktadır.
Kelimelerin yan anlamlarını tanıyabilme ve anlam farklılıklarını ayırt edebilme becerisi.
Söz sanatlarını tanıma ve anlamlandırma becerilerini ölçmeyi amaçlamaktadır. Doğru cevap B seçeneğidir, yani "telmih" sanatına başvurulmuştur.
Metindeki sanatları tanıyabilme ve yapılan göndermeleri anlayabilme becerisi.
Söz sanatlarını tanıma ve anlama yeteneklerini ölçmeyi amaçlamaktadır. Doğru cevap A seçeneğidir, yani "tariz" sanatıdır.
Metindeki kelimelerin yapısını analiz edebilme ve basit, türemiş, birleşik yapılı kelimeleri ayırabilme becerisi.
Metindeki cümlelerde yapı bakımından farklılıkları tespit edebilme becerisi.
Kelime türlerini ve yapısını anlama becerileri geliştirilmeye çalışılır.
etiketlerini kapsamaktadır.Değerli öğretmenlerimiz, isterseniz sistemimizde kayıtlı binlerce sorudan 9.Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı dersi için sınav-yazılı hazırlama robotu ile ücretsiz olarak beş dakika içerisinde istediğiniz soru sayısında, soru tipinde ve zorluk derecesinde sınav oluşturabilirsiniz. Yazılı robotu için Sınav Robotu tıklayın.