2024-2025 9.Sınıf Sağlık Bilgisi ve Trafik Kültürü Dersi 1.Dönem 2.Yazılı Soruları (2022-12-28)

Ergenlik dönemi, vücutta hızlı büyüme ve fiziksel değişimlerin yaşandığı bir dönemdir. Bu süreçte kaslar, kemikler ve sinir sistemleri hızla gelişirken, bedenin koordinasyonu tam olarak oturmamış olabilir. Bu durum, ergenlerin hareketlerinde dengesizlik, sakarlık veya istemsiz hareketlerin daha sık görülmesine neden olabilir. Bu dönemde spor yapmak, düzenli egzersizlerle kasların güçlenmesi ve koordinasyonun geliştirilmesi önemlidir.

Bu sorunun cevap anahtarı D) Yaşlanmayı hızlandırır. Fiziksel aktivite, bedensel sağlığı olumlu yönde etkileyen birçok fayda sağlar. Bunlar arasında kas ve eklemlerin esnekliğini koruma ve artırma, refleks ve reaksiyon zamanını geliştirme, vücudun duruş şeklini düzgünleştirme ve bunama ile unutkanlığı azaltma bulunur. Ancak, fiziksel aktivite yaşlanmayı hızlandırmaz. Tam tersine, düzenli egzersiz yapmak yaşlanma sürecini yavaşlatabilir ve yaşlılıkla ilişkili birçok sağlık sorununu önleyebilir.

Sorunun cevap anahtarı: B) Kahvaltı. Sağlıklı beslenmek için olmazsa olmaz bir öğün kahvaltıdır. Kahvaltı, güne enerjiyle başlamamızı sağlar, metabolizmayı harekete geçirir ve gün boyunca enerji seviyemizi dengelememize yardımcı olur. Sağlıklı bir kahvaltı, vücudun ihtiyaç duyduğu besinleri alarak gün boyunca sağlıklı bir şekilde fonksiyon görmemizi sağlar.

Bu sorunun cevap anahtarı D) Temiz su şeklindedir. Sağlıklı beslenme için en önemli öğelerden biri su tüketimidir. Su vücut fonksiyonlarının düzgün çalışması için gereklidir ve sağlıklı bir yaşam için yeterli miktarda su içmek önemlidir. Diğer seçenekler ise sağlıklı beslenme açısından sınırlı veya zararlı olabilir. Tuz, beyaz un ve şekerin aşırı tüketimi sağlık sorunlarına yol açabilir, bu yüzden dengeli bir şekilde tüketilmeleri önerilir. Ekmek ise sağlıklı bir besin olabilir, ancak sağlıklı beslenme için sadece ekmek tüketmek yeterli değildir. Bu nedenle, doğru cevap D seçeneği olan temiz su tüketimidir.

Bu sorunun cevap anahtarı B) Hepsi şeklindedir. Stres, birçok farklı faktörden kaynaklanabilir ve yaşamın farklı alanlarındaki deneyimlerimiz stres yaratıcı olabilir. Verilen seçenekler arasında aile içi şiddet, alay edilmesi, anne babanın yüksek beklentileri ve ev ödevleri stres kaynaklarından bazılarıdır. Aile içi şiddet, güvensiz bir ortam yaratarak stresin artmasına neden olabilir. Alay edilmesi, kişinin özgüvenini zedeler ve duygusal bir yük oluşturabilir. Anne babanın yüksek beklentileri, çocuğun üzerinde baskı oluşturarak stres kaynağı olabilir. Ev ödevleri ise zaman yönetimi, performans beklentileri ve iş yükü nedeniyle stres yaratabilir. Dolayısıyla, doğru cevap B seçeneği olan "Hepsi"dir.

Bu sorunun cevap anahtarı A) ŞÖNİM şeklindedir. Verilen açıklamaya göre, şiddet uygulayan ve şiddete maruz kalanlara yönelik tedbirlerin etkin olması için izleme yapan birimlerden bahsedilmektedir. Bu birimlerde hukuki, psikolojik, mesleki ve danışma gibi çeşitli hizmetler sunulmaktadır. Bu tanıma en uygun olan merkez Şiddet Önleme ve İzleme Merkezi (ŞÖNİM) olarak bilinmektedir. ŞÖNİM, şiddetin önlenmesi ve mağdurların korunması amacıyla çalışan bir kurumdur. Bu merkezde şiddet mağdurlarına destek sağlanmakta, gerekli hukuki işlemler takip edilmekte ve rehabilitasyon hizmetleri sunulmaktadır.

Bu sorunun cevap anahtarı A) Yeşilay Derneği şeklindedir. Verilen seçenekler arasında Tütün ve Sigaranın Sağlığa zararlarını anlatan dernekleri arasında en tanınmış olanı Yeşilay Derneği'dir. Yeşilay Derneği, tütün ve sigara gibi zararlı alışkanlıkların önlenmesi, bilinçlendirme faaliyetleri ve bağımlılıkla mücadele konularında çalışmalar yürütmektedir. Bu dernek, toplumun sağlığını korumak amacıyla sigara ve tütün ürünlerinin zararları konusunda bilgilendirme, farkındalık oluşturma ve bağımlılıkla mücadele gibi faaliyetler yürütmektedir.

Bu sorunun cevap anahtarı A) Hiç başlamamaktır. Bağımlılık yapan maddelerden korunmanın en etkili yolu, hiç başlamamaktır. Bağımlılık yapıcı maddelerden uzak durmak, bağımlılığın oluşmasını engeller ve sağlıklı bir yaşam sürdürmeye yardımcı olur. Başlamamak, bağımlılık riskini tamamen ortadan kaldırır ve bağımlılığa karşı en güçlü savunma mekanizmasıdır. Diğer seçenekler arasında da tedavi olmak veya az içmek gibi stratejiler yer alsa da, hiç başlamamak bağımlılıkla mücadelede en etkili yol olarak kabul edilir.

Sorunun cevap anahtarı: C) Zamanı iyi değerlendirme. Teknoloji bağımlılığı, birçok soruna neden olabilir. Ancak, zamanı iyi değerlendirme, teknoloji bağımlılığının neden olduğu sorunlardan biri değildir. Diğer seçenekler olan gözlerde yanma, uyku bozukluğu, akademik başarıda düşüş ve halsizlik, teknoloji bağımlılığına bağlı olarak ortaya çıkabilen olumsuz etkilerdir. Dolayısıyla, doğru cevap C) Zamanı iyi değerlendirme olacaktır.

Sorunun cevap anahtarı: D) WHO. Dünya Sağlık Örgütü'nün (World Health Organization) kısaltması WHO'dur. Diğer seçenekler olan WHS, WTO, WSO ve WHY WHO'nun kısaltması değildir. Dolayısıyla, doğru cevap D) WHO'dur.

Bu sorunun cevap anahtarı "C) Gelişme" olmalıdır. "Gelişme" terimi, vücuttaki doku ve organların yapısındaki değişmeler sonucu biyolojik fonksiyonlarda olgunlaşmanın meydana geldiği süreci ifade eder. Bu süreçte, organizma büyüyerek ve yetişkinlik seviyesine ulaşarak fiziksel ve zihinsel açıdan gelişir. Olgunlaşma, biyolojik bir süreç olsa da "gelişme" terimi, vücuttaki değişikliklerin yanı sıra büyüme ve olgunlaşmayı da kapsar. Dolayısıyla, "gelişme" terimi daha kapsayıcı ve doğru bir yanıttır.

Sorunun cevap anahtarı: D) Yoksunluk. Uyuşturucu madde bağımlılığında yoksunluk dönemi, maddeye erişimin kesilmesi veya azaltılması durumunda ortaya çıkar. Bu dönemde bağımlı kişi, maddeye olan ihtiyacı nedeniyle ruhsal ve fiziksel çöküş yaşayabilir. Yoksunluk döneminde maddeye ulaşamamanın ve vücuttaki madde seviyesinin düşmesinin etkisiyle suç işleme eğilimi de artabilir.

Bu sorunun cevap anahtarı "A) Ergenlik" olmalıdır. Ergenlik dönemi, hayatın 12-21 yaşları arasındaki zaman dilimini kapsar. Bu dönemde bireyler bedensel, duygusal, sosyal ve bilişsel açıdan büyük değişimler yaşarlar. Ergenlik dönemi, genellikle ergenlik özelliklerinin belirginleşmeye başladığı, cinsel olgunluğun ve kimlik gelişiminin ön planda olduğu bir dönemdir. Hayatın farklı dönemleri belirli yaş aralıklarında gruplandırılabilir. Bu soruda verilen yaş aralığı 12-21 yaşları arasındadır. Bu yaş aralığı ergenlik dönemini kapsar. Ergenlik, bireylerin bedensel, duygusal, sosyal ve bilişsel açıdan hızlı değişimler yaşadığı bir dönemdir. Ergenlikte cinsel olgunlaşma, kimlik arayışı ve bağımsızlık kazanma gibi önemli gelişim süreçleri yaşanır.

Cevap anahtarı: C) Kuduz. Kuduz, çocukluk çağı hastalıklarından değildir. Kuduz, hayvan ısırıkları yoluyla insanlara bulaşan viral bir enfeksiyon hastalığıdır. Kızamık, suçiçeği, çocuk felci ve boğmaca ise çocukluk çağında sıkça görülen hastalıklardır. Bu hastalıklar genellikle çocuklarda daha yaygın olarak görülür ve özellikle bağışıklık sistemleri zayıf olan çocuklarda ciddi komplikasyonlara yol açabilir.

Bu sorunun cevap anahtarı "C) Genetik yapı" olmalıdır. Hemofili hastalığı, genetik bir bozukluk olarak ortaya çıkar. Bebekte hemofili hastalığının saptanması, genetik yapıdan kaynaklanır. Hemofili, X kromozomuyla ilişkili bir genetik hastalıktır. Hemofili hastası bir bireyin genetik yapısında, pıhtılaşmayı sağlayan faktörlerin eksik veya bozuk olduğu genler bulunur. Bu nedenle, bebekte hemofili hastalığının saptanması, genetik yapıdan kaynaklanır.

Cevap anahtarı: A) Obezite. Fazla kiloluk hastalığına obezite denir. Obezite, vücutta aşırı yağ birikimi ve aşırı kilolu olma durumunu ifade eder. Bu durum genellikle beslenme alışkanlıkları, fiziksel aktivite düzeyi, genetik faktörler ve hormonal dengesizlikler gibi çeşitli etkenlerle ilişkilendirilir. Obezite, sağlık sorunlarına yol açabilen bir durumdur ve kilo yönetimi, sağlıklı beslenme ve aktif bir yaşam tarzıyla tedavi edilebilir.