5.Sınıf Türk Sosyal Hayatında Aile 2.Dönem Başı Sınav - Klaisk

Eski Türklerde aile, toplumun en temel birimi olarak kabul edilirdi. Aileler bir araya gelerek soy, cins ve nesil anlamlarına gelen urug denilen yapıyı meydana getirirlerdi. Urug, aynı zamanda aileler birliği anlamındaydı. Uruglar da bir araya gelerek boy adı verilen sosyal yapıyı oluştururlardı. Boylar ise bir araya gelerek bodun adı verilen sosyal yapıyı oluştururlardı. Bodunlar ise bir araya gelerek il, yani devleti meydana getirirlerdi.

Türklerde evlilik, iki kişinin belirli törenlerle birleşmesi ve yeni bir aile kurmasıdır. Kan bağı, aynı atadan gelen kişiler arasındaki ilişkidir. Akrabalık ilişkisi ise, kan bağı veya evlilik yoluyla oluşan ilişkidir.

Çekirdek aile, karı, koca ve evlenmemiş çocuklardan oluşmaktadır. Dar aile, karı-koca, evlenmemiş çocuklar, anne-baba ve akrabalardan oluşmaktadır. Ana ailesi, annenin ve çocuklarının oluşturduğu ailedir. Baba ailesi ise babanın ve çocuklarının oluşturduğu ailedir.

Türkler ikinci kadın için kuma veya ortak tabirini kullanmışlar, hatun dememişlerdir. Kuma, bir eş gibi değil hatunun kız kardeşi, yakını gibi aileye katılmıştır. Kendi çocukları bile kumaya teyze diye hitap etmişlerdir.

Türk düğün törenlerinde, kız tarafının evinde yemek ikram edilir, gelin baba evinden çıkarılmadan önce kuşak bağlama geleneği uygulanır ve gelin baba evinden koca evine götürülür.

Kalın, Türk aile hukukunun temelini teşkil eder. Ödenen kalında, oğlan ailesindeki herkesin bir payı ve miras hakkı vardır.

Erkek çocuğun ad alması belirli bir yaşa geldiğinde gerçekleşmektedir. Erkek çocuğa doğumunda verilen ad onun gerçek adı değildir. Oğul ergenlik çağına geldikten sonra bir kahramanlık göstermelidir. Kahramanlık gösterdiği gün toplum tarafından kendisinin taşıyacağı millî bir ad verilirdi.

Töre, anayasa niteliğinde olup ihtiyaçlara göre yeniden düzenlenmiştir. İmkân ve ihtiyaçlar doğrultusunda törede bazı değişiklikler yapılması mümkündür. Türk aile yapısında "Ben ölürsem çocuklarım ve eşim ne olur?" diye bir kuşku ve korku yoktur. Çünkü töre kendisinden sonra ailesine ve çocuklarına kimin bakacağını tespit etmiştir.

Gökalp, Türk aile yapısını toplumsal dayanışmanın ve uyumun temel unsuru olarak görmüştür. Ona göre Türk ailesi, bireylerin ruhsal ve toplumsal gelişiminde önemli bir rol oynar. Ayrıca, Türk aile yapısı, Türk kültürünün ve değerlerinin aktarılmasında da önemli bir işlev görür.

Sop, nesepçe birbirine akraba olmayan kişilerin de yer aldığı, ekonomik zorunluluklara göre genişliği değişen bir toplumsal gruptur. Sop'un içinde kişisel akrabalık yerine maşeri akrabalık vardı. Yani her birey kendinden önceki nesile ait erkeklerle kadınlara ayrı unvanlar verir, kendinden sonra gelen nesile ait erkeklere ve kızlara da ayrı isimler verirdi. Arazi bireyler arasında bölünmüşse de, arazi taksimatı, sürekli bölünmelere açıktır. Bütün bu teşkilatta ortaklaşa bir ruh egemendir. Hatta özel evler bile, yalnızca sahiplerinin yararlanmasına ayrılmış değildir. Her rastgelen, istediği eve girerek gündüz ve gecenin her saatinde orada kalabilir.

Eski Türklerde aile, toplumsal yapının temel taşıydı. Aile, çocukların yetiştirilmesi, eğitim verilmesi ve sosyalleşmesi gibi önemli görevleri üstleniyordu. Ayrıca, aile ekonomik faaliyetlerde de önemli bir rol oynuyordu. Bu nedenle, aile devletin bekası için önemliydi.

Eski Türk aile yapısı, çekirdek aile yapısındaydı ve kadın erkek eşit haklara sahipti. Tek eşle evlilik esas olduğu için, çok eşli evlilik nadiren görülmüştür. Ayrıca, Eski Türk ailesi, özellikle göçebe yaşam tarzından dolayı küçük aile özelliğine sahipti.

1. Araştırmacılar eski Türklerde aile kurumunun kökenlerini incelediklerinde, başlangıçta bugünkü anlamda bir ailenin bulunmadığı sonucuna varmışlardı. 2. Eski Türklerde asıl bağlılığın kan üyesi olduğu ve akrabalık terimlerinin buna göre belirlendiği düşünülüyor. 3. Eski Türkçede ‘aile’ kelimesini karşılayan bir kelimenin bulunmaması, araştırmacıları bu konuda çeşitli düşüncelere yöneltmiştir. 4. Eski Türklerde karı koca ve çocuklar arasında aile denemeyecek gevşek ilişkilerin olduğu düşünülüyor. 5. Eski Türklerde ailenin kuruluşunda kanla akrabalık esaslığı evlilik geleneği yanında kan veya akrabalık bağları da esas olduğu düşünülmektedir. 6. Eski Türklerde aile kurumunun içinde bulunduğu durum sosyolojik çözümleme yapılmaya yetmemektedir.

- Levirat: Ölen kardeşin dul kalan eşi ile evlenme biçimidir - Aracı: Aracılık yapan kişi - Gülensoy: Türk kültür tarihçisi - Büyük atalar: Tulga Konaç - Çeyiz: Kadının kız evden çıkarken beraberinde evine getirdikleri - Kalın: Evlilik için ödenen mal - Söz kesme: Bir antlaşma - Ev bark: Evin ve ailenin bir arada bulunması - Bark: Mabet - Evlilik: Erkek veya kızın baba ocağından ayrılarak yeni bir aile kurması