2022-2023 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI MERKEZ KISAS ÇOK PROGRAMLI ANADOLU LİSESİ 1. DÖNEM SAĞLIK BİLGİSİ VE TRAFİK 2. YAZILI SORULARI

Ergenlik dönemi, vücutta hızlı büyüme ve fiziksel değişimlerin yaşandığı bir dönemdir. Bu süreçte kaslar, kemikler ve sinir sistemleri hızla gelişirken, bedenin koordinasyonu tam olarak oturmamış olabilir. Bu durum, ergenlerin hareketlerinde dengesizlik, sakarlık veya istemsiz hareketlerin daha sık görülmesine neden olabilir. Bu dönemde spor yapmak, düzenli egzersizlerle kasların güçlenmesi ve koordinasyonun geliştirilmesi önemlidir.

Sorunun cevap anahtarı: B) Cep telefonuyla oynamasına bolca vakit verilmeli. Gençlere yapılacak rehberlik türleri, ergenlik döneminde onların sağlıklı gelişimini desteklemek amacıyla yapılan yönlendirmelerdir. Cep telefonuyla bolca vakit geçirmek, sağlıklı bir yaşam ve uygun rehberlik ilkeleriyle uyumlu değildir. Bu nedenle, doğru cevap B) Cep telefonuyla oynamasına bolca vakit verilmeli olacaktır.

Bu sorunun cevap anahtarı D) Yaşlanmayı hızlandırır. Fiziksel aktivite, bedensel sağlığı olumlu yönde etkileyen birçok fayda sağlar. Bunlar arasında kas ve eklemlerin esnekliğini koruma ve artırma, refleks ve reaksiyon zamanını geliştirme, vücudun duruş şeklini düzgünleştirme ve bunama ile unutkanlığı azaltma bulunur. Ancak, fiziksel aktivite yaşlanmayı hızlandırmaz. Tam tersine, düzenli egzersiz yapmak yaşlanma sürecini yavaşlatabilir ve yaşlılıkla ilişkili birçok sağlık sorununu önleyebilir.

Sorunun cevap anahtarı: C) Kalp vücuda kanı daha hızlı pompalar Egzersiz sırasında vücut daha fazla enerji harcamaktadır. Bu durum, vücudun ihtiyaç duyduğu oksijen ve besin maddelerini kaslara taşımak için kalbin daha hızlı çalışmasıyla gerçekleşir. Kalp vücuda kanı daha hızlı pompalayarak kaslara daha fazla oksijen ve besin sağlar. Bu nedenle, doğru cevap C) Kalp vücuda kanı daha hızlı pompalar olacaktır.

Sorunun cevap anahtarı: B) Kahvaltı. Sağlıklı beslenmek için olmazsa olmaz bir öğün kahvaltıdır. Kahvaltı, güne enerjiyle başlamamızı sağlar, metabolizmayı harekete geçirir ve gün boyunca enerji seviyemizi dengelememize yardımcı olur. Sağlıklı bir kahvaltı, vücudun ihtiyaç duyduğu besinleri alarak gün boyunca sağlıklı bir şekilde fonksiyon görmemizi sağlar.

Bu sorunun cevap anahtarı D) I-II-III-IV şeklindedir. Sağlıklı beslenme grubu, vücudun ihtiyaç duyduğu besin öğelerini dengeli bir şekilde sağlayan yiyeceklerden oluşur. Yukarıda verilen dört seçenek, sağlıklı beslenme grubuna ait olan besinleri temsil etmektedir. I. seçenek süt ve süt ürünlerini, II. seçenek et, yumurta ve kuru bakliyat ürünlerini, III. seçenek sebze ve meyveleri, IV. seçenek ise ekmek ve tahılları içermektedir. Dolayısıyla, doğru cevap D seçeneğidir.

Bu sorunun cevap anahtarı D) Temiz su şeklindedir. Sağlıklı beslenme için en önemli öğelerden biri su tüketimidir. Su vücut fonksiyonlarının düzgün çalışması için gereklidir ve sağlıklı bir yaşam için yeterli miktarda su içmek önemlidir. Diğer seçenekler ise sağlıklı beslenme açısından sınırlı veya zararlı olabilir. Tuz, beyaz un ve şekerin aşırı tüketimi sağlık sorunlarına yol açabilir, bu yüzden dengeli bir şekilde tüketilmeleri önerilir. Ekmek ise sağlıklı bir besin olabilir, ancak sağlıklı beslenme için sadece ekmek tüketmek yeterli değildir. Bu nedenle, doğru cevap D seçeneği olan temiz su tüketimidir.

Sorunun cevap anahtarı: C) Obezite. Soruda verilen tanıma göre, bedenin yağ kütlesinin yağsız kütleye oranının aşırı artması sonucu boy uzunluğuna göre vücut ağırlığının arzu edilen düzeyin üstüne çıkması durumu tanımlanmaktadır. Bu durum obezite olarak adlandırılır. Obezite, aşırı kilo birikimi ve yağ dokusunun fazla olmasıyla karakterizedir. Dolayısıyla, doğru cevap C) Obezite olacaktır.

Bu sorunun cevap anahtarı B) Hepsi şeklindedir. Stres, birçok farklı faktörden kaynaklanabilir ve yaşamın farklı alanlarındaki deneyimlerimiz stres yaratıcı olabilir. Verilen seçenekler arasında aile içi şiddet, alay edilmesi, anne babanın yüksek beklentileri ve ev ödevleri stres kaynaklarından bazılarıdır. Aile içi şiddet, güvensiz bir ortam yaratarak stresin artmasına neden olabilir. Alay edilmesi, kişinin özgüvenini zedeler ve duygusal bir yük oluşturabilir. Anne babanın yüksek beklentileri, çocuğun üzerinde baskı oluşturarak stres kaynağı olabilir. Ev ödevleri ise zaman yönetimi, performans beklentileri ve iş yükü nedeniyle stres yaratabilir. Dolayısıyla, doğru cevap B seçeneği olan "Hepsi"dir.

Bu sorunun cevap anahtarı A) ŞÖNİM şeklindedir. Verilen açıklamaya göre, şiddet uygulayan ve şiddete maruz kalanlara yönelik tedbirlerin etkin olması için izleme yapan birimlerden bahsedilmektedir. Bu birimlerde hukuki, psikolojik, mesleki ve danışma gibi çeşitli hizmetler sunulmaktadır. Bu tanıma en uygun olan merkez Şiddet Önleme ve İzleme Merkezi (ŞÖNİM) olarak bilinmektedir. ŞÖNİM, şiddetin önlenmesi ve mağdurların korunması amacıyla çalışan bir kurumdur. Bu merkezde şiddet mağdurlarına destek sağlanmakta, gerekli hukuki işlemler takip edilmekte ve rehabilitasyon hizmetleri sunulmaktadır.

Doğru cevap A) 183'dür. Aile, Kadın, Çocuk ve Özürlü Sosyal Hizmet Danışma Hattı, Türkiye'de 183 numarasıyla hizmet vermektedir.

Bu sorunun cevap anahtarı A) Yeşilay Derneği şeklindedir. Verilen seçenekler arasında Tütün ve Sigaranın Sağlığa zararlarını anlatan dernekleri arasında en tanınmış olanı Yeşilay Derneği'dir. Yeşilay Derneği, tütün ve sigara gibi zararlı alışkanlıkların önlenmesi, bilinçlendirme faaliyetleri ve bağımlılıkla mücadele konularında çalışmalar yürütmektedir. Bu dernek, toplumun sağlığını korumak amacıyla sigara ve tütün ürünlerinin zararları konusunda bilgilendirme, farkındalık oluşturma ve bağımlılıkla mücadele gibi faaliyetler yürütmektedir.

Bu sorunun cevap anahtarı A) Hiç başlamamaktır. Bağımlılık yapan maddelerden korunmanın en etkili yolu, hiç başlamamaktır. Bağımlılık yapıcı maddelerden uzak durmak, bağımlılığın oluşmasını engeller ve sağlıklı bir yaşam sürdürmeye yardımcı olur. Başlamamak, bağımlılık riskini tamamen ortadan kaldırır ve bağımlılığa karşı en güçlü savunma mekanizmasıdır. Diğer seçenekler arasında da tedavi olmak veya az içmek gibi stratejiler yer alsa da, hiç başlamamak bağımlılıkla mücadelede en etkili yol olarak kabul edilir.

Sorunun cevap anahtarı: C) Zamanı iyi değerlendirme. Teknoloji bağımlılığı, birçok soruna neden olabilir. Ancak, zamanı iyi değerlendirme, teknoloji bağımlılığının neden olduğu sorunlardan biri değildir. Diğer seçenekler olan gözlerde yanma, uyku bozukluğu, akademik başarıda düşüş ve halsizlik, teknoloji bağımlılığına bağlı olarak ortaya çıkabilen olumsuz etkilerdir. Dolayısıyla, doğru cevap C) Zamanı iyi değerlendirme olacaktır.

a. Zorbalık / stres b. Egzama c. Nikotin d. Apse e. Ahlaklısını

İnsanın doğal dengesini bozan duruma stres denir. Stresin yol açtığı bir hastalığa egzama denir. Sigarada bağımlılık yapan maddeye nikotin denir. Dişlerde oluşan iltihaplanmaya apse denir. Ben sporcunun zeki, çevik ve aynı zamanda ahlaklısını severim.

1. Kadınların 45-49 yaşları arasında üreme özelliğinin bitmesine menopoz adı verilir.

2. Somatotropin hormonu (STH) gelişme döneminde az salgılanırsa cücelik denilen büyüme yetersizliğine yol açarken çok salgılanırsa devlik denilen aşırı büyümeye neden olur.

3. İnsanın zamanla yeni yetenekler kazanmasına öğrenme denir.

4. Gözlerin sağlığını korumak için televizyon en az 3 metreden izlenmelidir.

1. Menopoz, kadınların 45-49 yaşları arasında gerçekleşen ve üreme özelliğinin sona erdiği bir dönemdir. 2. Somatotropin hormonu (STH), gelişme döneminde vücut büyümesini etkileyen bir hormondur. Az salgılanması durumunda cücelik denilen büyüme yetersizliği görülürken, fazla salgılanması durumunda devlik denilen aşırı büyüme meydana gelir. 3. Öğrenme, insanın zamanla yeni yetenekler kazanması ve bilgi edinmesidir. Bu süreçte deneyimler, eğitim ve pratik önemli rol oynar. 4. Göz sağlığını korumak için televizyon ekranının en az 3 metreden izlenmesi önerilir. Bu uzaklık göz yorgunluğunu azaltır ve gözlerin doğal odaklama yeteneğini korur.

Sorunun cevap anahtarı: D) WHO. Dünya Sağlık Örgütü'nün (World Health Organization) kısaltması WHO'dur. Diğer seçenekler olan WHS, WTO, WSO ve WHY WHO'nun kısaltması değildir. Dolayısıyla, doğru cevap D) WHO'dur.

Bu sorunun cevap anahtarı "C) Sağlık Meslek Liseleri" olmalıdır. Aile planlaması hizmetleri veren resmi kuruluşlar arasında sağlık ocakları, doğumevleri, hastanelerin kadın hastalıkları ve doğum klinikleri, ana çocuk sağlığı ve aile planlaması merkezleri gibi kurumlar yer alır. Ancak sağlık meslek liseleri, eğitim kurumları olup doğrudan aile planlaması hizmeti sunmazlar. Aile planlaması hizmetleri genellikle sağlık ocakları, doğumevleri, hastanelerin kadın hastalıkları ve doğum klinikleri, ana çocuk sağlığı ve aile planlaması merkezleri gibi sağlık kuruluşları tarafından verilir. Bu kurumlar, halka doğum kontrolü, gebelik takibi, aile planlaması danışmanlığı gibi hizmetler sunarlar. Sağlık meslek liseleri ise sağlık alanında eğitim veren okullar olup doğrudan aile planlaması hizmeti sunmazlar.

Bu sorunun cevap anahtarı "A) Ergenlik" olmalıdır. Ergenlik dönemi, hayatın 12-21 yaşları arasındaki zaman dilimini kapsar. Bu dönemde bireyler bedensel, duygusal, sosyal ve bilişsel açıdan büyük değişimler yaşarlar. Ergenlik dönemi, genellikle ergenlik özelliklerinin belirginleşmeye başladığı, cinsel olgunluğun ve kimlik gelişiminin ön planda olduğu bir dönemdir. Hayatın farklı dönemleri belirli yaş aralıklarında gruplandırılabilir. Bu soruda verilen yaş aralığı 12-21 yaşları arasındadır. Bu yaş aralığı ergenlik dönemini kapsar. Ergenlik, bireylerin bedensel, duygusal, sosyal ve bilişsel açıdan hızlı değişimler yaşadığı bir dönemdir. Ergenlikte cinsel olgunlaşma, kimlik arayışı ve bağımsızlık kazanma gibi önemli gelişim süreçleri yaşanır.