2022-2023 9.Sınıf Coğrafya 2.Dönem 2.Yazılı - Test

Ortak Payda Bölge, birden fazla ülkenin sınırları içinde yer alan ve bu ülkeler arasında ortak kullanımı ve yönetimi olan bir bölgedir. Bu bölgede yer alan doğal kaynaklar, tüm ülkeler tarafından ortaklaşa kullanılır ve yönetilir.

Soru, yerleşim dokularının neden gelişebileceği veya gerileyebileceği konusunda sorular sormaktadır. Cevap anahtarı, toplumsal, kültürel, ekonomik ve siyasal faktörlere, bölgenin topoğrafyasına ve nüfus yoğunluğuna bağlı olarak değişiklik gösterebileceğini belirtmektedir. Yerleşim dokularının gelişme veya gerileme yaşaması, çevresel, sosyal, ekonomik ve siyasal faktörlere bağlıdır. Bu nedenle, bir yerleşim dokusunun değişimi, birçok faktörün bir araya gelmesinden kaynaklanabilir.

Cevap anahtarı D şıkkıdır, yani kırsal yerleşmelerin özelliklerinden biri konutların birbirine yakın olup sıkışık bir yapıda olmamasıdır. Kırsal yerleşmeler genellikle geniş arazi alanlarına yayılmış, insan nüfusu yoğunluğu düşük olan, tarım ve hayvancılık faaliyetleri ile geçim sağlanan ve ulaşım yollarının kötü olduğu yerleşim yerleridir.

Cevap anahtarı "A) Tek tip dokular" olan bu soru, yerleşme dokuları konusunu test etmektedir. Tek tip dokular, yapıları ve işlevleri bakımından diğer dokulardan farklılaşmamış olan homojen yapıları ifade eder. Diğer seçenekler ise farklı yapı ve işlevleri yansıtan yerleşme dokularıdır.

Cevap anahtarı: D) Çevre dostu uygulamaların yaygınlaşması. Soruda istenilen, kentsel yerleşmelerin olumsuz etkilerinden birinin belirlenmesidir. Hava, gürültü ve su kirliliği ile trafik sıkışıklığı, kentsel yerleşmelerin çevresel etkileri olarak bilinmektedir. Ancak çevre dostu uygulamaların yaygınlaşması bir olumsuz etki değil, tam tersine kentsel yerleşmelerin çevreye olan olumlu etkilerinden biridir.

Cevap anahtarı E) Tümü doğru şeklindedir. Ortak payda bölgelerinin avantajları olduğu gibi dezavantajları da vardır. Dezavantajları arasında çıkar çatışmaları, ekonomik bağımlılık, politik çekişmeler ve yönetim zorlukları yer alır.

Cevap anahtarı "C) Kültürel özellikler" olan bu soruda, yerleşmeyi sınırlandıran faktörlerden bahsedilmektedir. Beşeri faktörler arasında yerleşmeyi sınırlandıran en önemli faktörlerden biri kültürel özelliklerdir. İnsanların kültürel alışkanlıkları, inançları, dil ve gelenekleri, belirli bölgelerde yerleşmeyi tercih etmelerine veya bu yerleşimleri sınırlandırmalarına neden olabilir. Bu faktörler, coğrafi konum, iklim koşulları, doğal afetler ve yer altı kaynakları gibi diğer beşeri faktörlerin etkilerini değiştirebilirler.

Bu sorunun cevap anahtarı D) Ticaret yollarıdır. Ticaret yolları, bir bölgenin ekonomik gelişimini etkileyen önemli faktörlerden biridir. Ticaret yolları, bir bölgenin diğer bölgelerle olan bağlantısını sağlar ve ekonomik faaliyetleri destekler. Özellikle tarihsel olarak ticaret yolları, ticaret merkezleri ve şehirlerin gelişiminde önemli rol oynamıştır.

Cevap anahtarı "B) İklim koşulları" olan bu soru, yerleşmeyi sınırlandıran doğal faktörlerden birini sormaktadır. İklim koşulları, özellikle aşırı sıcaklık, soğukluk, kuraklık, nem oranı gibi faktörler, insanların belirli bir bölgede kalıcı olarak yerleşmesini engelleyebilir veya zorlaştırabilir. Bu faktörlerin yanı sıra diğer doğal faktörler de yerleşmeyi sınırlandırabilir, ancak bu soruda sadece iklim koşulları sorulmuştur.

Cevap anahtarı "C) Nüfus yoğunluğu" olan bu soru, yerleşmeyi sınırlandıran beşeri faktörlerden birinin hangisi olduğunu sormaktadır. Nüfus yoğunluğu, bir bölgenin ne kadar kalabalık olduğunu ifade eder ve bu durum yerleşim oluşturmayı zorlaştırabilir veya imkansız hale getirebilir.

Cevap anahtarı "C) Şehirsel yerleşim dokusu" olan bu soruda, şehirleşme sürecinde ortaya çıkan yerleşim dokusu sorulmuştur. Şehirsel yerleşim dokusu, yoğun nüfuslu ve ticaretin merkezi olan şehirlerde ortaya çıkmıştır. Bu yerleşim dokusu genellikle yoğun yapılaşma, yüksek binalar, alışveriş merkezleri ve diğer ticari alanları içerir. Şehirleşme süreciyle birlikte, şehirlerdeki nüfus arttıkça ve ticaret geliştikçe, şehirsel yerleşim dokusu da gelişir.

Bu sorunun cevap anahtarı B seçeneği olan "Kırsal yerleşim dokusu"dur. Kırsal yerleşim dokusu, tarım ve hayvancılık faaliyetlerinin yoğun olduğu yerlerde görülen bir yerleşim dokusudur. Bu yerleşim dokusu, genellikle küçük çiftlikler veya evlerin olduğu bir arazi düzenlemesi şeklinde karakterizedir.

Cevap: B) Geçiş yerleşim dokusu genellikle şehirsel ve kırsal yerleşim dokularının özelliklerini bir arada taşır. Geçiş yerleşim dokusu, şehirsel ve kırsal yerleşimlerin özelliklerinin bir arada görüldüğü bir yapıdır. Bu dokuda, şehir merkezlerine yakın bir yerde olunmasına rağmen doğal alanlar da mevcuttur ve binalar genellikle kırsal tarzda inşa edilir. Ayrıca, küçük ölçekli ticaret ve hizmetler de mevcuttur. Bu dokunun özellikleri hem şehirsel hem de kırsal yaşamdan özellikler taşımaktadır.

Bu sorunun cevabı "C) Tarım ve hayvancılık faaliyetlerinin yoğunluğu" dir. Kentsel yerleşim dokusu, şehirleşmenin yoğun olduğu bölgelerdeki yapılaşma ve yerleşim düzenini ifade eder. Bu dokunun özellikleri arasında yüksek nüfus yoğunluğu, endüstriyel tesislerin yaygın olması, ticaret ve alışveriş merkezlerinin bulunması ve yüksek katlı binaların yaygın olması sayılabilir.

Sorunun cevap anahtarı "E) Çevre dostu teknolojiler"dir. Yerleşim yerlerinin seçiminde etkili olan faktörler arasında iklim, yer altı kaynakları, toprak kalitesi ve doğal afetler gibi çevresel faktörler yer alırken, çevre dostu teknolojiler bu faktörlerin dışında kalmaktadır. Yerleşim yerleri, insanlar tarafından kullanılacak birçok kaynağı ve altyapıyı içermesi nedeniyle, çevre dostu teknolojiler yerleşim yerleriyle ilgili çevresel etkileri minimize etmek için son derece önemlidir.

Sorunun cevap anahtarı "Durgun göller" şeklinde olup, toprak kayması sonucu ortaya çıkan diğer şekiller toprak kıvrımları, kaya blokları, hafriyat yığınları ve yarlar şeklindedir. Toprak kayması, yerçekimi etkisiyle hareket eden toprak ve kayaların eğimli yüzeylerde kayarak hareket etmesi sonucu oluşur. Bu hareketler sırasında toprak, kaya ve diğer malzemelerde çeşitli şekiller meydana gelebilir.

Bu sorunun cevap anahtarı "E) Tarım alanlarının artması" olarak verilmiştir. Heyelanlar, yamaçlarda meydana gelen toprak hareketleri sonucu ortaya çıkan doğal afetlerdir. Bu afetler, yukarıdaki seçeneklerde de belirtildiği gibi birçok sonuç doğurabilir. Ancak, tarım alanlarının artması bu sonuçlardan biri değildir. Heyelanlar, tarım alanlarındaki ürünlere zarar verebilir veya tarım alanlarını kullanılamaz hale getirebilir.

Cevap: E) Deniz seviyesinin yükselmesi. Deniz akıntıları, denizlerin hareketini sağlar ve birçok yer şekli oluşumuna neden olur. Ancak deniz seviyesinin yükselmesi, deniz akıntılarının oluşturduğu bir yer şekli değildir. Deniz seviyesinin yükselmesi, küresel iklim değişikliği nedeniyle buzulların erimesi, okyanus suyu sıcaklığının artması ve termal genleşme gibi faktörlerden kaynaklanır.

Cevap anahtarı: E) Kıyıya daha fazla yapı inşa etmek. Dalga hareketlerinin yıkıcı etkisinden korunmak için alınacak önlemler, kıyı setleri yapmak, kıyı düzlüklerine drenaj kanalları yapmak, kıyıdaki yapıları deniz seviyesinden yüksekte tutmak ve kıyıda bitki örtüsünü artırmak gibi doğal ve yapay koruma önlemlerini içermektedir. Ancak, kıyıya daha fazla yapı inşa etmek, dalga hareketlerinin yıkıcı etkisine karşı korunmak için uygun bir önlem değildir.