11.Sınıf Kimya 2.Dönem 1.Yazılı - Açık Uçlu Sorular

Kalsiyum karbonat parçacıklarının boyutu küçüldükçe, parçacıkların yüzey alanı artar. Bu sayede, hidroklorik asit çözeltisi ile temas eden kalsiyum karbonat miktarı artar ve tepkime hızı da artar.

Tepkimenin herhangi bir anında ölçülen hıza anlık hız denir. Belirli bir zaman aralığındaki madde miktarı değişimine ise ortalama tepkime hızı denir. Ortalama tepkime hızı, tepkimenin başlangıcındaki ve bitişindeki madde miktarları arasındaki farkın, tepkimenin süresine bölünmesiyle hesaplanır.

Tepkime 1'de, reaksiyona giren maddeler gaz halindedir ve daha kolay bir şekilde birbirlerine yakınlaşabilirler. Tepkime 2'de ise, reaksiyona giren maddelerden biri gaz halinde diğeri ise gaz halindedir. Bu nedenle, Tepkime 2'de, reaksiyona giren maddelerin birbirlerine yakınlaşması daha zor olacaktır. Dolayısıyla, Tepkime 1 daha hızlı gerçekleşecektir.

Oktay Sinanoğlu, 1963 yılında Yale Üniversitesinde görev yaparken 50 yıldır çözülemeyen bir matematik kuramını bilim dünyasına kazandırmıştır. Bu kuram, çok elektronlu sistemler için geliştirilmiş olup, moleküllerin elektronik yapısı ile ilgisi bulunmaktadır.

Tepkime entalpisi, bir kimyasal reaksiyon sırasında meydana gelen enerji değişimidir. Tepkime entalpisi pozitif ise reaksiyon endotermik, negatif ise reaksiyon ekzotermik olarak adlandırılır. Potansiyel enerji-tepkime koordinatı grafiği, bir maddenin tepkimeden önce ve sonraki potansiyel enerjisini gösteren bir grafiktir. Tepkimeye giren maddelerin başlangıç potansiyel enerjisi, tepkimeye giren moleküllerin birbiriyle çarpışma sayısı ve çarpışma yönü gibi faktörlere bağlıdır.

Standart oluşum entalpisi, bir bileşiğin oluşum reaksiyonunun enerji değişimini ölçer. Bu değer, bileşiğin kararlılığının bir göstergesidir.

Hess Yasası'na göre, bir tepkimenin entalpi değişimi, tepkimeye girenlerin ve ürünlerin entalpisinin farkına eşittir. Bu nedenle, bir tepkimenin entalpi değişimini hesaplamak için, öncelikle tepkimeye girenlerin ve ürünlerin entalpisini bulmak gerekir. Daha sonra, bu değerler arasındaki fark alınarak, tepkimenin entalpi değişimi hesaplanır.

Petrol ve türevleri, karbon ve hidrojen atomlarından oluşan apolar moleküllerdir. Su ise, oksijen ve hidrojen atomlarından oluşan polar bir moleküldür. Apolar moleküller, polar moleküllerle etkileşime girmezler. Bu nedenle, petrol ve türevleri deniz suyunda çözünmez.

Çözeltiyi hazırlarken, çözünecek maddenin çözücüde çözünme özelliğine sahip olduğundan emin olunmalıdır. Ayrıca kullanılan ekipmanlar temiz ve steril olmalıdır. Çözelti hazırlama sırasında güvenlik önlemleri alınmalı ve gerekli koruyucu ekipmanlar kullanılmalıdır.

Çözeltilerdeki çözünenin miktarı, hacimce yüzde (%), kütlece yüzde (%) veya mol kesri (X) olarak ifade edilir. Hacimce yüzde, çözünenin hacminin çözeltinin toplam hacmine oranının yüzdesi olarak hesaplanır. Kütlece yüzde, çözünenin kütlesinin çözeltinin toplam kütlesine oranının yüzdesi olarak hesaplanır. Mol kesri, çözünenin mol sayısının çözeltinin toplam mol sayısına oranı olarak hesaplanır.

Osmotik basınç, çözeltinin derişimi ile doğru orantılıdır. Yani, çözeltinin derişimi arttıkça osmotik basınç da artar. Bu özellik, Van't Hoff denklemi kullanılarak hesaplanabilir.

Seyreltik çözelti, belirli bir çözeltiye göre birim hacimdeki çözünen madde miktarı az olan çözeltidir. Derişik çözelti, belirli bir çözeltiye göre birim hacimdeki çözünen madde miktarı çok olan çözeltidir. Doygun çözelti, belirli bir sıcaklıkta, belirli bir miktar çözücünün çözebileceği maksimum maddeyi çözmüş olan çözeltidir. Aşırı doygun çözelti, belirli bir sıcaklıkta, belirli bir miktar çözücünün çözebileceğinden daha fazla çözünen madde içermesidir. Doymamış çözelti, belirli bir sıcaklıkta, belirli bir miktar çözücünün çözebileceğinden daha az çözünen madde içeren çözeltidir.

Sıcaklığın artması, çözücünün kinetik enerjisini artırır ve bu da çözünen moleküllerin çözücü molekülleri arasına girmesini kolaylaştırır. Basıncın artması, çözünen gaz moleküllerinin çözücü moleküllerine olan temasını artırır ve bu da çözünürlüğü artırır.

Grafikler, X katısının çözünürlüğünün sıcaklık arttıkça arttığını, Y gazının çözünürlüğünün ise sıcaklık arttıkça azaldığını göstermektedir. Ayrıca, grafikler X katısının ve Y gazının çözünürlüklerinin basınç arttıkça arttığını göstermektedir.

1. Gazların çözünürlüğü sıcaklıkla azalır. 2. Sıvı ve katılar için basıncın çözünürlüğe etkisi yoktur. 3. Çözünen maddenin sıcaklığı arttığında, çözünürlüğü artar. 4. Basınç, gazların çözünürlüğünü etkiler. 5. Gazların çözünürlüğü basınçla artar. 6. Çözünürlüğün sıcaklıkla artması, ekzotermik bir süreçtir. 7. Çözünürlüğün basınçla artması, endotermik bir süreçtir. 8. Gazların çözünürlüğü sıvıların sıcaklığına göre değişir. 9. Gazların çözünürlüğü katıların sıcaklığına göre değişir. 10. Çözünen maddenin sıcaklığı azaldığında, çözünürlüğü azalır.

Kaynama noktası yükselmesi: Çözeltinin kaynama noktası, buhar basıncının atmosfer basıncına eşit olduğu sıcaklıktır. Çözeltinin buhar basıncı saf çözücünün buhar basıncından daha düşük olduğundan çözeltinin kaynama noktası saf çözücünün kaynama noktasından yüksektir. Donma noktası alçalması: Çözeltinin donma noktası, sıvı-katı faz geçişinin gerçekleştiği sıcaklıktır. Çözeltinin buhar basıncı saf çözücünün buhar basıncından daha düşük olduğundan çözeltinin donma noktası saf çözücünün donma noktasından düşüktür. Osmotik basınç: Çözeltinin derişimine bağlı özelliklerden biridir. Çözücünün yarı geçirgen zar sayesinde seyreltik çözeltiden derişik çözeltiye geçmesine osmoz adı verilir. Osmoz sonrası çözelti üzerindeki basınç çok artarsa çözücü seyreltik çözelti tarafına geçmeye başlar. Bu olaya ters osmoz denir.

1. Çözünenin çözünürlüğü sıcaklıkla artar. 2. Belirli bir sıcaklıkta çözücünün 100 gr'ında çözünenin gr cinsinden miktarına çözünürlük denir. 3. Çözünenin çözünürlüğü basınçla artar. 4. Gazların çözünürlüğü sıcaklıkla azalır. 5. Gazların çözünürlüğü basınçla artar. 6. Çözünenin katı hâle geçmesine çökme denir. 7. Çözünenin bulunduğu çözeltiye doymuş çözelti denir. 8. Çözücü maddelerin oranı arttıkça çözünenin çözünürlüğü artar. 9. Kristallendirme, doymuş çözeltiyi yüksek sıcaklığa kadar ısıtıp hızla soğutarak kristaller elde edilir. 10. Çözünürlük, belirli bir sıcaklıkta çözücünün 100 gr'ında çözünenin gr cinsinden miktarı olarak tanımlanır.