2024-2025 11.Sınıf Coğrafya Dersi 2.Dönem 1.Yazılı Soruları (2021-10-15)

Tarla tarımında tarımı geliştirmek için nadasa bırakmak gerekli değildir. Nadasa bırakma, tarlanın bir yıl boyunca ekilmemesi ve dinlendirilmesi anlamına gelir. Diğer seçenekler (A) nöbetleşe ekim yapmak, (B) makineleşmeyi artırmak, (C) bilinçli gübre kullanmak ve (D) sulamalı tarım yapmak, tarım verimini artırmak ve üretimi geliştirmek için kullanılan yöntemlerdir. Nadasa bırakma ise verimli tarım arazilerini boş bırakarak üretimi artırmaya yönelik bir strateji değildir.

Türkiye'de tuz üretiminde deniz tuzu ilk sıradadır. Türkiye'nin sahip olduğu uzun deniz kıyıları ve tuz üretimi için uygun iklim koşulları nedeniyle deniz tuzu üretimi oldukça yaygındır. Deniz tuzu, deniz suyunun buharlaştırılmasıyla elde edilen bir tür tuzdur ve çeşitli kullanım alanlarına sahiptir, özellikle gıda endüstrisinde önemli bir rol oynamaktadır. Diğer tuz kaynakları olan göl tuzu, kaya tuzu, kaynak sularından elde edilen tuz ve akarsulardan elde edilen tuz, deniz tuzuna göre daha az miktarda üretilir ve Türkiye'de tuz üretiminde ilk sırayı almazlar.

Cevap Yok

Verilen haritada farklı numaralarla işaretlenmiş bölgelerde farklı madenlerin çıkarıldığı görülmektedir. Boksit madeni 3 numaralı bölgeden çıkarılmaktadır, fosfat madeni 2 numaralı bölgeden çıkarılmaktadır, bakır madeni 1 numaralı bölgeden çıkarılmaktadır ve bor minerali ise 4 numaralı bölgeden çıkarılmaktadır. Bu eşleştirmeler haritadaki numaralandırmalara dayanarak yapılabilir.

Cevap Anahtarı: D) Divriği ……………………….. Uranyum Verilen tabloda yer alan madenler ve yöreler arasında doğru bir eşleştirme yapılmıştır, ancak D şıkkında "Divriği - Uranyum" şeklinde bir eşleştirme verilmiştir. Ancak Divriği yöresinde uranyum madeni çıkarılmamaktadır. Doğru bilgi vermek için bu eşleştirme yanlıştır.

D) İzmir, Kırıkkale, İzmit Bu durumda Aliağa rafinerisi İzmir'de, Orta Anadolu rafinerisi Kırıkkale'de ve İpraş rafinerisi İzmit'te (Kocaeli) bulunmaktadır

"Üretim alanlarının azalması" verimin yıldan yıla değişmesinde etkili olabilir. Tarım arazilerinin kentleşme, sanayileşme ve diğer nedenlerle azalması, tarım üretimini etkileyebilir ve verimde değişikliklere yol açabilir. Üretim alanlarının azalması, tarımsal üretim kapasitesini ve potansiyelini etkileyen önemli bir faktördür. Dolayısıyla b şıkkı doğru cevaptır

Doğru cevap E şıkkı olmalıdır. "Rezerv (Maden miktarı)" Türkiye'de madencilikte karşılaşılan sorunlardan biri değildir. Rezerv, bir bölgede bulunan ve ekonomik olarak çıkarılabilir maden miktarını ifade eder. Türkiye, zengin maden rezervlerine sahip bir ülke olduğu için madencilik sektörü için rezerv genellikle bir sorun teşkil etmez. Ancak, diğer şıklarda belirtildiği gibi sermaye, kalifiye eleman, teknik donanım ve çevre kirliliği gibi konular madencilik sektöründe karşılaşılan önemli sorunlardır.

Antalya kıyılarında zeytin tarımının Ege kıyılarından daha az olması, çiftçilerin daha çok gelir getiren tarım ürünlerine yönelmelerini doğrulamaktadır. Bu durum, çiftçilerin ekonomik getiri açısından daha avantajlı olan ürünlere odaklanmalarına ve zeytin gibi gelir getirisi yüksek ürünleri tercih etmelerine neden olmaktadır. Dolayısıyla, E şıkkı yukarıdaki açıklamayı doğrulayan doğru cevaptır.

En az doğa koşullarına bağımlılık gösteren hayvancılık faaliyeti, B) Kümes hayvancılığıdır. Kümes hayvancılığında, hayvanlar kapalı ortamlarda, özel tasarlanmış ve kontrol edilebilen koşullarda yetiştirilir. Bu nedenle dışarıdaki doğa koşullarının etkileri en az düzeydedir. Kümes hayvancılığı, arıcılık, büyükbaş ve küçükbaş hayvancılığa göre daha kontrollü ve sabit bir üretim ortamı sağlar.

Doğru cevap E) Pazar koşullarının gelişmiş olmasıdır. Karabük ve Ereğli Demir Çelik Fabrikası gibi sanayi bölgelerindeki sanayinin gelişmesinde etkili olan başlıca faktör, ürünlerin pazarlama koşullarının gelişmiş olmasıdır. İyi pazarlama koşulları, ürünlerin daha geniş müşteri kitlesine ulaşmasını sağlayarak üretimin artmasına ve sanayinin büyümesine katkıda bulunur. Bu nedenle, pazarlama olanaklarının gelişmiş olması, sanayi bölgelerinin büyümesinde önemli bir rol oynar.

Cevap Yok

Soru, Türk Silahlı Kuvvetlerinin ihtiyacı olan silah ve patlayıcı üretimini sağlayan savunma sanayisinin neden Ankara, Eskişehir ve Kırıkkale gibi merkezlerde geliştiğini sorguluyor. Cevap anahtarı "D) Ham madde kaynaklarının zengin olması"dır. Bu bölgelerdeki zengin ham madde kaynakları, savunma sanayisi için gerekli malzemelerin temini açısından avantaj sağlamıştır.

a) Et ve Süt Üretimi: Kars, Erzurum gibi Doğu Anadolu bölgeleri b) Unlu Mamuller: Konya, Kayseri gibi İç Anadolu bölgeleri c) Konserve: Mersin, İzmir gibi Akdeniz ve Ege bölgeleri d) İpekli Dokuma: Bursa, Gaziantep gibi Marmara ve Güneydoğu Anadolu bölgeleri e) Tütün Sanayisi: Tekirdağ, Malatya gibi Trakya ve Doğu Anadolu bölgeleri

Sanayi tesisleri, üretim süreçlerinde kullanılan hammaddelere yakınlık avantajı nedeniyle belirli bölgelerde yoğunlaşabilir. Bu bağlamda, et ve süt üretimi gibi hayvancılık tabanlı sanayi Kars, Erzurum gibi Doğu Anadolu bölgelerinde, unlu mamuller Konya, Kayseri gibi tahıl üretimi yoğun İç Anadolu bölgelerinde, konserve üretimi Mersin, İzmir gibi deniz ürünlerine yakın Akdeniz ve Ege bölgelerinde özdeşleşmiştir. İpekli dokuma Bursa, Gaziantep gibi ipek böcekçiliğine uygun Marmara ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde, tütün sanayisi ise Tekirdağ, Malatya gibi üretim bölgelerinde gelişmiştir.

Tarımda verimi artırmak için çeşitli önlemler alınır. Sulamalı tarım (A), tohum ıslahı (B), makineleşme (E) gibi önlemler, verimi artırmak amacıyla kullanılan etkili yöntemlerdir. Ayrıca, toprağın nadasa bırakılması (C), toprağın dinlenmesini ve kalitesinin korunmasını sağlayan bir önlem olup, verimi artırmak için alınan bir önlem değildir. Ancak, gübreleme (D), bitkilerin besin ihtiyacını karşılayarak büyümelerini teşvik eder ve ürün verimini artırır.

a) İzmir Aliağa Rafinerisi: İzmir, Aliağa b) Batman Rafinerisi: Batman c) İzmit Rafinerisi: Kocaeli, İzmit d) İstanbul Rafinerisi: İstanbul, Kırıkkale e) Mersin Rafinerisi: Mersin

Petrol rafinerileri, ham petrolün işlenerek çeşitli ürünlere dönüştürüldüğü tesislerdir. Ülkemizde yer alan petrol rafinerileri ve bulundukları yerler şu şekildedir: İzmir Aliağa Rafinerisi İzmir ilinde Aliağa ilçesinde, Batman Rafinerisi Batman ilinde, İzmit Rafinerisi Kocaeli ilinin İzmit ilçesinde, İstanbul Rafinerisi İstanbul ilinde Kırıkkale ilinde yer alır ve Mersin Rafinerisi Mersin ilinde konumlanmıştır.

Doğru cevap A) Taşkömürü'dür. Verilen özelliklere göre, taşkömürü yeraltı kaynağı olarak uygun cevaptır çünkü Türkiye'de taşkömürü rezervi fazladır, termik santrallerde enerji kaynağı olarak kullanılır ve hemen her bölgede çıkarılır.

a) Buğday: Orta Anadolu Bölgesi (Ankara, Konya, Eskişehir gibi) b) Turunçgil: Akdeniz Bölgesi (Adana, Mersin, Antalya gibi) c) Pamuk: Ege Bölgesi (İzmir, Manisa, Aydın gibi) d) Çay: Karadeniz Bölgesi (Rize, Trabzon, Artvin gibi)

a) Buğday: Türkiye'nin en önemli tahıl ürünlerinden biri olan buğday, genellikle Orta Anadolu Bölgesi'nde yoğun olarak yetiştirilir. Bu bölgelerdeki toprak ve iklim şartları buğday üretimine uygun olduğundan, verimli tarım alanlarıdır. b) Turunçgil: Turunçgil türleri, Akdeniz Bölgesi'nin ılıman iklimiyle uyumlu olup burada bol miktarda yetişir. Adana, Mersin ve Antalya gibi Akdeniz Bölgesi şehirleri, Türkiye'nin turunçgil üretiminin büyük bir kısmını sağlar. c) Pamuk: Türkiye'de pamuk üretimi özellikle Ege Bölgesi'nde yoğunlaşmıştır. İzmir, Manisa ve Aydın gibi şehirler pamuk tarımında önemli bir role sahiptir. Ege Bölgesi'nin iklimi ve toprak yapısı pamuk üretimine elverişlidir. d) Çay: Türkiye'nin çay üretiminin büyük çoğunluğu, Karadeniz Bölgesi'nde gerçekleşir. Rize, Trabzon ve Artvin gibi şehirler, ülkenin çay üretiminde öncü bölgelerdir.

a) 3 numaralı yerde tarımda makineleşme azdır. b) 5 numara ile gösterilen yerde tarımda sulama problemi daha fazladır. c) 2 numaralı yerde buğday hasadı diğer yerlerden daha erken başlar. d) Fındık tarımı 1 numaralı yerde daha yaygındır.