11.Sınıf Kimya 1.Dönem 2.Yazılı Soruları

1) [D] Ortak iyon çözünürlüğü artırır.

2) [Y] Tuzların çözünme yönü maximum düzensizlik yönüdür.

3) [D] Kimyasal denge olayı dinamik bir olaydır.

4) [Y] Gazların sudaki çözünürlüğü genelde endotermiktir.

5) [D] Katalizörler reaksiyondan kullanılmadan çıkarlar.

- İlk ifade doğrudur. Ortak iyon çözünürlüğü, iyonların ortak olarak bulunduğu bir çözeltide, tuzların daha az çözünmesine neden olur. - İkinci ifade yanlıştır. Tuzların çözünme yönü, çözeltide daha fazla düzensizliğe yol açacak şekilde olmayabilir. - Üçüncü ifade doğrudur. Kimyasal denge sürekli bir değişim halindedir ve dinamik bir olaydır. - Dördüncü ifade yanlıştır. Gazların sudaki çözünürlüğü genellikle eksotermiktir, yani sıcaklık artışıyla azalır. - Beşinci ifade doğrudur. Katalizörler, reaksiyon hızını artırırken kendileri tüketilmez.

1) CaCO3(k) ↔ Ca2+(aq) + CO32-(aq) : Kç = [Ca2+][CO32-]

2) Mg3(PO4)2(k) ↔ 3Mg2+(aq) + 2PO43-(aq) : Kç = [Mg2+]^3[PO43-]^2

3) Cr2(SO4)3(k) ↔ 2Cr3+(aq) + 3SO42-(aq) : Kç = [Cr3+]^2[SO42-]^3

4) Ca3N2(k) ↔ 3Ca2+(aq) + 2N3-(aq) : Kç = [Ca2+]^3[N3-]^2

Verilen maddelerin suda çözünme denklemlerini yazarken, katı (k) haldeki maddelerin suda çözündükten sonra oluşturduğu iyonları göstermek için denklemi dengelememiz gerekiyor. Çözünme denklemlerinde sağ tarafta oluşan iyonların konsantrasyonlarını Kç (çözünme denge sabiti) ile ifade ediyoruz.

Tepkime hızına etki eden faktörler:

1) Sıcaklık: Yüksek sıcaklık, tanecikler arasındaki çarpışmaların sayısını ve enerjisini artırarak tepkime hızını hızlandırır.

2) Konsantrasyon: Yüksek konsantrasyon, reaktanlar arasındaki çarpışma sıklığını artırarak tepkime hızını artırır.

3) Yüzey Alanı: Büyük yüzey alanı, reaktanların birbirleriyle temas etme ve çarpışma olasılığını artırarak tepkime hızını artırır.

Tepkime hızı, bir tepkimenin ne kadar hızlı gerçekleştiğini ifade eder. Tepkime hızına etki eden faktörlerin başlıcaları sıcaklık, konsantrasyon ve yüzey alanıdır. Yüksek sıcaklık, yüksek konsantrasyon ve büyük yüzey alanı, reaktanların daha sık çarpışmasını sağlar ve bu da tepkimenin hızlanmasına neden olur.

Aktivasyon enerjisi, bir kimyasal reaksiyonun başlaması için gerekli olan enerji miktarını ifade eder. Reaksiyonun gerçekleşmesi için moleküllerin enerji bariyerini aşması gerekmektedir, bu enerji bariyerine ise aktivasyon enerjisi denir.

Katalizör ise reaksiyon hızını artıran ve reaksiyona katılmadan yeniden oluşabilen maddelerdir. Katalizörler, reaksiyonun aktivasyon enerjisini azaltarak reaksiyon hızını artırırlar.

Bu iki kavram arasındaki ortak özellik, aktivasyon enerjisinin azaltılmasıdır. Hem aktivasyon enerjisi hem de katalizör, reaksiyonun başlaması ve ilerlemesi için enerji engelini aşmayı kolaylaştırır. Katalizörler, reaksiyonun gerçekleşmesi için gerekli olan aktivasyon enerjisini düşürerek reaksiyonun daha hızlı ve verimli şekilde ilerlemesine yardımcı olurlar.

Verilen denklemde 1 mol O2 gazının reaksiyona girdiğinde açığa çıkan ısı miktarını bulmamız istenmektedir. Denklemde 2 mol O2 gazıye reaksiyona girdiğinde 212 kkal ısı açığa çıktığı belirtilmiştir. Dolayısıyla 1 mol O2 gazı için açığa çıkan ısı miktarı da aynı olacaktır, yani 212 kkal olacaktır.

Cevap Anahtarı: 0.02 mol/sn

Mg'nin kütle miktarı: 4,8 g Mg'nin molar kütlesi: 24 g/mol (verilen) Mg'nin mol miktarı: Kütle / Molar kütlesi = 4,8 g / 24 g/mol = 0,2 mol Çözünme süresi: 10 sn Mg'nin çözünme hızı: Mol miktarı / Zaman = 0,2 mol / 10 sn = 0,02 mol/sn Sonuç olarak, Mg'nin çözünme hızı 0,02 mol/sn'dir.

Cevap anahtarı: Kd = [XY2]² / ([X2] * [Y2]²)

Verilen denge tepkimesindeki denge sabiti (Kd), konsantrasyon ifadeleriyle ifade edilir. Denklemde, X2 gazının mol sayısı 4, Y2 gazının mol sayısı 2 ve XY2 gazının mol sayısı 8 olarak verilmiştir. Kapalı bir kapta bulunan gazların hacimlerinin eşit olduğu ve denge koşullarında mol sayılarının dengelendiği düşünülürse, bu değerler doğrudan konsantrasyonlara dönüştürülebilir. Kd = [XY2]² / ([X2] * [Y2]²) formülü kullanılarak hesaplama yapılır. Verilen değerleri yerine koyarak: Kd = (8²) / (4 * (2²)) Kd = 64 / 16 Kd = 4 Sonuç olarak, tepkimenin denge sabiti (Kd) 4'tür.

Cevap Anahtarı: 21.6 g/mol

XF2 tuzunun çözünme denge denklemi: XF2 (s) ⇌ X+ (aq) + 2F- (aq) Kç (Çözünme denge sabiti) = [X+][F-]^2 / [XF2] Kç = 3.2 x 10^-11 (verilen) [XF2] = 15.6 mg/L = 15.6 x 10^-3 g / 1 L = 15.6 x 10^-3 g/L [X+] = [F-] (Verilen denklemde katsayıları 1 olduğu için) Kç = [X+][F-]^2 / [XF2] = ([X+]) * ([X+])^2 / [XF2] Kç = [X+]^3 / [XF2] [XF2] = [X+]^3 / Kç [X+] = (Kç * [XF2])^(1/3) [X+] = (3.2 x 10^-11 * 15.6 x 10^-3 g/L)^(1/3) [X+] ≈ 4.93 x 10^-5 g/L Atom kütlesi bilinmeyen element X'in kütlesi: 4.93 x 10^-5 g/mol (çünkü 1 L suda 1 mol olduğu kabul edilir) F elementinin atom kütlesi: 19 g/mol (verilen) X'in atom kütlesi = (Atom kütlesi - 2 x F atom kütlesi) ≈ (4.93 x 10^-5 g/mol - 2 x 19 g/mol) ≈ 21.6 g/mol Sonuç olarak, X elementinin atom kütlesi yaklaşık olarak 21.6 g/mol'dür.

Cevap anahtarı: D) ll ve lll. I. İfade yanlıştır çünkü soygazların elektron ilgisi sıfırdır. II. İfade doğrudur. Aynı periyotta, soldan sağa doğru elektron ilgisi genellikle artar. III. İfade doğrudur. Aynı grupta, yukarıdan aşağıya doğru elektron ilgisi genellikle azalır. Sonuç olarak, doğru ifadeler II ve III'tür. Dolayısıyla, cevap anahtarı D seçeneğidir.

Cevap Anahtarı: B) 15. 1. Elementlerin elektron dizilimlerinde, enerji düzeyleri ve değerlik orbitalleri önemlidir. 2. 3. enerji düzeyindeki değerlik orbitalleri, 2s ve 2p orbitalleridir. 3. 2s orbitali en fazla 2 elektron alabilir, 2p orbitali ise en fazla 6 elektron alabilir. 4. Dolayısıyla, 3. enerji düzeyinde değerlik orbitallerinde toplamda en fazla 2 + 6 = 8 elektron bulunabilir. 5. Soruda belirtilen elementin değerlik orbitallerinde 5 elektron bulunduğu ifade ediliyor. 6. Bu durumda, 3. enerji düzeyinde değerlik orbitallerinde 5 elektron bulunduran elementin atom numarası 15 olmalıdır. Sonuç olarak, doğru cevap B seçeneğidir, yani atom numarası 15 olan bir element 3. enerji düzeyinde değerlik orbitallerinde 5 elektron bulundurur.

Cevap anahtarı: C) I, II ve III I. İfade doğrudur. Birinci iyonlaşma enerjisi en büyük olan atom He'dir. II. İfade doğrudur. Elektronegatifliği en büyük olan atom F'dir. III. İfade doğrudur. K elementinin atom yarıçapı Na elementinin atom yarıçapından büyüktür. IV. İfade yanlıştır. Na atomunun birinci iyonlaşma enerjisi F atomunun birinci iyonlaşma enerjisinden daha küçüktür. Sonuç olarak, doğru ifadeler I, II ve III'tür. Dolayısıyla, cevap anahtarı C seçeneğidir.

Cevap Anahtarı: B) 4s, 3d. 1. Soruda, X2- iyonunun elektron sayısının 25 olduğu belirtiliyor. 2. X atomunun iyonlaşarak 2 elektron kazandığı düşünüldüğünde, X atomunun elektron sayısı 25 + 2 = 27 olmalıdır. 3. Elektron diziliminde, elektronlar enerji düzeylerine ve orbitallere yerleşir. 4. Değerlik elektronları, atomun en dış enerji düzeyinde bulunan elektronlardır. 5. X atomunun elektron diziliminde, en dış enerji düzeyi olan 4. enerji düzeyinde 2 elektron bulunur (4s orbitalinde). 6. Kalan 25 elektron ise iç enerji düzeylerinde bulunur. 3. enerji düzeyinde 18 elektron (3s ve 3p orbitalinde) ve 4. enerji düzeyinde 5 elektron (3d orbitalinde) bulunur. 7. Dolayısıyla, X atomunun değerlik elektronları 4s ve 3d orbitallerinde bulunur. Sonuç olarak, doğru cevap B seçeneğidir, yani X atomunun değerlik elektronları 4s ve 3d orbitallerinde bulunur.

Doğru cevap A seçeneğidir, yani boşluklara sırasıyla "Pauli, Aufbau, Hund" terimleri gelmelidir.

Cevap anahtarı: D) II ve III I. İfade yanlıştır. 24X atomu, elektron dağılımında 4d4 ile bitmez. (Bu ifade belirtilmemiştir.) II. İfade doğrudur. 24X atomu bileşiklerinde (+) değerlik alır. III. İfade doğrudur. 24X atomunun oksitleri bazik özellik gösterir. Sonuç olarak, doğru ifadeler II ve III'tür. Dolayısıyla, cevap anahtarı D seçeneğidir.

İfadeleri tekrar inceleyelim: I. Değerlik elektron sayıları 1 veya 2'dir. II. Atom çapları aynı periyottaki diğer elementlerden daha küçüktür. III. Bileşiklerinden + değerlik alırlar. IV. Hepsi metaldir. İfadeleri gözden geçirdiğimizde, yalnızca I ifadesi periyodik tabloda s blokundaki elementler için kesinlikle doğrudur. Değerlik elektron sayıları 1 veya 2 olabilir. Diğer ifadeler ise genel olarak doğru olmasına rağmen, istisnalar vardır. Örneğin, s blokundaki elementlerin hepsi metal değildir (örneğin, Hidrojen nonmetaldir) ve atom çapları periyot içinde değişkenlik gösterebilir. Sonuç olarak, kesinlikle doğru olan ifade yalnızca I'dir. Dolayısıyla, cevap anahtarı A seçeneğidir.

Bu sorunun cevap anahtarı D seçeneğidir, yani "l ve ll" olarak belirtilmiştir. - Mg atomunun elektron dizilimi temel hâlde olduğu için uyarılmış değildir. - Ca atomunun elektron dizilimi temel hâlde olduğu için uyarılmış değildir. - Cr atomunun elektron dizilimi, 3d orbitalinin yarı dolu olması nedeniyle uyarılmış bir hâli temsil etmektedir.

Bu sorunun cevap anahtarı C seçeneğidir, yani "4" olarak belirtilmiştir. Verilen sistemde, CH4 gazının kısmi basıncını bulmak için ideal gaz kanunu kullanılır: P1V1 = P2V2. CH4 gazı sadece musluktan giriyor, dolayısıyla CH4 gazının kısmi basıncı, sistemdeki toplam basınca eşittir. Sistemde toplam 20 atm basınç olduğu verilmiştir. Diğer gazların basınçları toplamda 16 atm olduğuna göre, CH4 gazının kısmi basıncı 20 - 16 = 4 atm olacaktır.

Cevap D) ll ve lll olacaktır. İkinci ve üçüncü ifadeler doğrudur. İkinci ifade, Boyle Yasası'nı temsil eder ve gazın basınç ve hacim değerleri arasındaki ilişkiyi tanımlar. Üçüncü ifade ise, gaz dolu bir balonun deniz yüzeyine çıkarılması durumunda hacminin büyüyeceğini ifade eder. Tekrar özür dilerim ve düzeltme için teşekkür ederim.

Doğru cevap D seçeneği olan "8 NA" olacaktır. Çözüm açıklaması şu şekildedir: NH3 gazının moleküler formülü, bir azot (N) atomu ve üç hidrojen (H) atomunu içerir. Verilen 22,4 L gaz hacmi, ideal gaz yasalarına göre 1 mol NH3 gazını temsil eder. Bir NH3 molekülünde 1 adet N atomu ve 3 adet H atomu bulunur. Dolayısıyla, 1 mol NH3 gazında toplamda 4 adet atom bulunur. Ancak soruda kaç tane atom olduğu sorulduğu için, 1 mol NH3 gazında 4 adet atomun yanı sıra, 1 mol NH3 gazı içindeki atom sayısını bulmak için 3 ile çarparız. Sonuç olarak, 1 mol NH3 gazında 12 adet atom bulunur. Avagadro sayısı (NA) ise 1 moldeki parçacık sayısını temsil eder ve 6.022 x 10^23'tür. Dolayısıyla, 1 mol NH3 gazında 12 adet atom olduğundan, 8 mol NH3 gazında 8 x 12 = 96 adet atom bulunur, yani 8 NA.

Doğru cevap D) l, ll ve lll olacaktır. Tüm ifadeler doğrudur. Kinetik teoriye göre: I. Gaz molekülleri gelişigüzel ve sürekli hareket eder, birbirleriyle ve kap yüzeyiyle çarpışır. II. Gaz molekülleri arasındaki uzaklık, gazın öz hacmine göre çok büyük olduğu için gazların öz hacmi ihmal edilir. III. Gaz moleküllerinin kinetik enerjileri mutlak sıcaklıkla doğru orantılıdır. Bu ifadelerin hepsi doğru olduğu için doğru cevap D) olacaktır.

Sorunun cevap anahtarı D seçeneği olan "l ve lll" olarak bulunur. Çözüm açıklaması ise şu şekildedir: Bir gazın sabit sıcaklıkta hacmi 2 katına çıkarıldığında, yoğunluk (I) ve kaba uygulanan basınç (III) nicelikleri yarıya inerken, gazın tanecik sayısı (II) değişmez. Hacim ile yoğunluk ters orantılıdır, bu nedenle hacim 2 kat arttığında yoğunluk yarıya iner (I). Gazın tanecik sayısı ise molekül sayısıyla ilişkilidir ve molekül sayısı değişmeden kaldığından, hacim değişikliği tanecik sayısını etkilemez (II). Kaba uygulanan basınç ise bir gazın taneciklerinin kapladığı hacimle ilişkilidir. Hacim 2 kat arttığında, taneciklerin kapladığı alan da 2 kat artar ve buna bağlı olarak kaba uygulanan basınç yarıya iner (III).

Doğru cevap C) Yalnız lll olacaktır. Sadece III. ifade doğrudur. Kimyasal türler arasındaki etkileşimlerin gücüne bağlı olarak çözünen ve çözücü tanecikleri arasında yeni etkileşimler oluşurken genellikle enerji açığa çıkar. I. ifade ise yanlıştır, çünkü çözünenin kendi tanecikleri arasındaki etkileşimlerin zayıflaması enerji açığa çıkarmaz. II. ifade de yanlıştır, çünkü çözücü taneciklerin çözünen taneciklere yer açmak için ayrılması enerji gerektirebilir.

Doğru cevap D seçeneği olan "lll ve lV" olacaktır. Çözüm açıklaması şu şekildedir: CaCl2 katısının sudaki çözünürlüğünü değiştirmeden çözünme hızını değiştirmek isteyen bir öğrenci, sıcaklığı artırma (I) işlemini uygulamamalıdır, çünkü sıcaklık arttıkça genellikle çözünme hızı da artar ve bu durum çözünme hızını değiştirmek istemeyen bir durumdur. Ancak, çözeltiyi karıştırma (III) ve katıyı toz haline getirme (IV) işlemlerini uygulayarak çözünme hızını değiştirebilir. Çözeltiyi karıştırmak, çözünme hızını artırır ve katıyı toz haline getirmek, yüzey alanını artırarak çözünme hızını da artırır. Bu nedenle, öğrenci sadece III ve IV işlemlerini tek başına uygulamalıdır.

Doğru cevap A seçeneği olan "l = lll > ll" olacaktır. Çözüm açıklaması şu şekildedir: Verilen çözeltileri seyreltikten derişik hale doğru sıralamak için tuz miktarına göre çözeltilerin yoğunluklarını değerlendirmemiz gerekmektedir. I. 40 g su + 50 g tuz: Toplamda 90 g çözelti oluşur. II. 25 g su + 28 g tuz: Toplamda 53 g çözelti oluşur. III. 100 g su + 125 g tuz: Toplamda 225 g çözelti oluşur. Çözeltilerin yoğunluğu, verilen tuz miktarına göre artar. I ve III çözeltileri arasında tuz miktarı açısından bir fark olmadığından dolayı bu çözeltilerin yoğunlukları aynı olacaktır. II çözeltisi ise daha az tuz içerdiği için diğerlerine göre daha seyreltik olacaktır.