Doğal denge, canlı ve cansız varlıklar arasındaki denge ve uyumdur. Bu denge bozulduğunda tüm varlıklar olumsuz etkilenir.

Doğal Dengenin Önemi:

• T.C. Anayasası'nın 56. maddesine göre "Herkes sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşama hakkına sahiptir."
• Canlıların her türlü biyolojik, sosyal, ekonomik ve kültürel faaliyetlerini sürdürebilmeleri için doğal dengenin korunması gerekir.
• Doğal dengeyi bozan etkenler şunlardır:
  • Ormanların tahrip edilmesi
  • Su kaynaklarının kirlenmesi
  • Hava kirliliği
  • Nüfus artışı
  • Kontrolsüz sanayileşme

Doğal Dengenin Bozulmasına Örnekler:

• Endonezya'da DDT ile sıtma mücadelesi sonucu tırtılların çoğalması ve saz damların yenmesi
• Aral Gölü'nün kuruması
• Ozon tabakasının incelmesi

Sonuç:

Doğal dengeyi korumak hepimizin sorumluluğudur. Bunu yapabilmek için:

• Ormanları korumamız
• Su kaynaklarımızı kirletmememiz
• Hava kirliliğini önlememiz
• Nüfus artışını kontrol altına almamız
• Sanayileşmeyi kontrollü bir şekilde yapmamız

Doğal Dengeyi Bozan Etkenler

Canlı ve cansız varlıklar birbirleriyle etkileşim halindedir ve bu etkileşimler doğal dengeyi oluşturur. Doğal dengeyi bozan birçok etken vardır. Bu etkenlerden bazıları şunlardır:

• Nüfus Artışı: Artan nüfus, doğal kaynaklara olan baskıyı artırır ve doğal dengeyi bozar.
• Suni Gübre ve Tarım İlaçları: Suni gübre ve tarım ilaçları toprağı, bitkileri ve su kaynaklarını kirletir.
• Fosil Yakıtlar: Fosil yakıtların yakılması hava kirliliğine neden olur.
• Ormanların Tahrip Edilmesi: Ormanların tahrip edilmesi erozyona, sel ve kuraklığa yol açar.
• Atıklar: Geri dönüştürülmeyen atıklar çevreyi kirletir.
• Parfüm, Deodorant ve Spreyler: Bu ürünlerdeki kimyasallar atmosfere zarar verir.
• Egzoz Gazları: Egzoz gazları hava kirliliğine neden olur.
• Kitle İmha Silahları: Bu silahlar doğal dengeyi bozar ve canlılara zarar verir.
• Teknolojik Ürünler: Teknolojik ürünlerin yaydığı elektromanyetik dalgalar insan ve çevre sağlığını olumsuz etkiler.

Doğal Dengenin Bozulmasının Sonuçları:

Doğal dengenin bozulması birçok soruna yol açar. Bu sorunlardan bazıları şunlardır:

• Hava Kirliliği: Hava kirliliği solunum hastalıklarına ve ölümlere yol açar.
• Su Kirliliği: Su kirliliği canlılara zarar verir ve su kaynaklarını kullanılamaz hale getirir.
• Toprak Kirliliği: Toprak kirliliği tarımsal üretimi düşürür ve insan sağlığını olumsuz etkiler.
• Erozyon: Erozyon toprak kaybına ve kuraklığa yol açar.
• Sel ve Kuraklık: Sel ve kuraklık can ve mal kayıplarına neden olur.
• Biyolojik Çeşitliliğin Azalması: Doğal dengenin bozulması biyolojik çeşitliliği azaltır.

Doğal Dengeyi Korumak İçin Neler Yapılabilir?

Doğal dengeyi korumak için hepimize görev düşmektedir. Doğal dengeyi korumak için yapabileceğimiz bazı şeyler şunlardır:

• Geri dönüşüm: Geri dönüştürülebilir atıkları geri dönüşüm kutularına atmak.
• Su tasarrufu: Suyu tasarruflu kullanmak.
• Enerji tasarrufu: Enerjiyi tasarruflu kullanmak.
• Ağaç dikmek: Ağaç dikmek.
• Toplu taşımayı kullanmak: Toplu taşımayı kullanmak.
• Bisiklet kullanmak: Bisiklet kullanmak.
• Doğal ürünler kullanmak: Doğal ürünler kullanmak.
• Çevreyi korumak için bilinçlendirme çalışmaları yapmak: Çevreyi korumak için bilinçlendirme çalışmaları yapmak.

Doğal dengeyi korumak hepimizin sorumluluğudur. Doğal dengeyi korumak için bilinçli davranmalı ve çevreyi korumak için elimizden geleni yapmalıyız.