Çevre Eğitimi Ortaokul 5.Sınıf 1.Dönem 1.Yazılı Soruları

Yenilenebilir enerji kaynakları arasında biyokütle ve hava (rüzgar enerjisi) bulunmaktadır. Biyokütle, bitkiler ve hayvan atıklarından elde edilen enerjiyi ifade ederken, hava (rüzgar enerjisi), rüzgarın hareket enerjisinden elde edilen enerjiyi ifade eder. Kömür ise fosil yakıtlardan biridir ve sınırlı miktarda bulunur, dolayısıyla yenilenebilir bir enerji kaynağı değildir.

Yenilenebilir enerji kaynakları, doğadan sınırsız bir şekilde elde edilebilen ve tükenmeyen enerji kaynaklarıdır. Güneş, su, rüzgar gibi kaynaklar yenilenebilir enerji kaynaklarına örnektir çünkü doğadan elde edilebilirler ve sınırsızdırlar. Ancak doğal gaz, yenilenebilir enerji kaynaklarından biri değildir çünkü fosil yakıtlardan elde edilir ve sınırlı bir kaynaktır. Bu nedenle cevap doğru yanıt "C) Doğal gaz" olacaktır.

Verilen ifadeler içinde yanlış olan "D) Ekme, et gibi yiyecekler geri dönüştürülebilir." ifadesidir. Ekmek ve et gibi organik atıklar, geri dönüşüm süreçlerine uygun olmadığı için geri dönüştürülemezler. Organik atıkların geri dönüşümü kompostlama gibi yöntemlerle yapılırken, diğer atıkların geri dönüşümü genellikle ayrı toplama ve işleme tesislerinde gerçekleştirilir.

Atıkların geri dönüşümü, kaynakların verimli kullanılmasını ve çevrenin korunmasını sağlar. Kağıt, plastik ve cam gibi materyaller geri dönüştürülebilir ve tekrar kullanılabilirken, ekmek gibi organik atıklar geri dönüştürülemez ve çöpe atılır.

Güneş -- Hava -- Su -- Biyokütle -- Rüzgar

Yenilenebilir enerji kaynakları, doğada sınırsız miktarda bulunan ve sürekli olarak yenilenebilen kaynaklardır. Bu kaynaklar çevre dostu ve sürdürülebilir enerji üretimi için kullanılır. Güneş, rüzgar, su, jeotermal ve biyokütle bu tür enerji kaynaklarına örnek olarak verilebilir. Güneş enerjisi güneş panelleri ile, rüzgar enerjisi rüzgar türbinleri ile, su enerjisi hidroelektrik santralleri ile, jeotermal enerji yer altı sıcaklığından ve biyokütle enerjisi organik maddelerin yakılmasıyla elde edilir.

Ormanlar ekosistemlerin önemli bir parçasıdır ve birçok canlıya ev sahipliği yaparlar. Aynı zamanda nem ve yağış dengesini sağlayarak su döngüsüne katkıda bulunurlar. Ancak ormanların deprem olmasını engellemesi mümkün değildir. Deprem, yer kabuğundaki hareketler sonucu meydana gelir ve ormanlar bu süreçte doğal afetlerin etkisini engelleyemez.

Havayı koruma ve hava kirliliğini azaltma amacıyla alınması gereken önlemler arasında toplu taşıma araçlarının kullanılması (I), ağaçlandırma çalışmalarının yapılması (II) ve doğal yakıtların kullanılması (III) gibi adımlar bulunur. Toplu taşıma araçlarının tercih edilmesi havada azot dioksit ve partikül madde miktarını azaltabilir. Ağaçlandırma çalışmaları havadaki karbondioksit miktarını düşürebilir ve oksijen üretimine katkıda bulunabilir. Doğal yakıtların kullanılması ise fosil yakıtların tüketimini azaltarak hava kirliliğini ve sera gazı emisyonlarını azaltabilir.

Diğer üç şık doğru bilgiler içerirken, C şıkkı yanlıştır. Verimli tarım alanlarına fabrika kurmak, tarım alanlarını kullanılabilirliğini azaltabilir, doğal ekosistemlere zarar verebilir ve tarım üretimini olumsuz etkileyebilir. Tarım alanları genellikle tarım üretimi ve doğal ekosistemlerin korunması için ayrılmalıdır. Fabrikaların tarım alanlarına kurulması, çevresel ve ekonomik sorunlara neden olabilir.

Suyu korumak -- Toprağı korumak -- Ormanları korumak -- Havayı korumak -- Yenilenebilir enerji kaynakları kullanmak

Doğal dengeyi korumak için alınması gereken önlemler arasında biyolojik çeşitliliğin korunması, habitatların korunması, sürdürülebilir tarım ve ormancılık uygulamalarının teşvik edilmesi, su ve enerji tasarrufu önlemlerinin alınması, çevre kirliliğinin önlenmesi, atık yönetiminin düzenlenmes ve iklim değişikliği ile mücadele için sera gazı emisyonlarının azaltılması gibi adımlar bulunur. Bu önlemler doğal kaynakların sürdürülebilir şekilde kullanılmasını ve ekosistemlerin dengesinin korunmasını sağlar.

Diğer üç şık doğru bilgiler içerirken, B şıkkı yanlıştır. Parfüm, deodorant veya sprey gibi kişisel bakım ürünleri insanların günlük yaşamlarında kullandığı kozmetik ürünlerdir ve doğal denge üzerinde doğrudan bir etkileri yoktur. Ancak, A şıkkında belirtildiği gibi aşırı nüfus artışı, C şıkkında belirtildiği gibi motorlu taşıtların egzozlarından çıkan gazlar ve D şıkkında belirtildiği gibi biyolojik silahlar doğal dengeyi olumsuz etkileyebilir.

Diğer üç şık (A, C ve D) doğal dengeyi bozan etkilere sahiptir. A şıkkındaki atıklar, çevre kirliliğine neden olabilir ve doğal dengeyi bozabilir. C şıkkındaki egzoz gazları, hava kirliliğine ve iklim değişikliğine yol açabilir, böylece doğal dengenin bozulmasına neden olabilir. D şıkkındaki kitle imha silahları ise doğal dengeyi ciddi şekilde etkileyen insan yapımı araçlardır. Ancak B şıkkındaki doğal gübreler, organik kökenli ve doğal olarak çevrede bulunan maddelerdir. Bitki besin maddesi olarak kullanıldıklarında toprağın verimliliğini artırır ve doğal dengeyi bozmaz. Hatta doğal gübreler, tarımsal üretimi sürdürülebilir ve çevre dostu hale getiren önemli bir unsurdur.

Canlılar arasında çevreyi en çok etkileyen canlı insanlardır. İnsanlar, doğal kaynakları tüketme, habitatları değiştirme, kirlilik oluşturma, orman tahribatı gibi etkinlikleriyle ekosistemlere ve çevreye büyük etkiler yaparlar. Endüstriyel faaliyetler, sera gazı emisyonları ve aşırı tüketim insanların çevreye olan etkisini artırmaktadır. Bu nedenle, sürdürülebilirlik için insanların çevreye olan etkilerini azaltmaları ve doğal dengeyi korumaları önemlidir.

Tarım ilaçları -- Nüfus artışı -- Fosil yakıtlar -- Ormanların tahrip edilmesi -- Suni gübreler

Doğal dengeyi bozan faktörler, ekosistemlerin sağlıklı ve dengeli işleyişini engelleyen etmenlerdir. Bu faktörler arasında iklim değişiklikleri, orman tahribatı, kirlilik, yabancı türler ve aşırı avlanma gibi çeşitli etkiler bulunmaktadır. Bu faktörler doğal dengeyi olumsuz etkileyerek biyolojik çeşitlilik kaybına, habitat tahribatına ve ekosistemlerdeki dengesizliklere neden olabilir. Bu nedenle doğal dengeyi korumak için bu faktörlerin önlenmesi ve yönetilmesi önemlidir.

Cevap Anahtarı: A) İnsan Canlılar arasında çevreyi en çok etkileyen canlı insanlardır. İnsanlar, doğal kaynakları tüketme, habitatları değiştirme, kirlilik oluşturma, orman tahribatı gibi etkinlikleriyle ekosistemlere ve çevreye büyük etkiler yaparlar. Endüstriyel faaliyetler, sera gazı emisyonları ve aşırı tüketim insanların çevreye olan etkisini artırmaktadır. Bu nedenle, sürdürülebilirlik için insanların çevreye olan etkilerini azaltmaları ve doğal dengeyi korumaları önemlidir.

Binalar -- Barajlar -- Parklar -- Okullar -- Tren istasyonları

Yapay çevre faktörleri, insan faaliyetleri sonucu oluşan ve doğal dengeyi etkileyen etmenleri ifade eder. Bu faktörler arasında sanayi atıkları, hava ve su kirliliği, inşaat faaliyetleri, trafik ve araç emisyonları gibi örnekler bulunmaktadır.

a: hava -- b: jeolojik -- c: toprak -- d: su -- e: iklim -- f: bitki örtüsü

Yapay çevre faktörleri, insan faaliyetleri sonucu oluşan ve doğal dengeyi etkileyen etmenleri ifade eder. Bu faktörler arasında sanayi atıkları, hava ve su kirliliği, inşaat faaliyetleri, trafik ve araç emisyonları gibi örnekler bulunmaktadır.

b -- c -- a

Cevap Anahtarı: a. Üretici canlılar: Kendi besinlerini kendileri yapabilen canlılardır. b. Ayrıştırıcılar: Bitki, hayvan ve insan ölüleri ve atıklarını parçalayarak canlılar için kullanılabilir hale getiren canlılardır. c. Tüketici canlılar: Besinlerini dışarıdan hazır olarak alan canlılardır. Bu soruda verilen kavramları doğru bir şekilde eşleştirmemiz istenmektedir. Üretici canlılar, kendi besinlerini yapabilen canlıları ifade ederken; ayrıştırıcılar, ölü ve atık maddeleri parçalayarak çevredeki döngüyü sürdüren canlıları tanımlar; tüketici canlılar ise besinlerini dışarıdan temin eden canlıları ifade eder.

cansız -- cansız -- canlı -- cansız -- canlı -- cansız -- cansız -- cansız

Bu soruda, verilen çevre faktörlerinin canlı veya cansız olduğuna karar verilmesi istenmektedir. Su, ışık, yağmur, minarel ve toprak cansız çevre faktörlerini, bakteriler, mantar ve tüketiciler ise canlı çevre faktörlerini temsil eder.

Canlı varklıkların içerisinde yaşadıkları ve karşılıklı etkileşim içerisinde bulundukları biyolojik, fiziksel, sosyal, ekonomik ve kültürel ortama çevre denir.

Çevre, yaşadığımız dünyanın önemli bir parçasıdır ve canlıların hayatını etkileyen birçok faktörü içerir. Bu soruda, çevre kavramının kısaca tanımlanması istenmektedir. Çevre, doğal ve insana ait unsurların birbiriyle etkileşimini içeren bir sistemdir. Fiziksel çevre, biyolojik çevre ve sosyal çevre gibi çeşitli bileşenleri içerir. Doğal kaynakların korunması, çevre kirliliğinin önlenmesi ve sürdürülebilirlik gibi konular çevre bilincinin temel unsurlarıdır.

D -- Y -- D -- D -- D -- D -- Y -- Y -- D -- Y

Verilen ifadeler arasında doğru olanlar "D" ile işaretlenmiş ve yanlış olanlar "Y" ile işaretlenmiştir. Doğal dengenin korunması, canlı ve cansız çevre faktörleri, yapay çevre ve doğal denge kavramlarına yönelik ifadeler içermektedir.