6.Sınıf Sosyal Bilgiler Testi

Verilen ifadeler arasından doğru olanlar şunlardır: I. Anadolu'nun Türk yurdu olduğunun kesinleştiği, III. Bizansların Türkleri Anadolu'dan atamayacaklarını anladıkları savaştır. Bu ifadeler doğru olduğu için doğru cevap C seçeneğidir. Miryokefalon Savaşı, Selçuklu Sultanı II. Kılıç Arslan ile Bizans İmparatoru II. Manuel arasında gerçekleşmiş bir savaştır. Bu savaş, Bizans İmparatoru II. Manuel'in Türkleri Anadolu'dan atma amacını gerçekleştiremeyeceğini anlaması ve Anadolu'nun Türk yurdu olduğunun kesinleştiği bir döneme denk gelir. Dolayısıyla, I ve III ifadeleri doğrudur.

Bu sorunun cevap anahtarı "B) Külliye" olarak verilmiştir. - Verilen tanıma göre, cami etrafında kütüphane, şifahane, medrese, han, hamam gibi sosyal yapıların bulunduğu çok amaçlı bir yapıdan bahsedilmektedir. - Bu yapıya "külliye" denir. Külliyeler, Osmanlı döneminde inşa edilen ve çeşitli sosyal ve kültürel ihtiyaçları karşılamak amacıyla bir araya getirilen yapı kompleksleridir. - Külliye içerisinde cami, medrese, kütüphane, şifahane, han, hamam gibi yapılar yer alır.

Verilen boşluğa "Bimarhane" kelimesi getirilmelidir. Karahanlılar döneminde hastanelere "Bimarhane" ismi verilirdi. Bimarhaneler, hastaların tedavi edildiği ve sağlık hizmetlerinin verildiği tıbbi kurumlardı. Karahanlılar, sağlık alanında önemli gelişmeler kaydetmişler ve hastaneleri organize bir şekilde yönetmişlerdir. Bimarhaneler, o dönemde sağlık hizmetlerinin merkezi noktaları olarak kullanılırdı.

ğru olan cevap "D) I, II ve III" olmalıdır. Çünkü verilen ifadelerin hepsi de Emevi Hanedanlığı ile ilgili doğru bilgileri içeriyor: I. ifade doğrudur. Emeviler, Bağdat merkezli olarak kurulan İslam devletidir. II. ifade doğrudur. Emeviler, Türklerin askeri özelliklerinden faydalanarak Onlara 'Samarra' kentini kurmuşlardır. III. ifade doğrudur. Emeviler, Müslüman olmayanlara karşı hoşgörülü bir politika uygulamışlardır.

Bu sorunun cevap anahtarı olarak "A) okyanus" seçeneği verilmelidir. - Verilen boşlukta, kıtalar arasında yer alan ve birbirinden ayrılan çok büyük su kütlelerini tanımlayan bir kelime aranmaktadır. - Nehir, göl ve deniz, daha küçük ölçekli su kütlelerini ifade etmektedir. Bu nedenle bu seçenekler doğru değildir. - Okyanuslar ise dünya üzerindeki kıtaları birbirinden ayıran ve büyük su kütlesini ifade eden doğru terimdir.

Doğru olmayan ifade C şıkkıdır. Meridyenler, Dünya'nın kuzey ve güney kutuplarından geçen, Dünya'nın doğu ve batı yönünde tamamen dolaşan hayali yarıçizgilerdir. Her meridyenin uzunluğu birbirine eşittir ve yarım daire şeklindedir (A şıkkı doğrudur). İki meridyen arasındaki mesafe, Ekvator üzerinde yaklaşık 111 km olarak hesaplanabilir (B şıkkı doğrudur). Başlangıç meridyeni olan Greenwich Meridyeni, Dünya'yı doğu yarımküre ve batı yarımküre olmak üzere iki yarıya böler (D şıkkı doğrudur). Ancak C şıkkında belirtilen 180 tane meridyenin varlığı doğru değildir. Aslında, Dünya'nın tamamen çevresini dolaşan 360 adet meridyen bulunmaktadır.

Bu sorunun cevap anahtarı olarak "B) Ekvatoral İklim" seçeneği verilmelidir. - Verilen özelliklerden yola çıkarak, günlük ve yıllık sıcaklık farklılıklarının en az olduğu, Amazon ve Kongo havzaları ile bazı bölgelerde yetiştirilen bitkilerin olduğu iklim tipini bulmamız gerekmektedir. - Çöl ikliminde sıcaklık farklılıkları yüksek olurken, okyanus ikliminde ise yıl boyunca ılımandır. Muson iklimi de farklı özelliklere sahiptir. - Ekvatoral iklim, yıl boyunca neredeyse sabit sıcaklıklara sahip olan ve yağışların düzenli olarak gerçekleştiği bir iklim tipidir. Amazon ve Kongo havzaları gibi bölgelerde görülür ve tropikal bitki örtüsünün yaygın olduğu yerlerdir.

Bu sorunun cevap anahtarı olarak "A) Muson İklimi" seçeneği verilmelidir. - Verilen özelliklerden yola çıkarak, yaz mevsiminin yağışlı, kış mevsiminin ise kurak geçtiği, Güney, Güneydoğu Asya ve Doğu Asya bölgelerinde etkili olan ve akarsu rejimlerinin düzensiz olduğu bir iklim tipini bulmamız gerekmektedir. - Ekvatoral iklimde yağışlar yıl boyunca düzenli olarak gerçekleşirken, çöl ikliminde kuraklık hakimdir. Okyanus iklimi ise daha ılıman ve dengeli bir iklimdir. - Muson iklimi, yaz mevsiminde güçlü yağışlarla karakterizedir, özellikle Güneydoğu Asya'da görülür ve akarsu rejimleri düzensizdir.

Bu sorunun cevap anahtarı olarak "D) Buzul iklimler" seçeneği verilmelidir. - Verilen seçenekler arasında sıcak iklimler, ılıman iklimler ve soğuk iklimler doğru iklim tiplerini temsil etmektedir. - Buzul iklimi ise verilen seçenekler arasında bir iklim tipi olarak yer almamaktadır. - Sıcak iklimler, genellikle tropikal bölgelerde sıcak ve nemli koşullarla karakterizedir. Ilıman iklimler ise ılıman ve dengeli sıcaklık ve yağış özelliklerine sahiptir. Soğuk iklimler ise düşük sıcaklıklarla ve uzun kış mevsimleriyle tanımlanır.

Doğru cevap A şıkkıdır: iklim. Belirli bir yerdeki uzun yıllar boyunca gözlenen sıcaklık, nem, yağış, basınç, rüzgâr ve bulutluluk gibi hava olaylarının ortalama durumuna "iklim" denir. İklim, bir bölgenin genel hava koşullarını ve atmosferin uzun vadeli özelliklerini tanımlar. İklim, mevsimlik ve yıllık değişimlerin ortalaması olarak belirlenir ve uzun süreli gözlemler sonucunda elde edilen verilere dayanır. İklim, bir bölgenin bitki örtüsü, tarım, su kaynakları ve diğer doğal süreçler üzerinde önemli bir etkiye sahiptir.

Evet, doğru cevap B) II ve III'dür. - II. ifadeye göre Uygur Devleti, yerleşik hayata geçen ilk Türk topluluğudur. - III. ifadeye göre Uygur Devleti, 18 harfli Uygur Alfabesini hazırlamıştır.

Doğru cevap D şıkkıdır: I, II ve III. I. İpek Yolu, Çin'den başlayıp İstanbul'a kadar uzanan bir ticaret yoludur. II. İpek Yolu adı, üzerinde yoğun bir şekilde ipek ticareti yapılmasından kaynaklanır. III. İpek Yolu üzerindeki hakimiyet mücadeleleri nedeniyle büyük savaşlar gerçekleşmiştir.

1. [D] Bilinen ilk Türk devleti Büyük Hun Devleti'dir.

2. [D] Orta Asya Türk devletlerinde temel geçim kaynağı hayvancılıktır.

3. [Y] Türklerde onluk sistemi kuran hükümdar Mete Han'dır. (Doğru ifade Bilge Kağan'dır.)

4. [D] Kök Türklerin en ünlü hükümdarı Mete Han'dır.

5. [Y] Yerleşik hayata geçen ilk Türk devleti Kutluk Devleti'dir. (Doğru ifade Göktürk Devleti'dir.)

6. [D] Türk adını siyasi amaçla kullanan ilk Türk topluluğu Uygurlardır.

7. [D] Toplumların yaşamında coğrafyanın önemli etkileri vardır.

8. [Y] Destan, yazıt gibi eserler toplumları sosyal hayatıyla ilgili bilgiler içermez. (Doğru ifade içerir.)

9. [D] Türklerin Orta Asya'dan göç etmelerinde dış güçlerin baskıları etkili olmuştur.

10. [Y] İlk Türk devletlerinde ülke, yalnızca hükümdara ait sayılırdı. (Doğru ifade halka aitti.)

- Cümlelerin doğru veya yanlış olup olmadığına dikkat ederek her bir cümleyi kontrol etmek gerekir. - Doğru cümlelerin başına [D] işareti konulurken, yanlış cümlelerin başına [Y] işareti konur. - Cümlelerde Türk devletleri, Türk hükümdarları, Türk toplulukları ve Türk tarihine dair bilgiler yer almaktadır.

Cevap Anahtarı: D Parçada verilen bilgilere göre, Hun askerleri küçük yaştan itibaren eğitilir, at sürmeyi ve okçuluk becerilerini öğrenirler ve mükemmel derecede atlı okçu savaşçılar olarak yetiştirilirler. Ancak, parçada hilal taktiğinden bahsedilmemiştir, bu nedenle D şıkkındaki "Hun askerleri, hilal taktiğine göre eğitilirdi" yargısına ulaşılamaz.

Doğru cevap "A) Bazılarının kıyıda bazılarının iç bölgelerde kurulması" olacaktır. Özür dilerim, yanlış bir bilgi vermişim. İlk Çağda Anadolu'da kurulan uygarlıkların farklı malzemeleri kullanmasının temel nedeni, bazılarının kıyıda bazılarının ise iç bölgelerde kurulmuş olmasıdır. Coğrafi konumlarına bağlı olarak, farklı bölgelerdeki uygarlıklar farklı yapı malzemelerini tercih etmişlerdir.

Verilen bilgiler iklimin ve yer şekillerinin insan yaşamını nasıl etkilediğiyle ilgili olduğundan, doğru cevap A şıkkıdır. İklimin insan yaşamı üzerindeki etkilerini ve farklı yer şekillerinin insanların yaşam tarzını nasıl şekillendirdiğini anlamak bu soruyla ilişkilendirilebilir.

1. Kutup, 2. Karasal, 3. Çöl, 4. Akdeniz, 5. Muson.

Verilen açıklamalara göre: 1. [Kutup] Her iki yarımkürede kutuplarda ve Grönland içlerinde görülürüm. Her mevsimim soğuktur. Sıcaklık sürekli 0˚’nin altındadır. Eskimolar beni iyi tanır. 2. [Karasal] Bitki örtüm bozkırdır. Yurdumuzda en geniş alan kaplayan iklim benim. Yazlarım kısa, sıcak ve kurak, kışlarım uzun, soğuk ve kar yağışlıdır. 3. [Çöl] Yağışlarım yok denecek kadar azdır. Günlük sıcaklık farkımın 50°C yi bulduğu zamanlar vardır. Yıllık yağış miktarım 100 mm altındadır. Bitki örtüm kurakçıl otlar ve kaktüslerdir. Bedeviler beni iyi tanır. 4. [Akdeniz] Her mevsim yağışlıyım ve bitki örtüm ormandır. Karadeniz üzerinden gelen hava kütlelerinin kıyıya paralel uzanan dağlara çarparak; yükselip soğumasıyla oluşan yamaç yağışlarının görüldüğü iklimim. 5. [Muson] Yaz mevsimim yağışlı, kışlarım kuraktır. Pirinç, çay, kahve, pamuk, muz, ananas, turunçgiller, zeytin önemli tarım ürünlerimdir. Sellerin ülkesi Bangladeş’de yaşayanlar beni iyi tanır.

1. Hudeybiye 2. Maniheizm 3. Orhun Yazıtları 4. İpek Yolu 5. Yabgu 6. Hicret 7. Kutluklar 8. Derebeylik 9. Mete Han 10. Ergenekon

1. İslam Devleti ile Mekkeliler arasında 10 yıl süre ile yapılan anlaşma "Hudeybiye"dir. 2. Uygurlar "Maniheizm" dinini kabul ederek savaşçı özelliklerini kaybetmişlerdir. 3. Türklere ait bilinen ilk yazılı eserler "Orhun Yazıtları"dır. 4. Çin içlerinde başlayıp Avrupa ortalarına kadar giden ticaret yoluna "İpek Yolu" denir. 5. Türklerde hükümdarın kardeşi olup ülkenin batı kanadını yönetene "Yabgu" ünvanı verilirdi. 6. Müslümanların İslam'ı daha etkin bir biçimde yaymak için Mekke'den Medine'ye göç etmesine "Hicret" denir. 7. "Kutluklar" 2. Köktürk devleti olarak da bilinir. 8. Kavimler Göçünün etkisiyle Avrupa'da kurulmuş olan yönetim düzenine "Derebeylik" denir. 9. Ordu düzeninde onluk sistemi ilk kuran ve Kara Kuvvetlerimizin kurucusu olan Hun hükümdarının adı "Mete Han"dir. 10. "Ergenekon" destanına göre Türkler zorunlu olarak bu bölgeye hapsedilirler ve demirden dağı eriterek buradan çıkmayı başarırlar.

Cevap anahtarı: B) Yazının bulunması. Paragrafta belirtilen tarihsel dönem sınıflandırmasının temelinde, o dönemlere ait bilgilerin olup olmamasının yattığı ifade edilmektedir. Bu durumda, yazının bulunması olayı, tarihsel dönem sınıflandırmasının yapılmasındaki etken olabilir. Yazının bulunmasıyla birlikte insanlar bilgileri yazılı olarak aktarabilir hale gelmiş ve tarihi olaylar, tarih öncesi çağlardan itibaren belgelenebilir hale gelmiştir.

Cevap Anahtarı: C) 3 tarafının denizlerle çevrili olması. Türkiye'nin özel konumuyla ilgili olan seçenek, 3 tarafının denizlerle çevrili olmasıdır. Türkiye, batısında Ege Denizi, güneyinde Akdeniz, kuzeyinde Karadeniz ile çevrilidir. Bu durum, Türkiye'yi deniz ticaretine uygun bir konuma getirir, limanlar ve deniz yollarıyla dünya ticaretine kolay erişim sağlar. Ayrıca denizlerin etkisiyle Türkiye'nin iklimi de etkilenir.

Cevap anahtarı: C) 3. Yer altı kaynakları. Yukarıdaki seçenekler arasında iklimin etkisi olmayan unsurlar aranmaktadır. Turizm faaliyetleri, iklimin turist çekme potansiyeli üzerinde etkili olabilir (örneğin, plaj turizmi için sıcak iklim bölgeleri tercih edilir). Hayvancılık, iklim koşullarının hayvanların beslenmesi ve yetiştirilmesi üzerinde etkisi olabilir (örneğin, soğuk iklim bölgelerinde koyun yetiştiriciliği). Bitki örtüsünün dağılışı da iklim faktörlerine bağlı olarak değişebilir (örneğin, yağış miktarı ve sıcaklık bitki türlerini etkiler). Ancak, yer altı kaynakları doğrudan iklimden etkilenmez. Yer altı kaynakları, jeolojik süreçler sonucu oluşmuş ve iklimle ilişkili değildir.

Cevap Anahtarı: A) Tüketici bir toplum oldukları. Tarih öncesi devirlerde yaşayan insanlar için söylenemeyen seçenek, A) Tüketici bir toplum olduklarıdır. Tarih öncesi toplumlar avcılık ve toplayıcılıkla geçindikleri için tüketim odaklı bir toplum yapısına sahip değillerdi. Yiyeceklerini doğadan elde ediyorlar ve sınırlı kaynakları paylaşıyorlardı. Tüketici toplum, daha karmaşık ekonomik yapıya ve üretim-tüketim döngüsüne sahip olan toplumlara atıfta bulunur.

Cevap anahtarı: A) Şehircilik anlayışının geliştiğinin. Verilen bilgilere göre, Konya Çatalhöyük'te yapılan kazılarda Cilalı taş döneminde insanların birbirine bitişik evler inşa ettikleri ve su ve kanalizasyon sistemi kurdukları belirtilmiştir. Bu durum, şehircilik anlayışının geliştiğinin bir göstergesidir. Bitişik evlerin yapılması, yerleşik bir yaşam tarzını ve toplumsal yapıyı işaret eder. Su ve kanalizasyon sisteminin kurulması ise şehirleşme sürecinde altyapı düzenlemelerinin yapıldığını gösterir.

O - G - G - O - O

- "Atatürk 1881’de Selanik’te doğdu." ifadesi bir olgudur çünkü tarihsel olarak doğru ve doğrulanabilir bir bilgi içerir. - "Yaz aylarını çok severim." ifadesi bir görüştür çünkü bir kişinin kişisel tercihini yansıtır. - "En güzel mevsim kıştır." ifadesi bir görüştür çünkü güzellik algısı kişiden kişiye değişebilir ve nesnel bir gerçekliği ifade etmez. - "Dünkü karşılaşma 1-2 sona erdi." ifadesi bir olgudur çünkü belirli bir tarih ve sonuç içermektedir. - "İstiklal marşımız 10 kıtadır." ifadesi bir olgudur çünkü İstiklal Marşı'nın yapısal özelliği olan 10 kıtadan oluştuğu doğru ve doğrulanabilir bir bilgidir.

a. Çöl iklimi: Sıcak ve kurak bir iklim tipidir. Genellikle düşük yağış miktarına ve yüksek sıcaklık değerlerine sahiptir. Bitki örtüsü sınırlıdır ve genellikle kum veya çakıl alanlarıyla kaplıdır.

b. Ekvatoral iklim: Sıcak ve nemli bir iklim tipidir. Yıl boyunca yüksek sıcaklık ve yoğun yağış gözlenir. Ormanlar ve yoğun bitki örtüsü bu iklim tipine karakteristik olarak eşlik eder.

c. Kutup iklimi: Soğuk ve kuru bir iklim tipidir. Düşük sıcaklık değerleri ve düşük yağış miktarıyla karakterizedir. Büyük bir kısmı sürekli donmuş olan topraklar (permafrost) ve buzullarla kaplı bölgelerde görülür.

Soruda, çöl iklimi, ekvatoral iklim ve kutup iklimi hakkında bilgi vermemiz istenmektedir. Bu iklim tipleri kısaca tanımlanabilir. Çöl iklimi sıcak ve kurak, ekvatoral iklim sıcak ve nemli, kutup iklimi ise soğuk ve kuru bir iklim tipidir. Bu açıklamalar her bir iklim tipinin temel özelliklerini vurgular.